De Europese Centrale Bank licht op dit moment de boeken door van de grootse banken. Zal ING de stresstests doorstaan? De kwartaalcijfers onder de loep.
Niemand wordt blij van forse koersschommelingen. Maar in de ogen van veel beleggers wordt het pas echt pijnlijk als er permanent verlies van kapitaal ontstaat.
Aandeelhouders in banken kunnen hierover mee praten. Sinds het uitbreken van de crisis wordt steeds duidelijker dat zij, de verschaffers van (achtergesteld) kapitaal, het eerste (een deel van) hun investering kwijtraken als een bank in de problemen komt.
In zekere zin past de casus SNS Reaal precies in de structuur die de voorzitter van de Eurogroep Jeroen Dijselbloem onlangs bekend maakte.
Hoewel de bankensector er beter voor staat dan voor de crisis, moet dit gegeven enige stress oproepen bij beleggers in financiële waarden. Te meer omdat de Europese Centrale Bank op dit moment druk bezig is met een stress test om de bestendigheid van de grootste Europese banken van Europa te beoordelen.
Moet dit beleggers in ING wakker houden? Vier zaken uit de eerste kwartaalcijfers die de centrale bankiers uit Frankfurt zeker zullen meenemen.
1. Afslankoperatie bijna afgerond
Het aantal pagina's van de cijfers van ING krimpt ieder kwartaal. Na tientallen activiteiten te hebben afgestoten in de laatste jaren is het concern nu bezig met de laatste ingrepen.
Het concern verwacht de laatste tranche staatschuld begin 2015 af te lossen, bouwt het belang in de Amerikaanse verzekeraar Voya in snel tempo af en is voornemens nog dit jaar verzekeraar Nationale Nederlanden naar de beurs te brengen.
ING maakt bij de kwartaalcijfers bekend dat het Nationale Nederlanden nog 850 miljoen euro zal toestoppen om te voorkomen dat er extra aandelen te hoeven worden uitgegeven bij de IPO.
Nationale Nederlanden presenteerde in het eerste kwartaal een (operationele) winststijging van ruim 60 procent tot 274 miljoen euro. Dit was iets beter dan analisten hadden voorzien.
Dat komt het concern niet slecht uit, want dit maakt het aannemelijker dat de verkoopopbrengst aan de bovenkant van de bandbreedte 7 tot 9 miljard euro zal liggen.
2. Kleinere maar degelijkere balans
De centrale bankiers zullen voor één overzicht in het kwartaaloverzicht extra aandacht hebben: de balans van de Europese bankactiviteiten.
Eind 2007, toen van een grote uitverkoop nog geen sprake was, bedroeg het balanstotaal - zeg maar de totale pot met uitstaande kredieten - van de bank-verzekeraar nog ruim 1,3 miljard euro. Nu is het balanstotaal 805 miljoen euro, de balans van Nationale Nederlanden niet meegenomen.
Door winstinhoudingen zijn ook de buffers gestegen. De kernkapitaalratio - totale buffers gedeeld door de voor risico gewogen bezittingen - bedroeg eind maart 10 procent.
ING voldoet hiermee precies aan de nieuwe regels die gefaseerd worden ingevoerd en definitief gaan gelden vanaf 2019 (4,5 procent minimumratio plus 2,5 procent systeembankbuffer plus 3 procent extra buffer opgelegd door DNB).
Toch daalde de kernkapitaalratio ten opzichte van vorig jaar met 0,8 procentpunt. Dit was het gevolg van pensioenverliezen en een hogere post voor risico gewogen bezittingen. De naar risico gewogen bezittingen stegen van 278 miljard euro in het eerste kwartaal van vorig jaar tot 291 miljard euro in de eerste drie maanden van dit jaar.
ING geeft als oorzaak hiervoor dat er nieuwe modellen zijn gebruikt om het risico te wegen.
Er lijkt nog geen absolute eenduidigheid voor het wegen van risico van beleggingen. Hierdoor is ook onduidelijk hoe de Europese Centrale Bank in Frankfurt hier mee zal omgaan.
In dit licht is het interessant ook naar de ouderwetse solvabiliteit te kijken, het eigen vermogen gedeeld door het hele balanstotaal. Deze ratio bedraagt 3,7 procent in het eerste kwartaal.
Dat is aanzienlijk beter dan in 2007 toen het verhoudingsgetal 3 procent was, maar sommige politici en economen roepen dat deze percentages eigenlijk vele malen hoger zouden moeten liggen.
Al met al zijn marktvorsers te spreken over de omvang van de stootkussens. De analisten van Rabobank zien een "duidelijke" verbetering van de solvabiliteit. SNS Securities geeft aan dat het kernkapitaal in de "comfortzone" zit.
3. Bank aan beterende hand
ING ziet de aantrekkende economie terug in de kwartaalcijfers. Bankieren begint langzaam weer aangenaam te worden.
