VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Banken en overheden proberen ‘aasgieren’ de pas af te snijden

Dat durfinvesteerders soms flink geld verdienen aan de herstructurering van staatsschulden is veel economen en politici een doorn in het oog. Daarom worden nu pogingen gedaan om dit in de toekomst te voorkomen.

Volgens de Financial Times wordt eind augustus een nieuw raamwerk gepresenteerd voor de uitgifte van staatsobligaties. De Engelse zakenkrant meldt dat ongeveer vierhonderd internationale banken en investeerders zich achter een voorstel hiervoor hebben geschaard.

In de toekomst zouden staatsobligaties standaard een clausule moeten krijgen die het relatief makkelijk maakt schulden te herstructureren wanneer landen in de problemen raken met de terugbetalingen. Als 75 procent van alle schuldeisers van een overheid instemt met wijzigingen, moet de rest verplicht meedoen. 

Bij een herstructurering kunnen partijen bijvoorbeeld afspreken minder terug te betalen, of hier langer over te doen.

De invoering van deze regel is een reactie op de ontwikkeling dat investeringsfondsen schuldpapier opkopen van landen die in de problemen zitten in een poging volledige terugbetaling te krijgen. In het geval van Griekenland lukte dit.

Dwang
Tijdens de herstructurering van de Griekse schuld maakten investeerders gebruik van het feit dat schuldpapier was uitgegeven onder buitenlands recht.

Griekenland veranderde met nieuwe wetgeving de contractuele afspraken van de obligaties uitgegeven onder Grieks recht en dwong onwillige schuldeisers zo mee te doen aan een herstructurering. Dit kon het land echter niet doen voor obligaties uitgegeven onder buitenlands recht.

Hierdoor heeft een groepje durfinvesteerders goed voor ruim 6 miljard euro vooralsnog volledige terugbetaling kunnen krijgen.

Casus Argentinië
In het geval van Argentinië hebben durfinvesteerders dit ook geprobeerd. Tot nu toe hebben ze niets gekregen, maar zij weten wel de Amerikaanse rechter achter zich. Deze bepaalde onlangs dat de Argentijnse overheid geen betalingen mag doen aan andere obligatiehouders, met als resultaat dat Argentinië opnieuw technisch bankroet is.

De zogenaamde collective action clausules zouden een eind moeten maken aan dit soort situaties. In de eurozone zijn deze clausules sinds vorig jaar al verplicht voor al het nieuwe schuldpapier van eurolanden. De rest van de wereld moet nu dus volgen.

Het klinkt eerlijk dat als 75 procent van de schuldeisers akkoord is met herstructurering. De ervaring bij bijvoorbeeld de Griekse herstructurering laat echter zien dat dit geen hoge drempel is.

Een groot deel van de leningen zat bij grote Europese banken. Deze deden allemaal mee, maar waarschijnlijk was dat te danken aan flinke politieke druk.

Daarnaast gold het principe ‘wie zwijgt stemt toe’. Alleen als obligatiehouders expliciet aangaven dat ze tegen de herstructurering waren, telde hun stem.

Makkelijker saneren
Door de bank genomen wordt het overheden dus makkelijker gemaakt om hun schulden te saneren. Dit is niet per se een positieve ontwikkeling, omdat de keerzijde is dat het investeerders terughoudender kan maken geld te steken in leningen van landen die een slechte reputatie hebben.

Daar komt bij dat het nog jaren gaat duren voor alle staatsobligaties wereldwijd dit soort clausules hebben. Voorlopig hebben de ‘aasgieren’ dus nog genoeg opties om stukken zonder dit soort clausules op te kopen  en overheden die willen saneren dwars te zitten.