VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Een enkele reis richting debacle

ICT-fonds Landis was begin deze eeuw een lieveling van de beleggers op de Amsterdamse effectenbeurs. Wat de aandeelhouders toen niet wisten, is dat de snelle groei mogelijk was dankzij leugens, opgepompte balansen en mismanagement. Aandeelhouders en crediteuren zien 600 miljoen gulden in rook op gaan. Reconstructie van de geschiedenis van een bedrijf dat vanaf zijn opkomst richting debacle snelde en dat voor de buitenwereld verdoezelde.

1991
Landis opgericht als verzelfstandigd onderdeel van HCS Technologies. Landis is nu nog puur een distributeur van ICT-componenten op de Nederlandse markt.

23 april 1998
De beursintroductie van Landis. Via de beursgang wil Landis zo snel als maar mogelijk uitgroeien tot "Europees marktleider op het gebied van internet- en telecomtechnologie" zoals bestuursvoorzitter Paul Kuiken de ambitie van Landis onder woorden brengt.

Volgens topman Kuiken kon Landis alleen zo'n internationale speler worden door bedrijven over te nemen. Landis neemt in hoog tempo ondernemingen in binnen- en buitenland over. Financiële toetsingen bij overnames ontbraken. En de prijs waarvoor bedrijven werden overgenomen waren absurd hoog.

Meest flagrante voorbeeld is de overname van It-opleidingsinstituut 4U Group. Het bedrijf was technisch failliet, Landis betaalde 6,7 miljoen gulden.
President-commissaris Cees de la Haye, een persoonlijke vriend van Kuiken, is indirect aandeelhouder van 4U Group en profiteert van de overname.

Het geld voor de overnames moest Landis via de beurs van beleggers krijgen. Topman Kuiken houdt zelf aan de beursgang naar schatting 30 miljoen gulden over.

Op termijn weigeren beleggers om op te draaien voor de overnames die steevast in aandelen worden voldaan. Ze zijn de aandelenemissies - in totaal haalt het bedrijf voor 440 miljoen gulden op via aandelenuitgave- beu.

Intern blijkt het bedrijf op zijn zachtst gezegd knullig te opereren. Van een zorgvuldige administratie is geen sprake, deugdelijke notulen van directievergaderingen ontbreken. De cijfers die aan beleggers worden gepresenteerd blijken opgepoetst.

In 1999 en 2000 worden veel te hoge winst- en omzetcijfers gerapporteerd. Landis kampt voortdurend met negatieve kasstromen maar lijkt zich daar weinig zorgen over te maken.
Het bedrijf drijft op schulden waaronder een lening van diverse banken. Ook deze banken krijgen onjuiste cijfers voorgeschoteld.

7 mei 2002
Landis Group International wordt failliet verklaard. Het bankroet van de belangrijkste groepsmaatschappijen volgen 8 juli en 4 september van dat jaar.

Door de deconfiture van Landis verdampt in totaal 600 mln gulden die aandeelhouders en crediteuren in de onderneming hebben gestoken.

Zomer 2002
De VEB besluit actie te ondernemen om compensatie te verkrijgen voor gedupeerde beleggers Landis. De belangenvereniging roept gedupeerde beleggers op zich te melden. In korte tijd sluiten bijna 3000 gedupeerden zich.
De VEB ziet meteen een paar punten waarop Landis in de fout is gegaan:

- De winstverwachting 2001 (0,40 euro per aandeel) is te lang gehandhaafd, pas anderhalve week voor de aanvraag van surseance van betaling werd het resultaat over 2001 (-52 miljoen euro, ofwel -1,06 euro per aandeel) meegedeeld. Een officiële winstwaarschuwing is niet gegeven.

- De solvabiliteit van Landis is te rooskleuring voorgesteld, zelfs na het afketsen van de onderhandelingen over verkoop distributie.

- Mogelijk onjuiste voorspiegeling van voortgang schuldenreductie en verkoop distributieactiviteiten. .

