VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Crucell toch overnameprooi?

De overname van Crucell door het Amerikaanse Wyeth ketste op het laatste moment af. De kans dat Crucell wordt overgenomen zou nu veel kleiner zijn. Maar topman Ronald Brus is het daar niet mee eens.

Crucell kan met nieuw geld de ontwikkeling van een middel tegen gewone en pandemische griep versnellen. Hoe groot is de betekenis hiervan?

“We hebben 70 miljoen dollar gekregen van de Amerikaanse overheid voor het maken van een antistof. We waren hiermee gestart voordat de Mexicaanse griep (‘swine flu’) er was. Het idee erachter was simpel. De mensen die het meest te lijden hebben van griep of influenza zijn 65 jaar en ouder. Dat heeft te maken met hun gezondheid.

In Nederland hebben we een policy dat we deze mensen vaccineren. Dat gebeurt eigenlijk in de hele westerse wereld. Een van de problemen met het vaccineren van mensen ouder dan 65 jaar is dat ze een slecht werkend immuunsysteem hebben.

Met een vaccinatie stimuleer je het immuunsysteem om antistoffen te maken tegen de griep, maar de oudere mensen hebben de slechtste respons. Over het algemeen werkt het vaccin voor 50 procent  bij een ouder individu.”

Dat het niet altijd werkt geldt voor veel geneesmiddelen.

“Ja, maar vaccins werken over het algemeen heel goed. Die zitten tegen de 80 tot 95 procent werkzaamheid aan. Er zijn zelfs vaccins die dicht tegen de 100 procent zitten.
Een probleem is ook: elk jaar is de griep anders. Je moet je voorbereiden op hoe een griep er gaat uitzien. Niet uit elke griepvariant is makkelijk een vaccin te maken. Het komt voor dat je een vaccin maakt dat ongeschikt blijkt voor de griep die er dan is.

En griep is geen onschuldige aandoening: zowel in de Verenigde Staten als in Europa overlijden per jaar 36.000 mensen aan gewone griep. Wereldwijd sterven tussen de 300.000 en 500.000 mensen per jaar aan de griep. We hebben ons afgevraagd: zou het niet kunnen zijn dat er een universele stof is die je kunt geven aan oudere mensen die helpt tegen alle griepvarianten?

Dan maakt het dus niet meer uit of die griep muteert. Wat wij proberen te bewerkstelligen is vergelijkbaar met paracetamol, bijna alle hoofdpijn reageert daarop. Zoiets zou ook bij griep kunnen, een soort universele toepassing van één antistof tegen griep. En wij zijn daar het eerst mee gekomen.”

Wat doet u daarmee?

“We willen het gebruiken om te voorkomen dat ouderen en andere mensen met een hoog risico griep krijgen, en om griep te behandelen. Nu worden er twee middelen gebruikt, Relenza en Tamiflu, die verkorten de duur van de griep van zeven dagen naar zes dagen. Een probleem is ook dat griepvarianten snel resistent worden tegen Tamiflu. Onze universele antistof blijkt tegen allerlei griepvarianten te werken.

Wij konden zelfs geen mutant vinden waar het niet tegen werkt. Ook tegen de swine flu werkt het net zo goed. De Amerikaanse overheid maakt zich zorgen over het uitbreken van een pandemie. Een pandemie met de Mexicaanse griep is minder ernstig dan een pandemie met een Spaanse-griepvariant, zoals die uit 1918. De Mexicaanse griep valt nog tegen, is niet zo agressief.”

Verwacht u dit jaar nog meer grote orders voor Quinvaxem?

“Het zou natuurlijk kunnen. Ik weet het niet. We kunnen alleen kijken hoe het de vorige keer is gegaan. Toen hebben we wel twee orders vlak achter elkaar gekregen in de laatste maanden van het jaar.

In het eerste jaar verkochten we zes miljoen doses, in het tweede jaar tweeëntwintig miljoen en in het laatste jaar veertig miljoen. En dit jaar zal dat meer dan zestig miljoen zijn. De afgelopen periode was er geen prijsdruk. In de nieuwe orders zit wel wat prijsdruk, maar die is ons eerlijk gezegd meegevallen.”

Wanneer gaat u Quinvaxem in India leveren?

“Op dit moment zijn er 72 landen die meedoen. Opmerkelijk is dat die 72 landen armer zijn dan India en dus volledige vaccinatie krijgen voor hun bevolking, maar India niet. We hebben vorig jaar veertig miljoen doses verkocht, de totale markt was tachtig miljoen.

Unicef geeft aan dat de marktbehoefte van India zo ergens tussen de vijftig en vijfenzeventig miljoen doses per jaar ligt. Het is een kwestie van een, twee jaar voordat India een goede financiële regeling heeft getroffen om dit soort vaccins te betalen, ofwel door de Indiase staat zelf of door Unicef.”

Kan uw marktaandeel zo hoog blijven?

