Een reguliere beleggingsstudieclub die gezamenlijk belegt en geen professionele beheerder in dienst heeft, hoeft zich hierdoor niet te registreren bij de AFM en voorkomt buitengewoon zware (administratieve en) financiële lasten. Dat heeft de AFM gecommuniceerd na overleg met de VEB.
Op 22 juli 2013 is een Europese richtlijn, de Alternative Investment Fund Managers Directive ("AIFMD"), in de Nederlandse Wet op het financieel toezicht ("Wft") doorgevoerd.
De AIFMD en de daardoor gewijzigde Wft hebben nieuwe vereisten voor beleggingsinstellingen geïntroduceerd die ook relevant blijken voor beleggingsstudieclubs.
Registeren
Beleggingsstudieclubs hoefden geen vergunning bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") aan te vragen. Zij waren volledig uitgezonderd van de vergunningplicht en ander toezicht door de AFM. Hierin zou verandering komen.
Beleggingsstudieclubs hoefden weliswaar nog steeds niet over een vergunning te beschikken, maar zouden echter wel bij de AFM geregistreerd moeten worden. Hierdoor zouden zij zich bij de AFM moeten melden en periodiek informatie aan moeten leveren. Aan een dergelijke registratie bij de AFM zijn verhoudingsgewijs excessieve kosten verbonden, namenlijk 1500 euro per jaar. Dit zou vergaande consequenties voor beleggingsstudieclubs kunnen hebben.
Overleg met AFM
De VEB vindt dit onwenselijk. Vooral nu het niet de bedoeling lijkt van de richtlijn en de wetgever om beleggingsstudieclubs onder de nieuwe regelgeving te laten vallen. Daarom is de VEB kort na de inwerkingtreding van de gewijzigde regelgeving in nauw overleg getreden met de AFM.
De VEB heeft de AFM daarbij gevraagd om te bezien of beleggingsstudieclubs buiten de werking van de nieuwe regelgeving zouden kunnen worden gehouden. Dit uitvoerige overleg heeft zijn vruchten afgeworpen en geleidt tot een door de AFM voor beleggingsstudieclubs gefaciliteerde uitzonderingspositie.
Uitzonderingspositie
Een reguliere beleggingsstudieclub die (kort gezegd) gezamenlijk beleggen als doel heeft en die geen professionele beheerder in dienst heeft, hoeft zich niet te registreren bij de AFM.
Om registratie bij de AFM te vermijden, dient de beleggingsstudieclub te voldoen aan een van de onderstaande uitzonderingsclausules:
1. de beleggingsstudieclub is geen professionele partij; of
2. de beleggingsstudieclub mag geen kapitaal ‘poolen'.
De eerste uitzonderingsclausule zal voornamelijk gelden voor beleggingsstudieclubs die zijn aangesloten bij de VEB.
Om te bepalen of een beleggingsstudieclub onder de uitzonderingsclausule valt dienen de volgende vragen bevestigend te kunnen worden beantwoord:
a. Wordt het beheer over de beleggingsstudieclub (het secretariaat, de penningmeester of de administratie) niet beroeps- of bedrijfsmatig (professioneel) uitgevoerd?
Of het beheer professioneel wordt uitgevoerd kan bijvoorbeeld blijken uit:
• de schaal van de beheeractiviteiten (hoe omvangrijker hoe professioneler),
• de frequentie waarmee de beleggingsclub bijeenkomt (hoe vaker per maand hoe professioneler),
• de wijze waarop de beleggingsclub zich presenteert aan de buitenwereld (als echte club of als samenwerkende professionals),
• de communicatie tussen de beleggingsstudieclub, beheerder van de beleggingsclub en haar deelnemers (als sprake is van opdrachten aan de beheerder is dat een indicatie van professioneel beheer), of
• het statutaire doel van de beleggingsclub.
b. Wordt degene die de portefeuille feitelijk beheert op geen enkele wijze daarvoor beloond door de beleggingsstudieclub, haar deelnemers of een willekeurige derde persoon of organisatie?
c. Behaalt degene die de portefeuille beheert zelf geen voordeel uit het beheer van de portefeuille?
De tweede uitzonderingsclausule richt zich op gevallen waarbij deelnemers van de beleggingsclub geen kapitaal inleggen, maar slechts een bijdrage betalen om via de beleggingsclub opgedane inzichten te gebruiken bij de samenstelling van de eigen individuele beleggingsportefeuille. Dit betreft waarschijnlijk geen bij de VEB aangesloten beleggingsstudieclubs.
Verantwoordelijkheid ligt bij BSC
Het is de eigen verantwoordelijkheid van de beleggingsstudieclub om aan de hand van de geschetste voorwaarden te besluiten zich niet te registreren. Het verdient aanbeveling dat alle deelnemers van de beleggingsstudieclub zo spoedig mogelijk (in elk geval voor 22 juli 2014) gezamenlijk bespreken en beoordelen of de beleggingsstudieclub voldoet aan de voorwaarden.
Het is aan te raden om de genomen beslissing met de gemaakte afweging schriftelijk vast te leggen en de relevante documentatie te bewaren. Dan heeft de beleggingsstudieclub later altijd bewijs dat zij zich rekenschap heeft gegeven van de voorwaarden.
