Er is een nieuwe ronde miljardensteun voor Griekenland aanstaande. Maar schulden afwaarderen lijkt onvermijdelijk voor het land. Dat hoeft niet op chaos uit te draaien.
Exact dertig jaar is Griekenland lid van de EU. Niemand had in al die jaren kunnen vermoeden dat een stemming in het Griekse parlement wereldnieuws zou worden. Toch zal dat dinsdag het geval zijn.
Dan moet duidelijk worden of een meerderheid van de Griekse politici instemmen met een nieuwe ronde bezuinigingen, voorwaarde voor extra miljardensteun. De oppositie is dusdanig hard onder druk gezet door zo ongeveer de rest van de wereld dat het aannemelijk lijkt dat die steun er komt.
Dat biedt Griekenland lucht, voor even. Want het land blijft lijden onder een loodzware schuldenlast. Doormodderen zoals nu is op termijn dan ook geen optie. De leiders van andere Europese landen krijgen steeds meer moeite hun kiezers te overtuigen van de noodzaak weer extra geld in Griekenland te steken.
Maar wat moet er wel gebeuren?
Populistisch fabeltje
Eerst maar eens afrekenen met een populaire maar volstrekt onhaalbare theorie: Griekenland uit de euro. Een terugkeer naar de drachme is een enorm risico voor Griekenland en Europa.
De drachme zal meteen scherp in waarde dalen. Dat zou goed zijn voor de Griekse export, maar die is relatief gering. Aan de andere kant zal de schuld van Griekenland helemaal door het plafond gaan, net als de inflatie. Een paar Griekse banken zullen omvallen en goederen importeren wordt bijna onbetaalbaar voor de Grieken.
Door Griekenland uit de euro te knikkeren is het gevaar op besmetting van andere schuldenlanden niet voorbij. Sterker nog, die wordt groter. Want als het eurolidmaatschap in zware tijden niets meer voorstelt, wat is dan de kracht in het algemeen? Financiële markten zouden bloed ruiken.
Afwaarderen
Een andere, veel geloofwaardigere weg is afwaarderen. Veel marktkenners zijn ervan overtuigd dat Griekenland zijn schuldeisers op termijn niet volledig kan terug betalen. Politiek Europa durft dit nog niet toe te geven uit vrees voor paniek in de markten. Dat zou een nieuwe schok a la Lehman betekenen.
Afwaarderen gaat pijn doen, dat is zeker. Maar een nieuwe Lehman-storm valt te vermijden. Zoals gezegd komt een afwaardering zeker niet onverwacht - een groot verschil met Lehman. Veel financiële partijen hebben al ruim de tijd gehad om hun posities af te bouwen.
Een goed voorbereidde afwaardering gecombineerd met financiële steun aan Griekenland zou de schuldreductie een non-event kunnen maken. Een beetje zoals bij het faillissement van autofabrikant , dat uiteindelijk zelfs door de Amerikaanse en Canadese staat werd opgekocht.
De schuldafwaardering (170 miljard dollar schuld, 35 miljard aan swaps in de markt) van de automaker werd uitzonderlijk goed verteerd door de markt. Dat was te danken aan een goede voorbereid en eensgezindheid onder alle betrokken partijen om een doorstart mogelijk te maken.
Behalve afwaardering van schuld deed General Motors een flink aantal onderdelen in de verkoop (Saab aan Spyker!).Inmiddels, ruim een jaar na de afwaardering, is het afgeslankte General Motors alweer genoteerd aan de beurs.
Moeilijker in Europa
De Griekse oplossing ligt een stuk moeilijker dan het General Motors-scenario. De schulden zijn groter en de betrokkenheid van 17 eurolanden, een woedende Griekse bevolking, bedrogen belastingbetalers buiten Griekenland en het internationaal Monetair Fonds maken eensgezindheid moeilijker.
Maar als het lukt is dat een stap vooruit voor de hele Europese Unie.
Dan moet duidelijk worden of een meerderheid van de Griekse politici instemmen met een nieuwe ronde bezuinigingen, voorwaarde voor extra miljardensteun. De oppositie is dusdanig hard onder druk gezet door zo ongeveer de rest van de wereld dat het aannemelijk lijkt dat die steun er komt.
Dat biedt Griekenland lucht, voor even. Want het land blijft lijden onder een loodzware schuldenlast. Doormodderen zoals nu is op termijn dan ook geen optie. De leiders van andere Europese landen krijgen steeds meer moeite hun kiezers te overtuigen van de noodzaak weer extra geld in Griekenland te steken.
Maar wat moet er wel gebeuren?
Populistisch fabeltje
Eerst maar eens afrekenen met een populaire maar volstrekt onhaalbare theorie: Griekenland uit de euro. Een terugkeer naar de drachme is een enorm risico voor Griekenland en Europa.
De drachme zal meteen scherp in waarde dalen. Dat zou goed zijn voor de Griekse export, maar die is relatief gering. Aan de andere kant zal de schuld van Griekenland helemaal door het plafond gaan, net als de inflatie. Een paar Griekse banken zullen omvallen en goederen importeren wordt bijna onbetaalbaar voor de Grieken.
Door Griekenland uit de euro te knikkeren is het gevaar op besmetting van andere schuldenlanden niet voorbij. Sterker nog, die wordt groter. Want als het eurolidmaatschap in zware tijden niets meer voorstelt, wat is dan de kracht in het algemeen? Financiële markten zouden bloed ruiken.
Afwaarderen
Een andere, veel geloofwaardigere weg is afwaarderen. Veel marktkenners zijn ervan overtuigd dat Griekenland zijn schuldeisers op termijn niet volledig kan terug betalen. Politiek Europa durft dit nog niet toe te geven uit vrees voor paniek in de markten. Dat zou een nieuwe schok a la Lehman betekenen.
Afwaarderen gaat pijn doen, dat is zeker. Maar een nieuwe Lehman-storm valt te vermijden. Zoals gezegd komt een afwaardering zeker niet onverwacht - een groot verschil met Lehman. Veel financiële partijen hebben al ruim de tijd gehad om hun posities af te bouwen.
Een goed voorbereidde afwaardering gecombineerd met financiële steun aan Griekenland zou de schuldreductie een non-event kunnen maken. Een beetje zoals bij het faillissement van autofabrikant , dat uiteindelijk zelfs door de Amerikaanse en Canadese staat werd opgekocht.
De schuldafwaardering (170 miljard dollar schuld, 35 miljard aan swaps in de markt) van de automaker werd uitzonderlijk goed verteerd door de markt. Dat was te danken aan een goede voorbereid en eensgezindheid onder alle betrokken partijen om een doorstart mogelijk te maken.
Behalve afwaardering van schuld deed General Motors een flink aantal onderdelen in de verkoop (Saab aan Spyker!).Inmiddels, ruim een jaar na de afwaardering, is het afgeslankte General Motors alweer genoteerd aan de beurs.
Moeilijker in Europa
De Griekse oplossing ligt een stuk moeilijker dan het General Motors-scenario. De schulden zijn groter en de betrokkenheid van 17 eurolanden, een woedende Griekse bevolking, bedrogen belastingbetalers buiten Griekenland en het internationaal Monetair Fonds maken eensgezindheid moeilijker.
Maar als het lukt is dat een stap vooruit voor de hele Europese Unie.