Terwijl het eindspel om Griekenland de publieke aandacht trekt zijn financiële markten misschien wel meer geïnteresseerd in de timing van renteverhogingen in de VS. Fed-voorzitter Yellen lichtte deze week weer een tipje van de sluier.
De Fed heeft de start van een reeks renteverhogingen nog even uitgesteld. Maar Janet Yellen maakte deze week duidelijk dat het niet gaat om de eerste renteverhoging maar om het pad dat de renteverhogingen daarna volgen.
De Fed houdt het belangrijkste rentetarief nog even op 0 tot 0,25 procent. Pakweg een half jaar geleden werd er nog op gerekend dat de eerste renteverhoging vanaf dit ongekend lage niveau in juni een feit zou zijn.
De matige economische groei in de VS in de eerste maanden van het jaar heeft de Fed hiervan doen afzien. Maar het ziet ernaar uit dat het er later dit jaar toch van gaat komen. Een grote meerderheid van de Fed-bestuurders voorspelt een renteverhoging voor dit jaar.
| Persconferentie Janet Yellen |
De eerste rentestap wordt met angst en beven afgewacht op de financiële markten. Toen de Fed in 2013 aankondigde dat het zijn opkoopprogramma ging afbouwen leidde dat tot flinke onrust op financiële markten. De angst is dat nu iets soortgelijks gaat gebeuren.
Yellen maakte donderdag echter duidelijk dat het niet gaat om de vraag of de eerste stap in september, december of in 2016 plaatsvindt, maar om het pad dat de rente daarna volgt. Ze stelde opnieuw dat de Fed-bestuurders steeds zullen kijken naar de ontwikkelingen wat betreft inflatie en de arbeidsmarkt.
Bedekte termen
Daarbij rekende ze in bedekte bewoordingen af met het beleid van de centrale bank in de laatste jaren onder Alan Greenspan. Een vaak gehoord punt van kritiek is dat de renteverhogingen toen te laat begonnen en te langzaam gingen met als gevolg het opblazen van een zeepbel op de Amerikaanse huizenmarkt.
Yellen gaf aan wel iets te zien in deze lezing van de geschiedenis. Ze wees er daarbij op dat de Fed de rente toen in 17 stappen van 0,25 procentpunt verhoogde.
Greenspan noemde dat een ‘gelijkmatig tempo’. Yellen bestempelde noemde die aanpak deze week echter ‘mechanische’ en voegde toe dat het deze keer anders zal gaan. Dit betekent dat de Fed onder Yellen kan besluiten om af en toe een rentestap over te slaan, maar natuurlijk ook dat de Fed grotere stappen kan zetten dan 0,25 procentpunt.
De toekomstige rentebeslissingen zijn volledig afhankelijk van de ontwikkeling van de economie, heeft Yellen sinds haar aantreden vaak gezegd. Nu wordt langzaam duidelijk dat dit twee kanten op werkt. Als de ontwikkeling van de arbeidsmarkt tegenvalt en de inflatie laag is, doet de Fed rustig aan. Is het andersom dan kan de rente ook sneller verhoogd worden.
De Fed onder Yellen wordt dus minder voorspelbaar dan die onder Greenspan. Of dat er ook toe bijdraagt dat er geen nieuwe zeepbellen ontstaan is vraag twee.