Beleggers worden zich bewust dat veiligheid een relatief begrip is. Je kunt je natuurlijk ook oververzekeren.

En als iedereen naar hetzelfde veilige kamertje wil vluchten wordt het toch opeens benauwd. Dit lijkt zich nu af te spelen op de mondiale kapitaalmarkten.

Historische diepten
Door alle financiële onrust in de wereld wisten beleggers eigenlijk niet meer waar zij met hun geld heen moesten.

Dit leidde tot een massale kapitaalstroom richting de minst riskante en vooral meest liquide markten, vooral Duitse en Amerikaanse staatsobligaties.

Gevolg hiervan is dat de rendementen op deze schuldtitels naar historische dieptepunten zakte.

Zo noteerde het effectieve rendement op een Duitse tienjaars staatslening zelfs onder de 1,70 procent, terwijl Amerikaanse tienjaars treasuries even een rendement boden van slechts 1,76 procent.

Papier met korte looptijden heeft soms zelfs een negatief rendement. Minister van Financiën Jan Kees de Jager sprak over stallingskosten om het geld even veilig bij moedertje staat te parkeren.

Centrale banken
Het begint er voorzichtig op te lijken dat het ruime monetaire beleid van centrale banken gunstig uitpakt voor de economie.

Door al het goedkope geld hebben centrale banken wel degelijk bijgedragen aan het verlagen van de lange rentetarieven.
Zo is er ook veel kapitaal neergeslagen in snelgroeiende landen als China, die dit vervolgens weer hebben teruggesluisd naar de Westerse kapitaalmarkten.

De lage rentes hebben hoe dan ook de wereldeconomie van een impuls voorzien, zonder dat de inflatie te veel uit de hand is gelopen.

Nu het er naar uitziet dat de Amerikaanse economie vaart krijgt, zal een derde ronde van kwantitatieve verruiming voorlopig wel achterwege blijven.

Zowel het aantrekken van de economie als het uitblijven van verdere monetaire expansie kan zorgen voor hogere marktrentes.

Schokken
Deze verschuiving van kapitaal uit veilige havens richting (vooral) aandelen, bedrijfsleningen en valuta is niet zonder risico's.

Een hogere lange rente kan het nog prille economische herstel smoren. Met name ook overheden met hun omvangrijke schulden en herfinancieringen zijn hier niet bij gebaat.

Een hogere rente zal ook negatieve effecten hebben op de huizenmarkten, die toch al op apegapen liggen. Dalende huizenprijzen zijn geen goed nieuws voor banken die de waarde van het onderpand op hypotheekleningen zien afnemen.

Banken hebben de afgelopen maanden flink geprofiteerd van het goedkope driejarige ECB-krediet, maar dat is een eenmalig effect.

Aandelenmarkten
De winnaars van deze ontwikkelingen zijn vooralsnog aandeelhouders. Zij hebben sinds het dieptepunt hun bezit weer flink in waarde zien stijgen.

De sterke financiële positie van bedrijven, gunstige dividenden en een mogelijk economisch herstel maakt aandelen relatief aantrekkelijk.

Een verdere stijging van de lange rente hoeft zeker niet nadelig te zijn voor de aandelenmarkt. Zeker niet als dit gefundeerd is door een aantrekkende economie, eventueel met een wat oplopende inflatie. De bovenbeschreven mogelijke schokken kunnen beurskoersen wel negatief beïnvloeden.

De boot missen
Goede kans dat beleggers hun kapitaal de komende tijd regelmatig zullen blijven verschuiven van vastrentend naar meer risicodragende aandelen.

Het is zaak niet te bewegen op alles wat schiet en zeker niet veel te laat de massa achterna te lopen.

Wie afgelopen september zijn aandelen verkocht en genoegen nam met een extreem lage rente of zelfs stallingskosten betaalde, heeft dat geweten.

Maar wie nu vol in de beurs stapt loopt het risico getroffen te worden door winstnemingen van vroege vogels.