VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Tien jaar internetzeepbel

Deze week beleeft de piek van de internethype zijn tienjarig jubileum. Ongekend hoge beurskoersen zakten vervolgens met duizelingwekkende snelheid in. Een terugblik op een tijd van Nieuwe Economie, volume boven winst en puisterige, papieren miljardairs.

Nooit eerder of later in de geschiedenis moeten er zoveel tiener- en twintigermiljonairs op de aardbol hebben rondgelopen als op vrijdag 10 maart 2000. . De index van technologiebeurs Nasdaq, het mekka voor iedere internetondernemer piekte naar een stand van 5132,52, een verdubbeling ten opzichte van veertien maanden eerder.

De jonge oprichters van internetbedrijven zagen het aandelenpakket in hun eigen bedrijf tot recordhoogte stijgen, aangejaagd door enorme verwachtingen en blinde hebzucht van beleggers die bang waren de boot te missen.

24 en multimiljonair
waren twee representanten van dit leger puisterige pubermiljonairs. Zij zijn de oprichters van TheGlobe.com, een site waar bezoekers hun eigen webpagina kunnen samen stellen en andere bezoekers berichtjes sturen. Daarmee staan de twee jonge internetondernemers aan de wieg van de nu immens populaire netwerksites als Facebook en Hyves.

In november 1998, Paternot en Krizelman zijn dan 24 jaar, gaat TheGlobe.com naar de beurs. Het blijkt perfect getimed. De beursintroductie is de meest succesvolle tot op dat moment. Het aandeel gaat voor 9 dollar naar de beurs en explodeert die eerste dag tot 97 dollar. Het aandelenpakket van de twee jonge oprichters is plots ruim 60 miljoen dollar waard. Hun bedrijf ruim een miljard.

Het tij keert
Nauwelijks twee jaar later, in augustus 2000 sluit TheGlobe.com de deuren. De droom is uit. Deze representant van De Nieuwe Economie wordt ontmanteld door een currator uit de oude economie, een oudere heer die eigenlijk door een currator uit de oude economie, een oudere heer die eigenlijk niets met internet heeft, ‘behalve mail.'

5000 miljard weg
Met TheGlobe.com ging een hele trits aan initiatieven ten onder. Veelbelovende softwarebedrijven (Netscape), netwerkbedrijven (WorldCom) en zoekmachines (Lycos) kregen flinke tikken. Beleggers leden gigantische verliezen. Grote spelers als Yahoo en Amazon zagen hun koers met 80 procent dalen.

Nieuwkomers scoorden een waardeverlies van 98 procent. In de twee jaar na de recordstand op de Nasdaq verdampte alleen al op de Amerikaanse markten 5000 miljard dollar aan beurswaarde.

Nieuwe Economie
En daarmee was een begrip terug dat in de internethype eigenlijk geen rol meer speelde: waarde. Met steeds meer mensen online waren de kansen eindeloos voor ondernemers om een groot publiek te veroveren. Volgens de wetten van wat De Nieuwe Economie ging heten, draaide alles om marktaandeel; winst, omzet, verlies en kapitaal waren begrippen uit De Oude Economie. "Get large or get lost" was het motto.

Zo snel mogelijk zoveel een monopolie op het eigen werkterrein verkrijgen via agressieve marktpenetratie, was het devies. Consumenten binden, eventueel (of bij voorkeur) met grote verliezen als bijkomstigheid.

Schieten met hagel
In een markt waar iedereen het marktleiderschap nastreeft vallen onherroepelijk slachtoffers. Maar investeerders waren inmiddels door het dolle heen. Ze maakten niet langer een selectie tussen de verschillende initiatieven maar leverden liefst zoveel mogelijk bedrijfjes startkapitaal. Schieten met hagel dus in de hoop op een paar treffers, een tactiek die wellicht ook werd ingegeven door het ontbreken van voldoende technische kennis om het kaf van het koren te scheidden.

Daar kwam bij dat geld erg goedkoop was door de lage rente (waar kennen we dat ook al weer van?) en de torenhoge verwachtingen eind twintigste eeuw ingelost leek te worden. De online advertentiemarkt- één van de grote geldmakers- groeide als kool en het nakende millenniumprobleem zorgde voor een gestage inkomstenstroom voor de sector.

Einde verhaal
De zeepbel knapte toen kapitaal schaarser werd. Na voorjaar 2000 ging de rente omhoog en de economie koelde af. Veel start-ups ontwaakten uit de droom toen het startkapitaal verbrand was. Nu moest er geld verdiend worden maar daar waren de organisaties niet op ingesteld, verslaafd als ze waren geraakt aan het investeerdersinfuus. Zo werd het vertrouwen in de sector van onderaf aangevreten. Die trend werd nog versterkt door een stel schandalen en fraudes die zo kenmerkend zijn voor iedere hype.