Bovendien is het raadzaam deze exercitie jaarlijks te herhalen. De AFM zou in de toekomst aan beleggingsstudieclubs kunnen vragen of ze op dat moment aan de voorwaarden voldoen. Indien zou blijken dat een beleggingsstudieclub daar niet aan voldoet, dan zal deze zich toch moeten registeren met de bijkomende kosten.
De AIFMD en de daardoor gewijzigde Wft hebben nieuwe vereisten voor beleggingsinstellingen geïntroduceerd die ook relevant blijken voor beleggingsstudieclubs.
Registeren
Beleggingsstudieclubs hoefden geen vergunning bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") aan te vragen. Zij waren volledig uitgezonderd van de vergunningplicht en ander toezicht door de AFM. Hierin zou verandering komen.
Beleggingsstudieclubs hoefden weliswaar nog steeds niet over een vergunning te beschikken, maar zouden echter wel bij de AFM geregistreerd moeten worden. Hierdoor zouden zij zich bij de AFM moeten melden en periodiek informatie aan moeten leveren. Aan een dergelijke registratie bij de AFM zijn verhoudingsgewijs excessieve kosten verbonden, namenlijk 1500 euro per jaar. Dit zou vergaande consequenties voor beleggingsstudieclubs kunnen hebben.
Overleg met AFM
De VEB vindt dit onwenselijk. Vooral nu het niet de bedoeling lijkt van de richtlijn en de wetgever om beleggingsstudieclubs onder de nieuwe regelgeving te laten vallen. Daarom is de VEB kort na de inwerkingtreding van de gewijzigde regelgeving in nauw overleg getreden met de AFM.
De VEB heeft de AFM daarbij gevraagd om te bezien of beleggingsstudieclubs buiten de werking van de nieuwe regelgeving zouden kunnen worden gehouden. Dit uitvoerige overleg heeft zijn vruchten afgeworpen en geleidt tot een door de AFM voor beleggingsstudieclubs gefaciliteerde uitzonderingspositie.
Uitzonderingspositie
Een reguliere beleggingsstudieclub die (kort gezegd) gezamenlijk beleggen als doel heeft en die geen professionele beheerder in dienst heeft, hoeft zich niet te registreren bij de AFM.
Om registratie bij de AFM te vermijden, dient de beleggingsstudieclub te voldoen aan een van de onderstaande uitzonderingsclausules:
1. de beleggingsstudieclub is geen professionele partij; of
2. de beleggingsstudieclub mag geen kapitaal ‘poolen'.
De eerste uitzonderingsclausule zal voornamelijk gelden voor beleggingsstudieclubs die zijn aangesloten bij de VEB.
Om te bepalen of een beleggingsstudieclub onder de uitzonderingsclausule valt dienen de volgende vragen bevestigend te kunnen worden beantwoord:
a. Wordt het beheer over de beleggingsstudieclub (het secretariaat, de penningmeester of de administratie) niet beroeps- of bedrijfsmatig (professioneel) uitgevoerd?
Of het beheer professioneel wordt uitgevoerd kan bijvoorbeeld blijken uit:
• de schaal van de beheeractiviteiten (hoe omvangrijker hoe professioneler),
• de frequentie waarmee de beleggingsclub bijeenkomt (hoe vaker per maand hoe professioneler),
• de wijze waarop de beleggingsclub zich presenteert aan de buitenwereld (als echte club of als samenwerkende professionals),
• de communicatie tussen de beleggingsstudieclub, beheerder van de beleggingsclub en haar deelnemers (als sprake is van opdrachten aan de beheerder is dat een indicatie van professioneel beheer), of
• het statutaire doel van de beleggingsclub.
b. Wordt degene die de portefeuille feitelijk beheert op geen enkele wijze daarvoor beloond door de beleggingsstudieclub, haar deelnemers of een willekeurige derde persoon of organisatie?
c. Behaalt degene die de portefeuille beheert zelf geen voordeel uit het beheer van de portefeuille?
De tweede uitzonderingsclausule richt zich op gevallen waarbij deelnemers van de beleggingsclub geen kapitaal inleggen, maar slechts een bijdrage betalen om via de beleggingsclub opgedane inzichten te gebruiken bij de samenstelling van de eigen individuele beleggingsportefeuille. Dit betreft waarschijnlijk geen bij de VEB aangesloten beleggingsstudieclubs.
Verantwoordelijkheid ligt bij BSC
Het is de eigen verantwoordelijkheid van de beleggingsstudieclub om aan de hand van de geschetste voorwaarden te besluiten zich niet te registreren. Het verdient aanbeveling dat alle deelnemers van de beleggingsstudieclub zo spoedig mogelijk (in elk geval voor 22 juli 2014) gezamenlijk bespreken en beoordelen of de beleggingsstudieclub voldoet aan de voorwaarden.
Het is aan te raden om de genomen beslissing met de gemaakte afweging schriftelijk vast te leggen en de relevante documentatie te bewaren. Dan heeft de beleggingsstudieclub later altijd bewijs dat zij zich rekenschap heeft gegeven van de voorwaarden.
Bovendien is het raadzaam deze exercitie jaarlijks te herhalen. De AFM zou in de toekomst aan beleggingsstudieclubs kunnen vragen of ze op dat moment aan de voorwaarden voldoen. Indien zou blijken dat een beleggingsstudieclub daar niet aan voldoet, dan zal deze zich toch moeten registeren met de bijkomende kosten.