VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Onderlinge besmetting lidstaten neemt toe

Een koele maar heldere analyse van de bank voor internationale betalingen (BIS): het beleid van centrale banken en overheden hebben de risico's in Europa eerder vergroot dan deze weggenomen.

Aan de vooravond van de zoveelste cruciale eurotop zijn de zorgen over Europa groter dan ooit. Alle lapmiddelen tot nu toe lijken vooral averechts te werken.

Europese banken krijgen de ene na de andere afwaardering om de oren. Moody's de kredietrating van Spaanse banken.

Volgens het gezaghebbende Amerikaanse ratingbureau is de downgrade vooral het gevolg van de afgenomen kredietwaardigheid van de Spaanse overheid, waardoor deze minder mogelijkheden heeft de eigen banksector te ondersteunen.

Vicieuze cirkel
Eerder had Moody's al de kredietwaardigheid van Spanje verlaagd tot nog slechts één stapje boven junk-niveau.
Feitelijk is er sprake van een negatieve vicieuze cirkel waaruit het lastig ontsnappen is.

De toegenomen zorgen over de Spaanse bankensector leidt er toe dat de kans groter wordt dat Spanje ook aan het infuus komt te liggen, wat uiteraard een veel grotere impact op de Europese noodfondsen zal hebben dan de Griekse, Ierse en Portugese hulppakketten.

De Spaanse banken zuchten en kreunen niet alleen vanwege de grote hoeveelheid slechte private kredieten, ook lijden zij steeds grotere verliezen op in bezit zijnde Spaanse staatsobligaties die door de oplopende Spaanse rente flink minder waard worden.

Vooral de langetermijnleningen die de ECB aan Europese banken ter beschikking heeft gesteld tegen het symbolische rentetarief van 1 procent is door Zuid-Europese banken aangegrepen obligaties van de eigen overheden op te kopen.

De BIS is niet de eerste die zegt dat het goedkope krediet van de ECB banken er niet toe heeft aangezet de balans op te schonen. Integendeel, banken hebben volgens de BIS hierdoor juist meer risico's genomen.

Daar komt bij dat door de lage marktrente het voor banken steeds moeilijker is geworden met het traditionele bankbedrijf geld te verdienen. Dat werkt het aangaan van meer risico in de hand.

Een zelfde redenatie gaat op voor overheden die door alle steunmaatregelen de prikkel is ontnomen vaart te maken met hervormingen.

Centrale banken
Neveneffect van alle steunoperaties door de ECB is dat de balans van de centrale bank is overspoeld met staatpapier van zwakke eurolanden, dan wel dat deze als onderpand dienen voor andere leningen.

Circa 20 procent van de bezittingen van Europese banken is in onderpand van de ECB, wat banken kwetsbaar maakt voor allerlei margin calls en schokken.

Nu de ECB de eisen voor de kwaliteit van het onderpand verder heeft afgezwakt zal dit probleem alleen maar sterker worden.

Bij de andere grote centrale banken in de wereld speelt een soortgelijk probleem.
De activa van alle centrale banken bij elkaar opgeteld is ongeveer gelijk aan 18.000 miljard dollar, wat gelijk staat aan 30 procent van de mondiale economie.

Centrale banken zijn daardoor kwetsbaar, hebben weinig ruimte meer voor nadere stimulering en beginnen steeds meer de vorm van een kwaadaardig gezwel in het financieel systeem in te nemen.