“Ons marktaandeel ligt nu rond de 50 procent. Maar die markt groeit zo verschrikkelijk hard. De totale behoefte schatten we in 2012 boven de tweehonderd miljoen doses Ik denk niet dat we ons marktaandeel kunnen behouden, maar we groeien met de markt mee. En dit is een vijfvoudig vaccin, wij werken al aan een zesvoudig vaccin.”

Er zijn ook mogelijkheden om zeven- of achtvoudige vaccins te maken.

“Ja, alleen kan dat nu niet op basis van de stoffen die hierin zitten. Eén van die stoffen is pertussis, daar is nog geen zeven- of achtvoudige cocktail mee te maken. Daar kun je moeilijk nieuwe antigenen (moleculen die het afweersysteem opwekken tot het maken van antistoffen) aan toevoegen en zeker niet de dingen die in een zevenvoudig vaccin zitten.

We zullen aan het vijfvoudig vaccin een stof toevoegen, dat moet op redelijke termijn kunnen. We timen het zo dat dat samenvalt met het stilvallen van de groei van Quinvaxem. Als we dat beschikbaar stellen, zouden we geen Quinvaxem meer verkopen. De helft van onze omzet bestaat nu overigens uit Quinvaxem.”

U heeft nergens last van de recessie?

“Nee, alleen misschien onze travelvaccinportefeuille. We groeien nog steeds in dit segment, vorig kwartaal zijn we 11 procent gegroeid ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2008. Maar ik weet niet hoe het verdergaat. We willen ons marktaandeel uitbreiden door zelf te verkopen in een aantal van de zeventig landen waar we geregistreerd zijn.
We verkopen zelf in acht landen, daar hebben we een marktaandeel van 20 procent. In die andere landen hebben wij distributeurs omdat we daar te klein zijn en is ons marktaandeel 1 à 2 procent.”

Het tweede kwartaal viel analisten tegen. Een tijdelijke dip?

“Wij zijn dit laatste kwartaal in omzet gegroeid met 34 procent ten opzichte van het tweede kwartaal van vorig jaar en met 42 procent ten opzichte van het eerste halfjaar van 2008. Dat is redelijk stevig. We zijn van een verlies in het tweede kwartaal van 2008 naar een operationele winst gegaan, dat is een stevige ommekeer.

Kijk je onder de streep, dan zien we ook een 90 procent reductie van het verlies. De belastingdruk was zo’n één miljoen hoger dan de verwachting van de markt voor het kwartaal. In Korea hebben we zoveel winst gemaakt dat we veel belasting moesten betalen.

Maar we zien dit niet als een big issue, met medicijnen- en vaccinverkopen zitten we met hele sterke kwartaalschommelingen. En verge- dat overheden een belang zien om het eerder beschikbaar te stellen. Dan is 2012 het maximaal haalbare voor een antistof tegen de Mexicaanse griep.

De Amerikaanse autoriteiten houden overigens rekening met 90.000 doden in Amerika door deze griep. In Nederland zijn twee doden gevallen, die mensen waren al ziek.”

Veel meer mensen zijn aan gewone griep overleden.

“Dat zou heel goed kunnen. We zeggen al snel dat iemand ‘griep’ heeft. Dat is dus vaak niet griep. Als je griep krijgt ben je echt heel ziek. Je hebt heel hoge koorts, veel spierpijn en hoofdpijn. Het is dus zaak je tegen de gewone griep te laten vaccineren, die kan wel eens ernstiger zijn dan de Mexicaanse griep.”

Hoe cruciaal is de antistof tegen griep dan voor Crucell?

“Als dit middel zou werken is het heel belangrijk. Dit zou voor ons een grote markt zijn. We opereren nog niet in zulke grote markten. De grootste omzet op jaarbasis die we hebben gegenereerd met een vaccin ligt op 100-200 miljoen, zoals met het kindervaccin Quinvaxem.

Maar dit zijn markten die in principe miljarden per jaar omzet genereren. Er is wel een groot afbraakrisico, niet alles wat wij uitvinden haalt het. Normaal gesproken haalt 90 procent het niet, maar wij denken dat de kans dat ons vaccin afgekeurd wordt kleiner is.”

Dat denkt iedereen in de biotech.

“De grootste kans op succes is een bestaand geneesmiddel uitbreiden. De meeste biotechbedrijven hebben dat niet. En je moet zo weinig mogelijk veranderen aan een bestaand concept dat werkt. Met andere woorden, als antistoffen werken bij de ene ziekte, dan is het aannemelijk dat die ook werken bij de ziekte die daarop lijkt.

Dat is wel anders dan bij een ziekte als kanker, waar het ontzettend moeilijk is een werkend medicijn te vinden. Bij tumoren is de voorspelbaarheid heel klein. Middelen tegen infectie leken met het eerste kwartaal hadden we iets meer winst.”

In de tweede helft van het jaar gaat u scoren?

“Een winstgevend derde kwartaal is belangrijk omdat dan Inflexal, ons griepvaccin, verkocht wordt, een winstgevend product voor ons. In het vierde kwartaal zien we ook historisch goede resultaten. We hebben aan het begin van het jaar een omzetgroei van 20 procent voor het jaar geprognosticeerd. Wat dat betreft zitten we goed op schema. Ik vind 20 tot 40 procent groei in deze tijd toch best netjes.”

