De klant moet weer centraal staan. Dat is het credo dat banken prediken in hun pogingen om vertrouwen van de consument terug te winnen.
Een verkeerde aanpak betoogt VEB-econoom Patrick Beijersbergen. Juist de financiële producten moeten centraal staan.
Hoe zet een bank de klant centraal? Dat de klant weer centraal moet komen te staan bevestigde ING's Jan Hommen voor de nog maar een keer. Cees Maas had het in zijn al gezegd en gaf voor de commissie toe dat banken jarenlang vooral aan zichzelf gedacht hebben. Financiële producten werden zo gemaakt dat de bank er in ieder geval flink aan verdiende. Of de klant dat ook deed was meestal van secundair belang. Financiële producten werden te ingewikkeld.
Teleurstelling
Dit heeft geleid tot een enorme groep teleurgestelde financiële consumenten. Bij de VEB zijn klachten gehoord van hoogbejaarde mensen die actief zijn benaderd om hun spaarrekening om te zetten in buitengewoon ingewikkelde beleggingsproducten met het verhaal dat het net zo veilig was, ook een AAA-rating had, maar dat het rendement beter was.
Deze mensen beklaagden zich terecht toen deze producten op de beurs in sommige gevallen met meer dan 80% bleken te kunnen dalen. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Als je oma's spaarcenten met een omweg in credit default swaps stopt vraag je erom dat het vertrouwen weggaloppeert.
En nu willen de banken het vertrouwen van de financiële consument terugwinnen door de klant centraal te stellen. Hoe doe je dat? Om de klant ook het gevoel te geven dat hij inderdaad centraal staat is er één ding in mijn ogen van het allergrootste belang: maximale transparantie.
Openheid
Je moet precies laten zien wat je doet, waarom je het doet en wat het kost. Laten zien dat je er bent voor de klant en niet voor je eigen provisie. Financiële producten kunnen en moeten eenvoudiger. De financiële consument hoeft niet per se blij te zijn met de vloedgolf aan gestructureerde producten die hem de afgelopen tien jaar overspoeld heeft.
Ik geloof dat de meeste beleggers met een langetermijnhorizon al die opties helemaal niet nodig hebben. Vraag maar eens aan uw pensioenfonds op welke wijze men daar in aandelen belegt, via gestructureerde producten of gewoon direct zonder dat gefriemel in de marge(s).
Het wordt hoog tijd dat beleggers duidelijk wordt gemaakt dat elke toeter en elke bel in een financieel product geld kost dat ten koste gaat van het verwachte rendement. En aan elke toeter en bel wordt ergens geld verdiend: elke optie moet worden ingekocht en hoe exotischer de optie, hoe schimmiger doorgaans de prijsvorming.
Onzichtbare laten zien
Nu staan er tegenwoordig in de folders van gestructureerde producten keurige kostenoverzichten, maar dit zijn meestal alleen de zichtbare kosten. Onzichtbare kosten zoals de bied-laat- spread of bepaalde risico-opslagen zitten daar niet in.
Het is leuk de financiële consument het gevoel te geven dat hij centraal staat, maar dat gevoel gaf een bank hem altijd al. Juist het financiële product moet centraal gesteld worden. Elk (mogelijk) nadelig aspect van het financiële product moet zichtbaar gemaakt worden, en zonder waardeoordelen worden gepresenteerd. Maximale transparantie, zodat de klant onbevooroordeeld zijn eigen financiële beslissingen kan nemen.
Teleurstelling
Dit heeft geleid tot een enorme groep teleurgestelde financiële consumenten. Bij de VEB zijn klachten gehoord van hoogbejaarde mensen die actief zijn benaderd om hun spaarrekening om te zetten in buitengewoon ingewikkelde beleggingsproducten met het verhaal dat het net zo veilig was, ook een AAA-rating had, maar dat het rendement beter was.
Deze mensen beklaagden zich terecht toen deze producten op de beurs in sommige gevallen met meer dan 80% bleken te kunnen dalen. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Als je oma's spaarcenten met een omweg in credit default swaps stopt vraag je erom dat het vertrouwen weggaloppeert.
En nu willen de banken het vertrouwen van de financiële consument terugwinnen door de klant centraal te stellen. Hoe doe je dat? Om de klant ook het gevoel te geven dat hij inderdaad centraal staat is er één ding in mijn ogen van het allergrootste belang: maximale transparantie.
Openheid
Je moet precies laten zien wat je doet, waarom je het doet en wat het kost. Laten zien dat je er bent voor de klant en niet voor je eigen provisie. Financiële producten kunnen en moeten eenvoudiger. De financiële consument hoeft niet per se blij te zijn met de vloedgolf aan gestructureerde producten die hem de afgelopen tien jaar overspoeld heeft.
Ik geloof dat de meeste beleggers met een langetermijnhorizon al die opties helemaal niet nodig hebben. Vraag maar eens aan uw pensioenfonds op welke wijze men daar in aandelen belegt, via gestructureerde producten of gewoon direct zonder dat gefriemel in de marge(s).
Het wordt hoog tijd dat beleggers duidelijk wordt gemaakt dat elke toeter en elke bel in een financieel product geld kost dat ten koste gaat van het verwachte rendement. En aan elke toeter en bel wordt ergens geld verdiend: elke optie moet worden ingekocht en hoe exotischer de optie, hoe schimmiger doorgaans de prijsvorming.
Onzichtbare laten zien
Nu staan er tegenwoordig in de folders van gestructureerde producten keurige kostenoverzichten, maar dit zijn meestal alleen de zichtbare kosten. Onzichtbare kosten zoals de bied-laat- spread of bepaalde risico-opslagen zitten daar niet in.
Het is leuk de financiële consument het gevoel te geven dat hij centraal staat, maar dat gevoel gaf een bank hem altijd al. Juist het financiële product moet centraal gesteld worden. Elk (mogelijk) nadelig aspect van het financiële product moet zichtbaar gemaakt worden, en zonder waardeoordelen worden gepresenteerd. Maximale transparantie, zodat de klant onbevooroordeeld zijn eigen financiële beslissingen kan nemen.
| Dit opiniestuk is van de hand van Patrick Beijersbergen, econoom bij de VEB. Het verscheen eerder in Patrick Beijersbergen heeft twee bestsellers over beleggen op zijn naam:
|