"Ajax is verreweg de meest succesvolle voetbalclub van Nederland en behoort tot een klein, select gezelschap van Europese topclubs.” Deze openingszin uit het jaarverslag heeft weinig te maken met een getrouw beeld van de huidige situatie bij de Amsterdamse voetbalclub.
Nadat trainer Co Adriaanse een dag eerder was ontslagen, stond de goed bezochte aandeelhoudersvergadering van 30 november in het teken van het falende beleid sinds de beursgang medio 1998. Toen werd een emissie gepleegd van 120 miljoen gulden, die het totale bedrijf op 400 miljoen gulden waardeerde.
De prestaties op financieel, bestuurlijk en sportief vlak zijn sinds de beursgang uitermate teleurstellend. Ajax kwam vorig seizoen in de Nederlandse eredivisie niet verder dan een derde plaats en werd dit seizoen in de voorronde van de Champions League uitgeschakeld door Celtic om vervolgens door FC Kopenhagen uit het UEFA-Cuptoernooi gewipt te worden. Bestuurlijk is de instabiliteit even groot. Directievoorzitters Oldenhof en Kales verdwenen van het toneel en maakten plaats voor Van Eijden. Bij de trainers eenzelfde stoelendans. Olsen werd opgevolgd door Wouters die op zijn beurt werd opgevolgd door Adriaanse die op 29 november opstapte. De nieuwe trainer is Ronald Koeman, maar dat werd op de vergadering nog niet meegedeeld. Het verlies over 2000/2001 bedroeg 8,2 miljoen euro, net iets minder dan de 8,6 miljoen verlies in het voorgaande jaar. De opmerking van Van Eijden dat Ajax tenminste ‘break-even’ moet draaien, zal beleggers doen schrikken. Hoort Ajax niet een redelijk rendement van bijvoorbeeld tien procent na te streven om de aandeelhouders een redelijke beloning te geven? Zelfs de doelstelling van een operationeel break-even (dus exclusief de invloed van transfers) wordt volgens algemeen directeur Van Eijden waarschijnlijk dit jaar niet gehaald. De grote vraag was of de commissarissen en vooral de uitgesproken voorzitter Michael van Praag, geen consequenties moesten trekken uit de desastreuze gang van zaken. Van Praag had dit overwogen, maar dacht dat dit tot een bestuurscrisis zou leiden. Ook aan de eis van de F-side om technisch directeur Leo Beenhakker te ontslaan werd geen gehoor gegeven.
De emissieopbrengst van 1998 is opgegaan aan de aankoop van nieuwe – en vaak matig presterende – spelers, de jeugdopleiding en de geldverslindende buitenlandse deelnemingen. Financieel directeur Slop kwam met een ondeugdelijk plaatje over de besteding van de emissieopbrengst. Hij telde de investeringen en de huidige kaspositie bij elkaar op en die som kwam – volstrekt toevallig – in de buurt van de emissieopbrengst uit. En passant vergat hij de geleden verliezen en de opgelopen korte schulden in dit plaatje te betrekken. De buitenlandse investeringen – onder andere in Kaapstad, België en Ghana – worden in 2002 geëvalueerd, maar tot die tijd worden geen nieuwe investeringen meer gepleegd. Het speerpunt voor de komende jaren moet de jeugdopleiding worden, maar dat wordt bemoeilijkt door het grote aantal contractspelers. Ajax heeft maar liefst 57 spelers onder contract. Op lange termijn is het de vraag of Ajax überhaupt wel in staat zal zijn om in een kleine markt als Nederland winstgevend voetbal te exploiteren. De verkoop van talentvolle spelers, als Rafael van der Vaart, kan op korte termijn wel winst opleveren, maar zodoende zal Ajax waarschijnlijk definitief afzakken naar de Nederlandse middenmoot.
De eerder door de VEB getrokken conclusie dat Ajax niet in het jasje van een beursfonds past, doet nog steeds opgeld. De vereniging Ajax domineert met 73 procent van de aandelen de aandeelhoudersvergadering en het bestuur van de vereniging bevolkt de raad van commissarissen. De president-commissaris is bij Ajax ook veel dominanter dan bij ‘gewone’ beursvennootschappen. In het jaarverslag ontbreken een duidelijke strategie en duidelijke doelstellingen, behalve dan break-evenstreven. Natuurlijk zijn er veel fans geweest die bij de beursgang uit clubliefde een paar aandeeltjes hebben gekocht, maar de beursnotering brengt de impliciete verplichting met zich mee aandeelhouderswaarde te creëren. Dat doet Ajax vooralsnog niet. De conclusie is dat Ajax een zeer speculatief aandeel is, dat niet geschikt is voor de langetermijnbelegger.