De kans dat u overgenomen wordt, is gereduceerd.

“In januari was er sprake van overnamegesprekken. Op dit moment is dit niet aan de orde. Ik denk dat wij een interessante business leveren. Wij spreken altijd met alle industrieën rondom ons heen. De farmacie en de biotech zijn niet gevrijwaard van overnames. Maar we sturen er niet op aan, dat hebben we toen ook niet gedaan.”

De farmahuizen hebben geld en hebben nieuwe medicijnen nodig.

“Dat klopt. Daar zou de farmaceutische industrie wel wat aan willen doen. Hoe ze dat
doen, dat weet ik niet. Ze gaan wellicht heftig structureren in de manier waarop ze onderzoek en ontwikkeling doen. Er gaat wel erg veel geld in om, er zal wel iets moeten veranderen.

Je kunt je afvragen hoe het kan dat een relatief kleine onderneming als de onze of Galapagos met bescheiden middelen van 70 tot 80 miljoen euro aan R&D-kosten toch goede resultaten boekt en een relatief volle pijplijn heeft, terwijl die van farmaceutische industrie met 6 miljard researchgeld niet geweldig gevuld is. Dat heeft niet alleen met geld te maken.

Ik denk dat het veel makkelijker werkt met kleine teams. Met kleine organisaties is het makkelijker doorbraken te forceren omdat de lijnen veel sneller gaan. Het aantal nee-schudders is in een kleine organisatie aanmerkelijk kleiner dan in een grote organisatie.”

De bureaucratie verstikt alles?

“Ja, de bureaucratie houdt ook innovaties tegen. Het zou nu een geweldige tijd moeten zijn vanwege de mogelijkheden tot innovatie, het toenemend aantal ziektes en de vergrijzing in de wereld. Er is genoeg geld en toch zie je nauwelijks doorbraken de laatste tijd. We zien wel een tendens de afgelopen tien jaar dat blockbusters heel belangrijk zijn geweest, geneesmiddelen die meer dan een miljard per jaar verkochten.”

Dat zijn nog geen nieuwe geneesmiddelen.

“Nee, daar zit juist de crux, het is makkelijk geweest om veel geld te verdienen met bepaalde geneesmiddelen. Soms is het te uitnodigend geweest om 100 miljoen extra in marketing te stoppen en niet in goede research. Misschien is er ook te makkelijk R&D gedaan, was het te makkelijk om voort te borduren op iets wat je al hebt en dat verder uit te breiden dan iets nieuws te bedenken.”

De medische wereld dacht te veel aan het grote geld en te weinig aan de toekomst?

“Ik denk dat het meer gericht was op de korte termijn dan op de lange termijn. Als je nu begint met de ontwikkeling van een nieuw doel dan duurt het nog een tijd voordat je daarmee klaar bent. Als je vandaag een uitvinding doet en alles goed gaat, komt het product over tien jaar op de markt.

Dat is een hele lange termijn. Van de meeste bedrijven zie je dat ze dat niet volhouden, die tien jaar. Je ziet dat er veel meer besluiten worden genomen die veel meer gericht zijn op de korte termijn dan op de lange termijn. Dat is voor onze branche niet altijd goed.”

Heeft u niet bezuinigd op R&D?

“Onze R&D loopt niet als percentage gelijk omhoog met de omzetontwikkeling. Dat zie je vaak, dat er een vast percentage is. Bij ons niet. We gaan niet 40 of 20 procent omhoog met onze R&D.”

Wat was het voordeel voor Crucell in de afgeblazen deal met Wyeth?

“Crucell heeft meer vaccins dan Wyeth. Wyeth is een veel groter bedrijf, dus je kunt je voorstellen dat er zoiets kan ontstaan als een Wyeth-vaccindivisie waar Crucell een interessante rol in zou kunnen spelen. Wyeth heeft salesforces over de hele wereld. Via de Wyethsalesforcekanalen zouden we veel harder kunnen groeien. En dat aandeelhouders gebaat kunnen zijn met een overnamepremie lijkt me duidelijk.”

Bent u de laatste drie maanden nog benaderd?

“Nee, daar kunnen we niks over zeggen. Je hebt verschillende gradaties van ‘benadering’, soms is het serieuzer. Als dat zo is dan moet het bedrijf met een persbericht komen.”

Hoe groot is de kans dat Crucell overgenomen wordt?

“Ik kan daar geen antwoord op geven. Ik kan wel zeggen dat Crucell ook zelfstandig goed kan zijn voor alle stakeholders. Niet veel bedrijven hebben het de laatste drie of vijf jaar beter gedaan. Hoe lang we onafhankelijk willen blijven? Dat willen we graag, maar we hebben het op een gegeven moment niet meer in de hand. Voor een overnemende partij kan Crucell beslist allerlei positieve dingen brengen.”