ING wist in het eerste kwartaal de rentemarge - het verschil in rente tussen in en uitgeleend geld - op te voeren tot van 1,45 procent in de laatste drie maanden van vorig jaar tot 1,5 procent in het eerste kwartaal van dit jaar. De bank weet al vijf kwartalen op rij de marge met enkele basispunten op te schroeven.
De verbetering is het gevolg van hogere rentetarieven op financiële markten en een iets hogere marge op hypotheken. Ook nam het volume toe: de post toevertrouwde middelen steeg met 8,3 miljard euro en de kredietportefeuille nam per saldo met 5,1 miljard euro toe.
Een blik op de stroppenpot leert dat de eerste groene scheuten hier ook zichtbaar zijn. De voorziening voor slechte leningen bedroeg in het eerste kwartaal 468 miljoen euro. In hetzelfde kwartaal vorig jaar was de toevoeging aan de stroppenpot 561 miljoen euro (vierde kwartaal vorig jaar: 561 miljoen euro).
De verbetering kwam voornamelijk tot stand door een verbetering bij leningen in Nederland en België aan zowel de industrie als vastgoedsector.
4. Kostenverbetering suboptimaal
Banken - en dus ook ING - zetten op grote schaal het mes in de organisatie om de winst op peil te houden.
Dat is nog niet helemaal zichtbaar in de cijfers. De onderliggende kosten stegen met 1,9 procent tot 2,2 miljard euro ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Opgemerkt dient wel te worden dat belastingen in België van 94 miljoen euro genomen moesten worden, die vorig jaar over vier kwartalen uitgesmeerd mochten worden. Vergeleken met vorig kwartaal daalden de kosten wel.
De veel gebruikte cost-to-income ratio steeg van 55,2 procent een jaar geleden naar 56,9 procent in het eerste kwartaal van vorig jaar. Als de Belgische belastingen buiten beschouwing worden gelaten blijft deze gelijk.
Het bedrijf zegt op schema te liggen om 880 miljoen euro in 2015 en 955 miljoen euro in 2015 te besparen. Hierdoor zal de cost-to-income in de komende jaren waarschijnlijk wel dalen.
De toekomst
De contouren van het nieuwe ING worden langzaam zichtbaar. Van het gigantische conglomeraat van 6 jaar geleden is weinig meer over. Vanaf 2015 bestaat de ING uit een bank die actief is in verschillende Europese landen.
Door de grote uitverkoop is het balanstotaal van ING sterk gekrompen. Al blijft het balanstotaal van ruim 800 miljard euro nog altijd groter dan het nationaal inkomen van Nederland.
Dat blijft een risico voor beleggers. Voor een verdere verbetering van de buffers moet de economie verder aantrekken waardoor de rentemarge verder zal stijgen en het aantal slechte leningen zal afnemen.
Aandeelhouders in banken kunnen hierover mee praten. Sinds het uitbreken van de crisis wordt steeds duidelijker dat zij, de verschaffers van (achtergesteld) kapitaal, het eerste (een deel van) hun investering kwijtraken als een bank in de problemen komt.
In zekere zin past de casus SNS Reaal precies in de structuur die de voorzitter van de Eurogroep Jeroen Dijselbloem onlangs bekend maakte.
Hoewel de bankensector er beter voor staat dan voor de crisis, moet dit gegeven enige stress oproepen bij beleggers in financiële waarden. Te meer omdat de Europese Centrale Bank op dit moment druk bezig is met een stress test om de bestendigheid van de grootste Europese banken van Europa te beoordelen.
Moet dit beleggers in ING wakker houden? Vier zaken uit de eerste kwartaalcijfers die de centrale bankiers uit Frankfurt zeker zullen meenemen.
1. Afslankoperatie bijna afgerond
Het aantal pagina's van de cijfers van ING krimpt ieder kwartaal. Na tientallen activiteiten te hebben afgestoten in de laatste jaren is het concern nu bezig met de laatste ingrepen.
Het concern verwacht de laatste tranche staatschuld begin 2015 af te lossen, bouwt het belang in de Amerikaanse verzekeraar Voya in snel tempo af en is voornemens nog dit jaar verzekeraar Nationale Nederlanden naar de beurs te brengen.
ING maakt bij de kwartaalcijfers bekend dat het Nationale Nederlanden nog 850 miljoen euro zal toestoppen om te voorkomen dat er extra aandelen te hoeven worden uitgegeven bij de IPO.
Nationale Nederlanden presenteerde in het eerste kwartaal een (operationele) winststijging van ruim 60 procent tot 274 miljoen euro. Dit was iets beter dan analisten hadden voorzien.
Dat komt het concern niet slecht uit, want dit maakt het aannemelijker dat de verkoopopbrengst aan de bovenkant van de bandbreedte 7 tot 9 miljard euro zal liggen.
2. Kleinere maar degelijkere balans
De centrale bankiers zullen voor één overzicht in het kwartaaloverzicht extra aandacht hebben: de balans van de Europese bankactiviteiten.
