VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Duits economisch wonder tot mythe gedegradeerd

Nu de Duitse economie lijkt te verzwakken buitelen analisten over elkaar heen om het jongste Duitse economisch wonder door te prikken. Mogelijk leidt dit tot een koerswijziging in Berlijn. Maar de ruimte daarvoor is beperkt.

De Duitse economie beleefde begin oktober horrortijden.

Cijfers over de industriële productie en fabrieksorders vielen tegen. En daar kwam onlangs een scherpe daling van de export bovenop: 5,8 procent minder uitvoer in augustus dan in juli.

Om de zaken in het juiste perspectief te plaatsen: in de eerste acht maanden van het jaar werd bijvoorbeeld 5 procent meer uitgevoerd naar andere Europese landen. Desalniettemin is duidelijk dat de export naar landen buiten de Europese Unie flink stagneert.

Recente cijfers waren zo beroerd dat veel analisten er nu vanuit gaan dat Duitsland op een afstevent. Sommige commentatoren gaan nog een stapje verder en stellen in feite dat er weinig tot niets deugt aan het Duitse economisch beleid en model.

Ten aanval
Marcel Fratzsche, hoofd van het belangrijke economisch instituut DIW, opende onlangs de aanval op het bezuinigingsbeleid van de regering Merkel en de hervormingen van haar voorganger Schroeder.

Deze zouden hebben geleid tot stagnerende lonen, lage productiviteitsgroei en ook een zwakke economische groei als tenminste iets verder terug wordt gekeken dan de laatste paar jaar.

Het heeft bijgedragen aan een economie die in toenemende mate afhankelijk is van de export en concurrentie op prijs ten koste, van andere eurolanden. Dit is een bekende plaat die vooral door Zuid-Europese economen en politici vaak wordt afgedraaid.

Zij vinden dat Duitsland de overheidsuitgaven moet opschroeven en zo de economie in de hele eurozone een zetje moet geven. Ook zouden Duitsers hun weerzin tegen stimuleringsmaatregelen door de Europese Centrale Bank moeten laten varen.

Enthousiasme
De maatregelen van de ECB hebben als impliciet doel om de euro te laten dalen tegen andere valuta. Dit is in theorie gunstig voor de Duitse export. Toch lijkt het er niet op dat een recessie snel zal leiden tot een hervonden Duits enthousiasme voor de Europese geldpers.

Alternative fur Deutschland, de hooglerarenpartij die wil dat Duitsland de euro verlaat, lijkt steeds sterker te worden. En in de media regelmatig verhalen op over de gevaren van het huidige monetaire systeem, dat een belangrijke bijdrage zou leveren aan instabiliteit.

Het zou wel kunnen dat de roep om extra uitgaven gehoor gaat vinden in Berlijn nu de grootste economie van Europa lijkt te stagneren. Bondskanselier Merkel heeft al gehint op mogelijke extra ‘investeringen'.

Dat klinkt goed, voor wie dit wil horen, maar het is strikt genomen niet zo dat Duitsland heel veel ruimte heeft de begroting te laten oplopen. Het tekort is weliswaar onder controle in Duitsland, maar de staatsschuld is nog steeds bijna 80 procent van het bbp.

Neerwaarts
In principe is afgesproken dat eurolanden een staatsschuld hebben die niet boven 60 procent van het bbp uitkomt. De staatsschuld mag hoger zijn, mits er sprake is van een neerwaartse trend.

Die neerwaartse trend is er. Sinds 2010 is de schuldquote gedaald van 82,5 naar 78,4 procent. Dit is deels te danken aan het bezuinigingsbeleid, maar minstens evenveel aan de goede prestaties van de Duitse economie de afgelopen jaren.

Dat de groei nu stagneert, betekent dus dat de ruimte om het tekort te laten oplopen afneemt. Op het moment dat Duitsland besluit om de economie een impuls te geven, is er eigenlijk weinig ruimte.