VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Op het nippertje decharge

Twee winstwaarschuwingen in anderhalve maand tijd, een winstcorrectie van 40 miljoen euro, teruglopende marges op projecten en eenorderportefeuille die lager ligt dan de omzet; het boekjaar 2007 was weer een forse teleurstelling voor bouwer Heijmans.
Al in november 2007 maakte Heijmans bekend dat de financiële doelstellingen voor 2008 niet langer haalbaar zouden zijn. ‘Een grote inschattingsfout’, was het enige dat bestuursvoorzitter Guus Hoefsloot kon zeggen over de zoveelste afboeking als gevolg van de problemen bij de divisie Bouw.

Het operationeel resultaat over het 2007 daalde fors tot 88,2 miljoen euro (2006: 117,2 miljoen euro), het op een na laagste resultaat van de afgelopen zeven jaar. Dit ishoofdzakelijk veroorzaakt door ondermaats risico- en projectmanagement bij de Bouw divisie. De totale orderportefeuille van Heijmans steeg met 2 procent naar 3,2 miljard euro. Echter, de orderportefeuille van de belangrijke Nederlandse activiteiten daalde fors (70 procent van de groepsomzet).

Bij Vastgoed -14 procent, Infra - 12 procent en Bouw -12 procent. Daarmee is de orderportefeuille aanzienlijk lager dan de groepsomzet van 3,7 miljard. Voor de bouwsector is de orderportefeuille een belangrijke graadmeter die eigenlijk groter dient te zijn dan de jaaromzet. In zijn toelichting op het jaarverslag formuleerde Hoefsloot drie prioriteiten voor 2008. Ten eerste de versterking van de operaties en het ‘in control’ zijn. Ook moet er meer samenhang binnen Heijmans en een efficiënte bedrijfsvoering komen en ten slotte moet Heijmans zich meer en beter profileren als full service dienstverlener. Het management verwacht in de eerstkomende jaren een herstel van de marge naar 3 procent (2007: 1,5 procent) en een rendement op geïnvesteerd vermogen van 14 procent te realiseren.

De jaarcijfers leidden tot een pittige discussie tussen de certificaathouders en het bestuur. De keuze voor focus op marge in plaats van (autonome) omzetgroei kan Heijmans namelijk in de problemen brengen. Het resultaat over 2007 is grotendeels te danken aan acquisities en de verkoop van vastgoed. De autonome groei was gering. De grote bouw en infrastructurele projecten worden door middel van aanbesteding in de markt gezet. De keuze van de opdrachtgevers voor een bouwonderneming bij aanbesteding wordt in overwegende mate bepaald door de prijs. Als Heijmans door het vasthouden aan de marge niet concurrerend kan zijn, raakt de orderportefeuille steeds leger, met als mogelijk gevolg dat Heijmans noodgedwongen toch gaat inschrijven op minder rendabele projecten.

Topman Hoefsloot heeft echter een rotsvast vertrouwen in de gekozen strategie. ‘Heijmans is een innovatief bedrijf dat passende oplossingen biedt en onze producten zijn van hoog niveau, de markt weet dat en wij krijgen daardoor opdrachten binnen’, aldus Hoefsloot. In de bouw- en infrastructuurmarkt wordt voor 2008 een gematigde groei van de productie verwacht. De focus op het versterken van de operaties en de samenhang in de onderneming moet leiden tot rendementsherstel. Als teken van vertrouwen in de toekomstige winstontwikkeling werd een dividend van 1,45 euro door het bestuur voorgesteld, een pay-out van 60 procent van de winst, wat door de aanwezige certificaathouders werd gewaardeerd.

Veel minder waardering hadden certificaathouders voor de commissarissen van Heijmans en het bestuur van de Stichting Administratiekantoor Heijmans (AK). De aandelen Heijmans zijn gecertificeerd, waardoor het AK in iedere aandeelhoudersvergadering een controlerende meerderheid van de stemmen heeft. In tegenstelling tot wat Heijmans beweert, voldoet haar certificering op meerdere punten niet aan de code Tabaksblat voor goed ondernemingsbestuur. Zo heeft het Administratiekantoor nog nooit – ondanks herhaaldelijk aandringen door de VEB zowel in eerdere aandeelhoudersvergaderingen als per brief - een aparte vergadering van certificaathouders gehouden waarin zij verantwoording aflegt over haar functioneren.

De voorzitter van de Stichting AK, Carlo de Swart, kreeg veel vragen van de aanwezige certificaathouders. Volgens De Swart is pas zeer recent een verzoek gedaan om een certificaathoudervergadering bijeen te roepen. Een onbegrijpelijk standpunt aangezien hij eerder in de vergadering zelf citeerde uit de eerdere brief van de VEB waarin om een dergelijke vergadering werd verzocht. Samen met andere certificaathouders heeft de VEB nogmaals om een vergadering verzocht.

Meer vragen van de VEB waren gericht op de werkwijze van het bestuur van de Stichting AK in het voor Heijmans zo turbulente verlopen 2007 en in het bijzonder de periode van augustus tot november 2007. In het verslag van de Stichting AK staat dat zij met bestuur en commissarissen hebben gesproken over de halfjaarcijfers en de winstwaarschuwingen. De aanwezige certificaathouders wilden graag weten wat tijdens die vergadering is besproken en welke conclusies het bestuur van de Stichting AK uit dit overleg heeft getrokken. Op al deze vragen kregen de certificaathouders slechts algemeenheden te horen.

Concrete antwoorden bleven ondanks herhaaldelijk aandringen achterwege. Ook president-commissaris Joep Brentjens wilde niet inhoudelijk ingaan op de gesprekken met de bestuursleden van de Heijmans en de Stichting AK. Gevraagd naar de maatregelen die de raad van commissarissen heeft genomen om hun greep op de onderneming te verstevigen en nieuwe teleurstellingen te voorkomen, verzekerde hij de certificaathouders dat zij er bovenop zitten en het hele veranderingsproces van Heijmans goed in de gaten houden. Over de effectiviteit van de genomen maatregelen ten aanzien van de risicobeheersing is intern een onderzoek gestart. Alhoewel er tussenrapportages zijn, werden de certificaathouder daar helaas niet van op de hoogte gebracht.

Dat certificering leidt tot het beschermen van slecht presterende bestuurders en commissarissen bleek vervolgens bij de dechargeverlening. De Stichting AK had tijdens de vergadering 47 procent van de stemmen in handen. Bij Heijmans tellen de onthoudingen niet mee in de stemuitslag, die dus behoorlijk vertekend is. Aan het bestuur werd uiteindelijk door 84 procent van de stemmers decharge verleend. Bij de commissarissen laggen de verhoudingen anders. Daar stemde slechts 77 procent voor en verder bijna iedereen tegen de dechargeverlening. Zonder de steun van de Stichting AKzouden de commissarissen op het nippertjezijn gedechargeerd (56 procent voor).

Hopelijk worden al deze signalen door de bestuurders en commissarissen opgepikt en wordt 2008 eindelijk een beter jaar voor Heijmans en haar kapitaalverschaffers. Niet alleen operationeel en financieel, maar nadrukkelijk ook op het terrein van corporate governance door het afschaffen van deze ondemocratische constructie!