Onzekerheid onder beleggers kan voor forse dagdalingen zorgen op de beurs. Een overzicht van oude en nieuwe zorgen.
Het leek de goede kant op te gaan. De forse verliezen op de beurzen uit mei, het voorlopige hoogtepunt van de schuldencrisis, zijn langzaam maar zeker weggewerkt. Afgelopen acht handelsdagen bleek het optimisme weer voorbij. De verkopers kregen opnieuw de overhand; koersen zakte opnieuw weg, in Amsterdam met een procent op vijf.
De westerse economieën staan er nog steeds belabberd voor, daarover geen twijfel. Het gaat om de vraag naar richting. Wordt het slechter of is vooruitgang te bespeuren. Een (niet-) volledig overzicht van het huidige onbehagen.
Gemengde berichten
Beleggers, bedrijven en consumenten zijn op zoek naar richting. De signalen zijn gemengd. In de VS is de industriële productie significant gestegen, evenals de bedrijfswinsten en de gemiddelde arbeidsduur. Aan de andere kant daalde het consumentenvertrouwen afgelopen maand weer en ook de groei van de werkloosheid blijft achter. Bedrijven betalen meer maar nemen weinig nieuwe mensen in dienst.
Afkoelen Chinese economie
Dertig jaar lang, tussen 1978 en 2008, groeide de Chinese economie met gemiddeld bijna tien procent per jaar. Een groei zonder precedent en dat brengt zorgen mee. Bijvoorbeeld de angst voor overhitting van de vastgoedmarkt met bijbehorende zeepbellen als gevolg.
Daarnaast lijken er tekenen te zijn dat de Chinese groei wat afkalft. De Chinese autoriteiten hebben recente groeicijfers -op zichzelf al geen schoolvoorbeeld van harde data- naar beneden bijgesteld. En dat kan de wereldeconomie nu niet gebruiken. China en de opkomende landen zijn de groeimotoren die verder wereldwijd herstel moeten trekken.
Wantrouwen banken
De kredietcrisis van 2008 was bovenal een vertrouwenscrisis. Markten vielen droog omdat banken elkaar niet langer geld durfden uitlenen. Nog steeds is het vertrouwen ver te zoeken. De interbancaire rente-tarieven, de rente die banken elkaar in rekening brengen, lopen al weer een tijd op. Spaanse, Griekse, Ierse en Portugese banken kunnen moeten voor leningen terecht bij de Europese Centrale Bank.
Bezuinigen
En dan is er het voortgaande dispuut over de overheidsfinanciën. De redding van banken en wereldwijde recessie hebben de financiële positie van banken ernstig verslechterd. Bezuinigen moet, maar wanneer is onderwerp van discussie. Te vroeg inbinden zou de groei ernstig kunnen vertragen.
Sommige landen hebben geen keuze. Griekenland is nagenoeg bankroet en zal de broekriem stevig moeten aantrekken. Maar ook andere landen zullen de balans op orde moeten brengen om een volgende economische schok te kunnen opvangen. De Verenigde Staten, Duitsland en China hebben op het oog nog voldoende vlees op de botten om de economie verder te stimuleren.
Met name de eerste twee landen staan lijnrecht tegenover elkaar. Duitsland vreest oplopende overheidstekorten en eventuele oplopende inflatie. De recente geschiedenis maakt de grootste economie van Europa buiten gewoon huiverig voor inflatie.
De Verenigde Staten is, ondanks de eigen gierende tekorten, bang dat te snel bezuinigen het economisch herstel te vroeg breekt.
In de media
De verscheidene facetten van onzekerheid worden ongekend breed uitgemeten in de media aan de hand van twistende experts. Superbelegger George Soros ervan de euro in gevaar te brengen met zijn resolute voornemen het begrotingstekort weg te werken. New York Times Columnist en Nobelprijswinnaar Paul Krugman al een "Derde depressie." Niet inflatie maar deflatie is het grote gevaar. Er moet niet bespaard maar uitgegeven worden.