Eind 2007, toen van een grote uitverkoop nog geen sprake was, bedroeg het balanstotaal - zeg maar de totale pot met uitstaande kredieten - van de bank-verzekeraar nog ruim 1,3 miljard euro. Nu is het balanstotaal 805 miljoen euro, de balans van Nationale Nederlanden niet meegenomen.
Door winstinhoudingen zijn ook de buffers gestegen. De kernkapitaalratio - totale buffers gedeeld door de voor risico gewogen bezittingen - bedroeg eind maart 10 procent.
ING voldoet hiermee precies aan de nieuwe regels die gefaseerd worden ingevoerd en definitief gaan gelden vanaf 2019 (4,5 procent minimumratio plus 2,5 procent systeembankbuffer plus 3 procent extra buffer opgelegd door DNB).
Toch daalde de kernkapitaalratio ten opzichte van vorig jaar met 0,8 procentpunt. Dit was het gevolg van pensioenverliezen en een hogere post voor risico gewogen bezittingen. De naar risico gewogen bezittingen stegen van 278 miljard euro in het eerste kwartaal van vorig jaar tot 291 miljard euro in de eerste drie maanden van dit jaar.
ING geeft als oorzaak hiervoor dat er nieuwe modellen zijn gebruikt om het risico te wegen.
Er lijkt nog geen absolute eenduidigheid voor het wegen van risico van beleggingen. Hierdoor is ook onduidelijk hoe de Europese Centrale Bank in Frankfurt hier mee zal omgaan.
In dit licht is het interessant ook naar de ouderwetse solvabiliteit te kijken, het eigen vermogen gedeeld door het hele balanstotaal. Deze ratio bedraagt 3,7 procent in het eerste kwartaal.
Dat is aanzienlijk beter dan in 2007 toen het verhoudingsgetal 3 procent was, maar sommige politici en economen roepen dat deze percentages eigenlijk vele malen hoger zouden moeten liggen.
Al met al zijn marktvorsers te spreken over de omvang van de stootkussens. De analisten van Rabobank zien een "duidelijke" verbetering van de solvabiliteit. SNS Securities geeft aan dat het kernkapitaal in de "comfortzone" zit.
3. Bank aan beterende hand
ING ziet de aantrekkende economie terug in de kwartaalcijfers. Bankieren begint langzaam weer aangenaam te worden.
ING wist in het eerste kwartaal de rentemarge - het verschil in rente tussen in en uitgeleend geld - op te voeren tot van 1,45 procent in de laatste drie maanden van vorig jaar tot 1,5 procent in het eerste kwartaal van dit jaar. De bank weet al vijf kwartalen op rij de marge met enkele basispunten op te schroeven.
De verbetering is het gevolg van hogere rentetarieven op financiële markten en een iets hogere marge op hypotheken. Ook nam het volume toe: de post toevertrouwde middelen steeg met 8,3 miljard euro en de kredietportefeuille nam per saldo met 5,1 miljard euro toe.
Een blik op de stroppenpot leert dat de eerste groene scheuten hier ook zichtbaar zijn. De voorziening voor slechte leningen bedroeg in het eerste kwartaal 468 miljoen euro. In hetzelfde kwartaal vorig jaar was de toevoeging aan de stroppenpot 561 miljoen euro (vierde kwartaal vorig jaar: 561 miljoen euro).
De verbetering kwam voornamelijk tot stand door een verbetering bij leningen in Nederland en België aan zowel de industrie als vastgoedsector.
4. Kostenverbetering suboptimaal
Banken - en dus ook ING - zetten op grote schaal het mes in de organisatie om de winst op peil te houden.
Dat is nog niet helemaal zichtbaar in de cijfers. De onderliggende kosten stegen met 1,9 procent tot 2,2 miljard euro ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Opgemerkt dient wel te worden dat belastingen in België van 94 miljoen euro genomen moesten worden, die vorig jaar over vier kwartalen uitgesmeerd mochten worden. Vergeleken met vorig kwartaal daalden de kosten wel.
De veel gebruikte cost-to-income ratio steeg van 55,2 procent een jaar geleden naar 56,9 procent in het eerste kwartaal van vorig jaar. Als de Belgische belastingen buiten beschouwing worden gelaten blijft deze gelijk.
Het bedrijf zegt op schema te liggen om 880 miljoen euro in 2015 en 955 miljoen euro in 2015 te besparen. Hierdoor zal de cost-to-income in de komende jaren waarschijnlijk wel dalen.
De toekomst
De contouren van het nieuwe ING worden langzaam zichtbaar. Van het gigantische conglomeraat van 6 jaar geleden is weinig meer over. Vanaf 2015 bestaat de ING uit een bank die actief is in verschillende Europese landen.
Door de grote uitverkoop is het balanstotaal van ING sterk gekrompen. Al blijft het balanstotaal van ruim 800 miljard euro nog altijd groter dan het nationaal inkomen van Nederland.
Dat blijft een risico voor beleggers. Voor een verdere verbetering van de buffers moet de economie verder aantrekken waardoor de rentemarge verder zal stijgen en het aantal slechte leningen zal afnemen.
Gerelateerde artikelen