VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Banken kunnen dollarhonger maar moeilijk stillen

Genoeg problemen voor Europese banken momenteel. Bij een daarvan, dollars bemachtigen, gaan de centrale banken komende maanden flink helpen. Wat moeten banken eigenlijk met al die dollars?

Het is een probleem dat al ruim drie jaar suddert, maar in volle crisis heviger wordt: Europese banken slagen er steeds moeilijker in om hun dollarhonger te stillen.

Half augustus bleek er zelfs één bank te zijn die er helemaal niet meer in slaagde genoeg dollars tegen een normale prijs uit de markt te vissen.

De Europese Centrale Bank moest er aan te pas komen om de, niet bij naam genoemde, bank te helpen. Half september bleken nog eens twee banken op bijnstand uit Frankfurt te rekenen.

Dollarloket
Komende maanden krijgen alle Europese banken een aantal keren de kans om tegen aantrekkelijke voorwaarden dollars bij de ECB in te kopen. Het gaat daarbij om een gecoördineerde actie van vijf grote centrale banken wereldwijd. Doel is er voor te zorgen dat banken dit jaar over voldoende dollars kunnen beschikken.

Maar waar hebben banken zo dringend dollars voor nodig en waarom zijn er geen andere manieren dan aankloppen bij de centrale bank?

Antwoorden op die vragen leiden terug tot de vorige crisis. ‘Too big to fail' zou na de vorige crisis niet meer mogen; balansverkorting zou het adagium zijn bij de immense financiële conglomeraten.

Nu, drie jaar na het hoogtepunt van de kredietcrisis, hebben banken nog steeds duizelingwekkende balanstotalen. Ze zijn over heel de wereld actief en hebben dagelijks grote hoeveelheden aan buitenlandse valuta nodig om hun business draaiende te houden.

In het geval van de dollar moeten banken continu dollarleningen en -investeringen aan consumenten en bedrijven kunnen financieren.

Valutarisico
Om het risico van die operaties te verminderen proberen banken de hoeveelheid dollarinvesteringen in evenwicht te brengen met dollarverplichtingen. Hiermee voorkomt een financiële instelling dat het wordt blootgesteld aan valutarisico.

In principe kan een Europese bank dit op twee manieren doen. De eerste mogelijkheid is dollars lenen van andere banken of institutionele partijen. De bank geeft dan bijvoorbeeld kortlopend schuldpapier uit of trekt deposito's aan.

De tweede mogelijkheid betreft het omzetten van verplichtingen op de thuismarkt (euro's) in dollars via swaptransacties.

Een swapconstructie is niks anders dan het uitruilen van verplichtingen. Banken op zoek naar dollarverplichtingen ruilen dus euroverplichtingen uit voor dollarverplichtingen.

Matchen van looptijden
Behalve schommelingen in wisselkoersen hebben banken nog met andere risico's af te rekenen. Zoals wat in jargon "de mismatch in looptijden tussen de activa en de passiva" heet. De bezittingen op de bankbalans hebben vaak een veel langere looptijd dan de funding van de instellingen.

Hypotheken en leningen kunnen looptijden hebben van wel dertig jaar, tegen een looptijd van de verplichtingen van bijvoorbeeld maar een week.

In normale marktomstandigheden is een mismatch geen probleem. Maar als stress in het banksysteem zit - of terwijl banken elkaar niet vertrouwen door bijvoorbeeld een Europese schuldencrisis - wordt het aan elkaar lenen en uitruilen van valutablootstelling steeds duurder of zelfs onmogelijk voor sommige marktpartijen.

En dus moeten centrale banken weer bijspringen. Hier betalen banken fiks meer rente voor dollarleningen dan op de markt. Als het dollarloket van de ECB komende tijd veel klandizie trekt zegt dat veel over de situatie waarin Europese banken zich bevinden.