De prestaties op financieel, bestuurlijk en sportief vlak zijn sinds de beursgang uitermate teleurstellend. Ajax kwam vorig seizoen in de Nederlandse eredivisie niet verder dan een derde plaats en werd dit seizoen in de voorronde van de Champions League uitgeschakeld door Celtic om vervolgens door FC Kopenhagen uit het UEFA-Cuptoernooi gewipt te worden. Bestuurlijk is de instabiliteit even groot. Directievoorzitters Oldenhof en Kales verdwenen van het toneel en maakten plaats voor Van Eijden. Bij de trainers eenzelfde stoelendans. Olsen werd opgevolgd door Wouters die op zijn beurt werd opgevolgd door Adriaanse die op 29 november opstapte. De nieuwe trainer is Ronald Koeman, maar dat werd op de vergadering nog niet meegedeeld. Het verlies over 2000/2001 bedroeg 8,2 miljoen euro, net iets minder dan de 8,6 miljoen verlies in het voorgaande jaar. De opmerking van Van Eijden dat Ajax tenminste ‘break-even’ moet draaien, zal beleggers doen schrikken. Hoort Ajax niet een redelijk rendement van bijvoorbeeld tien procent na te streven om de aandeelhouders een redelijke beloning te geven? Zelfs de doelstelling van een operationeel break-even (dus exclusief de invloed van transfers) wordt volgens algemeen directeur Van Eijden waarschijnlijk dit jaar niet gehaald. De grote vraag was of de commissarissen en vooral de uitgesproken voorzitter Michael van Praag, geen consequenties moesten trekken uit de desastreuze gang van zaken. Van Praag had dit overwogen, maar dacht dat dit tot een bestuurscrisis zou leiden. Ook aan de eis van de F-side om technisch directeur Leo Beenhakker te ontslaan werd geen gehoor gegeven.
De emissieopbrengst van 1998 is opgegaan aan de aankoop van nieuwe – en vaak matig presterende – spelers, de jeugdopleiding en de geldverslindende buitenlandse deelnemingen. Financieel directeur Slop kwam met een ondeugdelijk plaatje over de besteding van de emissieopbrengst. Hij telde de investeringen en de huidige kaspositie bij elkaar op en die som kwam – volstrekt toevallig – in de buurt van de emissieopbrengst uit. En passant vergat hij de geleden verliezen en de opgelopen korte schulden in dit plaatje te betrekken. De buitenlandse investeringen – onder andere in Kaapstad, België en Ghana – worden in 2002 geëvalueerd, maar tot die tijd worden geen nieuwe investeringen meer gepleegd. Het speerpunt voor de komende jaren moet de jeugdopleiding worden, maar dat wordt bemoeilijkt door het grote aantal contractspelers. Ajax heeft maar liefst 57 spelers onder contract. Op lange termijn is het de vraag of Ajax überhaupt wel in staat zal zijn om in een kleine markt als Nederland winstgevend voetbal te exploiteren. De verkoop van talentvolle spelers, als Rafael van der Vaart, kan op korte termijn wel winst opleveren, maar zodoende zal Ajax waarschijnlijk definitief afzakken naar de Nederlandse middenmoot.
De eerder door de VEB getrokken conclusie dat Ajax niet in het jasje van een beursfonds past, doet nog steeds opgeld. De vereniging Ajax domineert met 73 procent van de aandelen de aandeelhoudersvergadering en het bestuur van de vereniging bevolkt de raad van commissarissen. De president-commissaris is bij Ajax ook veel dominanter dan bij ‘gewone’ beursvennootschappen. In het jaarverslag ontbreken een duidelijke strategie en duidelijke doelstellingen, behalve dan break-evenstreven. Natuurlijk zijn er veel fans geweest die bij de beursgang uit clubliefde een paar aandeeltjes hebben gekocht, maar de beursnotering brengt de impliciete verplichting met zich mee aandeelhouderswaarde te creëren. Dat doet Ajax vooralsnog niet. De conclusie is dat Ajax een zeer speculatief aandeel is, dat niet geschikt is voor de langetermijnbelegger.