- Landis gaf in 2001 herhaaldelijk aan beperkt gevoelig te zijn voor de ICT-malaise

Mei 2003
De VEB stapt naar de rechter om een oordeel te krijgen over het faillissement van Landis. Dat oordeel moet de opmaat zijn naar schadevergoeding voor gedupeerde beleggers.

31 oktober 2003
De Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam gelast tot een onderzoek naar mogelijk wanbeleid bij Landis. Onderzoekers.

19 december 2005
Met forse vertraging gaat onderzoeker Van der Blink van start. Eerder hadden de Landis-curatoren aangegeven een eigen onderzoek te doen, maar na ruim twee jaar is dit feitenrelaas nog altijd niet gereed. De VEB neemt een deel van de kosten van het onderzoek op zich om verdere vertraging te voorkomen.

20 juni 2007
De curatoren van Landis presenteren hun eigen onderzoek dat zij sinds 2002 hebben uitgevoerd naar de oorzaken van het faillissement. In het rapport wordt vastgesteld dat in de jaren 1999, 2000 en 2001 onjuiste winstcijfers zijn gepubliceerd, waarmee beleggers op ernstige wijze zijn misleid.

Uit het rapport kan ook worden geconcludeerd dat ook commissarissen en accountant ernstig tekort zijn geschoten.
De commissarissen hebben onvoldoende toezicht gehouden en zich niet kritisch opgesteld bij door Landis gedane overnames.

Ten aanzien van de rol van de accountant kan worden opgemerkt dat op een groot aantal punten de jaarverslaggevingsregels zijn overtreden en dat onbegrijpelijk is dat Ernst & Young - ondanks de qualified opionion van de Franse accountant - forse correcties op de debiteurenvoorzieningen heeft geaccepteerd.

Mei 2009
De Ondernemingskamer (OK) van het gerechtshof Amsterdam heeft deze week het verslag van de onderzoekers Van den Blink en Traas naar het beleid en de gang van zaken van de in 2002 gefailleerde ICT onderneming Landis Group N.V. openbaar gemaakt.

De conclusies zijn vernietigend.

Het rapport trekt vernietigende conclusies over het functioneren van het bestuur en de raad van commissarissen van deze onderneming. Het rapport is de opmaat voor de VEB om de OK te verzoeken wanbeleid vast te stellen en te komen tot aansprakelijkstelling van bestuurders en commissarissen voor de door aandeelhouders geleden schade.

De onderzoekers concluderen dat Landis zich met die strategie voor ogen heeft gedragen als ‘een man die kaartjes verkoopt voor een theatervoorstelling waarvan hij geen idee heeft of die ooit zal plaatshebben'. De financiering van de overnames liep op die manier uiteindelijk geheel vast. Het was volgens de onderzoekers niet de vraag of het mis zou gaan bij Landis, maar enkel wanneer.

Voor de VEB is het rapport aanleiding om de OK op korte termijn te verzoeken tot vaststelling van wanbeleid bij Landis over te gaan. Die kwalificatie zal de basis vormen voor aansprakelijkstellingen en vergoedingen aan aandeelhouders.

Maart 2010
De Raad van Tucht schorst een accountant van Ernst & Young voor een half jaar. De accountant was betrokken bij goedkeuring van de jaarrekeningen over 1999 en 2000 van het omgevallen ICT-bedrijf.

De tuchtklacht was ingediend door de curatoren van het beursfonds, dat in 2002 failliet ging. Zij ramen de schade op 600 miljoen euro. Zowel de curatoren als enquêteurs die onderzoek deden naar wanbeleid bij Landis in opdracht van de Ondernemingskamer stellen dat er bij het bedrijf sprake was van stelselmatige misleiding, onder andere met de door Ernst & Young goedgekeurde jaarrekeningen.

De geschorste accountant was eindverantwoordelijk voor de accountantscontrole bij Landis. Hij is inmiddels met pensioen. Volgens curator Willem Jan van Andel kan de maatregel echter wel gunstig zijn voor de claim van 145 miljoen euro die de curatoren tegen Ernst & Young hebben ingediend.

27 mei 2010
Behandeling van verzoek wanbeleid door Ondernemingskamer. Wachten op uitspraak.