De olieprijs heeft na een paar maanden van herstel weer een duik omlaag gemaakt. In krap vier weken ging er 20 procent van de olieprijs af. Wat zijn de oorzaken en gevolgen?
Het leek erop dat aan de periode van dalende olieprijzen dit voorjaar een einde was gekomen. Na een dieptepunt in maart van ongeveer 44 dollar per vat Amerikaanse olie herstelde de prijs naar 60 dollar, een niveau dat enkele maanden werd vastgehouden.
Maar eind juni werd de neergang weer ingezet. Daarmee is het inzicht ingedaald dat deze periode van olieprijsdalingen wel eens langer kan gaan duren dan voorzien.
Zakenbank Morgan Stanley houdt er nu rekening mee dat de periode van dalingen kan oplopen tot drie jaar en heftiger wordt dan de crash in 1986.
Wat drijft de recente prijsontwikkeling en wat zijn de gevolgen? Eerst enkele mogelijke oorzaken op een rij.
OPEC produceert meer en Iran komt eraan
De olieprijscrash versnelde eind 2014 toen duidelijk werd dat de OPEC niet van plan was om de productie te beperken om een eerder ingezette prijsdaling te stoppen. De OPEC heeft precies het tegenovergestelde gedaan en de productie steeg de eerste jaarhelft alleen maar.
Daarnaast is er het vooruitzicht dat Iran meer olie gaat verkopen aan het buitenland nu er een atoomakkoord is. Toen dit voorjaar een eerste overeenkomst werd gesloten met Iran zette dat ook al druk op de olieprijs.
Productiekrimp in de VS valt tegen
Een belangrijke redenen om ervan uit te gaan dat het herstel zou inzetten was dat de productiegroei in de VS tot stilstand zou komen. De investeringen zijn inderdaad flink teruggeschroefd.
Tegelijkertijd is de verwachting van de Amerikaanse Energy Information Administration nog steeds dat de productie in de VS dit jaar met 1,4 miljoen vaten zal groeien en pas volgend jaar echt tot stilstand zal komen.
Zwakke vooruitzichten wereldeconomie
Tegelijkertijd is de ontwikkeling aan de vraagzijde van de balans ook niet positief voor de olieprijs. De zorgen over de Chinese economie zijn deze zomer hand over hand toegenomen, mede dankzij de crash van de Chinese aandelenmarkt.
Morgan Stanley stelde onlangs ook dat de wereldeconomie door de verzwakking in China een recessie tegemoet gaat.
Enkele gevolgen op een rij.
Amerikaanse oliegerelateerde aandelen in de min
Het voorspelbare gevolg van de laatste olieprijsdaling is een koersdaling van oliegerelateerde aandelen, vooral in de VS. De S&P 500 Energy, de index met de energiegerelateerde aandelen uit de Amerikaanse index, is ruim 5 procent gedaald.
Aan de Amsterdamse beurs valt het mee
De koers van Shell staat ongeveer waar die een maand geleden ook stond. Hetzelfde geldt voor dienstverlener aan de industrie Fugro. Dat ligt anders voor Core Labs. Het aandeel in dit bedrijf dat vooral in de VS diensten verleent, staat wel bijna 15 procent lager.
Laagwaardig krediet
De nieuwe neergang lijkt door te werken in de markt voor krediet. Volgens Bloomberg hebben obligaties van energiebedrijven in een maand ruim 5 procent verloren. De gevolgen strekken zich echter verder uit dan de energiesector. Investeerders mijden ook de meer risicovolle beleggingen in schuldfinanciering van bedrijven in andere sectoren.
Positieve effecten nog een vraagteken
De keerzijde van de malheur op de oliemarkt is dat de lage olieprijzen de consumptie een impuls zouden moeten geven. Consumenten zijn minder kwijt aan brandstof en energie. Dit effect is vooralsnog echter beperkt.
De Amerikaanse EIA verwacht dat de eerste effecten van de lage olieprijs nu zichtbaar zouden moeten worden maar tekent aan dat het niet zeker is dat de consument zo reageert.