Voorstanders van bezuinigen wijzen dan graag naar de mening van Harvard-econoom Alberto Alesina. Hij liet onlangs tegenover de Europese ministers van Financien weten dat 'er bergen bewijs zijn dat bezuinigingen heel goed kunnen samengaan met een aantrekkende groei'.
De westerse economieën staan er nog steeds belabberd voor, daarover geen twijfel. Het gaat om de vraag naar richting. Wordt het slechter of is vooruitgang te bespeuren. Een (niet-) volledig overzicht van het huidige onbehagen.
Gemengde berichten
Beleggers, bedrijven en consumenten zijn op zoek naar richting. De signalen zijn gemengd. In de VS is de industriële productie significant gestegen, evenals de bedrijfswinsten en de gemiddelde arbeidsduur. Aan de andere kant daalde het consumentenvertrouwen afgelopen maand weer en ook de groei van de werkloosheid blijft achter. Bedrijven betalen meer maar nemen weinig nieuwe mensen in dienst.
Afkoelen Chinese economie
Dertig jaar lang, tussen 1978 en 2008, groeide de Chinese economie met gemiddeld bijna tien procent per jaar. Een groei zonder precedent en dat brengt zorgen mee. Bijvoorbeeld de angst voor overhitting van de vastgoedmarkt met bijbehorende zeepbellen als gevolg.
Daarnaast lijken er tekenen te zijn dat de Chinese groei wat afkalft. De Chinese autoriteiten hebben recente groeicijfers -op zichzelf al geen schoolvoorbeeld van harde data- naar beneden bijgesteld. En dat kan de wereldeconomie nu niet gebruiken. China en de opkomende landen zijn de groeimotoren die verder wereldwijd herstel moeten trekken.
Wantrouwen banken
De kredietcrisis van 2008 was bovenal een vertrouwenscrisis. Markten vielen droog omdat banken elkaar niet langer geld durfden uitlenen. Nog steeds is het vertrouwen ver te zoeken. De interbancaire rente-tarieven, de rente die banken elkaar in rekening brengen, lopen al weer een tijd op. Spaanse, Griekse, Ierse en Portugese banken kunnen moeten voor leningen terecht bij de Europese Centrale Bank.
Bezuinigen
En dan is er het voortgaande dispuut over de overheidsfinanciën. De redding van banken en wereldwijde recessie hebben de financiële positie van banken ernstig verslechterd. Bezuinigen moet, maar wanneer is onderwerp van discussie. Te vroeg inbinden zou de groei ernstig kunnen vertragen.
Sommige landen hebben geen keuze. Griekenland is nagenoeg bankroet en zal de broekriem stevig moeten aantrekken. Maar ook andere landen zullen de balans op orde moeten brengen om een volgende economische schok te kunnen opvangen. De Verenigde Staten, Duitsland en China hebben op het oog nog voldoende vlees op de botten om de economie verder te stimuleren.
Met name de eerste twee landen staan lijnrecht tegenover elkaar. Duitsland vreest oplopende overheidstekorten en eventuele oplopende inflatie. De recente geschiedenis maakt de grootste economie van Europa buiten gewoon huiverig voor inflatie.
De Verenigde Staten is, ondanks de eigen gierende tekorten, bang dat te snel bezuinigen het economisch herstel te vroeg breekt.
In de media
De verscheidene facetten van onzekerheid worden ongekend breed uitgemeten in de media aan de hand van twistende experts. Superbelegger George Soros ervan de euro in gevaar te brengen met zijn resolute voornemen het begrotingstekort weg te werken. New York Times Columnist en Nobelprijswinnaar Paul Krugman al een "Derde depressie." Niet inflatie maar deflatie is het grote gevaar. Er moet niet bespaard maar uitgegeven worden.
Voorstanders van bezuinigen wijzen dan graag naar de mening van Harvard-econoom Alberto Alesina. Hij liet onlangs tegenover de Europese ministers van Financien weten dat 'er bergen bewijs zijn dat bezuinigingen heel goed kunnen samengaan met een aantrekkende groei'.