Het risico van deflatie is weer een stuk verder geweken nu uit cijfers van Eurostat blijkt dat de consumentenprijzen versneld stijgen.

Afgelopen maand zijn consumentenprijzen 0,3 procent gestegen ten opzichte van de maand mei 2014. Daarmee is de inflatie nog steeds ver verwijderd van de 2 procent die de ECB als doelstelling heeft. Toch is de stijging materieel in vergelijking met eerdere maanden. In april rapporteerde Eurostat een inflatie van nul. In januari waren de prijzen van consumptiegoederen 0,6 procent lager dan een jaar eerder.

Van hoge inflatie is voorlopig nog geen sprake, maar beleggers kunnen maar beter voorbereid zijn gezien de massale opkoopacties van centrale banken. Of zoals risicohoogleraar Nassim Taleb zou zeggen: beleggers zouden wel gek zijn om geen rekening te houden met een scenario met (hoge) inflatie, zeker voor beleggers die afhankelijk zijn van de inkomsten uit kapitaal , zoals pensioengerechtigden.

Welke beleggingen bieden bescherming tegen hoge inflatie? Een overzicht.

Obligaties
Inflatiebescherming: slecht

Obligaties bieden waarschijnlijk de beroerdste bescherming tegen inflatie van alle type beleggingen, omdat de coupons en de hoofdsom vooraf zijn vastgelegd. Hoe langer de looptijd des te groter de hap die “inflatie” uit de coupons en hoofdsom neemt en dus hoe lager het voor inflatie gecorrigeerde rendement. Aangezien het rendement op degelijke obligaties momenteel extreem laag ligt, soms zelfs onder de inflatie, is de marge erg beperkt mocht de inflatie hard oplopen.

Traditioneel vinden beleggers de meeste veiligheid bij kortlopende obligaties met een coupon die gekoppeld is aan de variabele rente, al is deze bescherming niet optimaal. Daarnaast zijn er ook high yields obligaties waar de buffer tegen prijsinflatie groter is door het hogere rendement. Bedenk wel dat dit komt omdat het risico ook groter is: beleggers staan verder achter in de rij in het geval van een faillissement.  

Aandelen
Inflatiebescherming: gemiddeld

Superbelegger Warren Buffett ziet aandelen van sterke bedrijven als een goede bescherming tegen inflatie. De theorie is dat bedrijven als Coca-Cola, Unilever en Procter & Gamble zo geliefd zijn bij klanten dat deze bedrijven de kracht hebben om de prijzen van hun producten mee te laten stijgen met de inflatie.

Buffett noemt als voorbeeld graag de ontwikkeling van het aandeel Coca Cola in de jaren zeventig. Ondanks dat de inflatie destijds steeg tot een procent of acht wist de drankgigant het dividend in die jaren met gemiddeld meer dan tien procent per jaar te laten stijgen.

Ook bedrijven met zogeheten harde bezittingen in bijvoorbeeld de energie-, nuts- en infrastructuursector hebben goede papieren om hogere inputkosten door te berekenen aan klanten.

Kantelpunt

Onderzoek laat zien dat als de inflatie bescheiden oploopt, de meeste ondernemingen goed in staat zijn prijzen door te berekenen zonder dat dit de marges aantast. Maar er is een kantelpunt. Uit onderzoek blijkt dat als de inflatie de 5 a 6 procent ontstijgt zoals in de jaren zeventig, aandelenkoersen optaters krijgen. Hogere lonen, grondstofkosten en prijzen voor kapitaalgoederen vreten de winsten aan.

In de jaren zeventig kon maar een klein deel van de S&P 500 bedrijven de dividenden mee laten stijgen met de inflatie. En rendement bestaat niet alleen uit dividend maar ook uit koerswinst. Zelfs het aandeel Coca Cola bleek, ondanks de hogere dividenden, door een daling van de koers onvoldoende rendement te boeken om de inflatie te compenseren.      

Magere aandelenrendementen hangen ook samen met een derde variabele. Als de inflatie uit de klauwen loopt, willen centrale bankiers dit graag beteugelen door de rente te laten oplopen. Als de rente klimt betekent dat dalende toekomstige winsten voor aandeelhouders omdat schuldverschaffers een groter deel van de koek opeisen.   

Grondstoffen
Inflatiebescherming: goed

De link tussen grondstoffen en prijsinflatie is vrij direct. Bedrijven hebben metalen, energie en landbouwgoederen nodig om goederen te produceren. Als grondstofprijzen stijgen dan zouden in theorie ook de prijzen van de goederen die de ondernemingen aan de man brengen moeten stijgen.   

Grondstof-belegger Jim Rogers benoemt nog een andere kwestie in zijn boek Hot Commodities: “Centrale bankiers hebben de mogelijkheid om zo snel als de printmachines zijn opgewarmd geld bij te drukken, maar het is voor hen onmogelijk om nieuwe grondstoffen of edelmetalen uit het niets te creëren.“

Correlatie

Op korte termijn zijn grondstofprijzen veel bewegelijker dan de prijsinflatie. Maar onderzoek toont aan dat grondstofprijzen over een langere termijn meebewegen met de inflatie. De zogeheten correlatie tussen grondstoffen en de inflatie is groter dan bij bijvoorbeeld aandelen.

De onderzoeken analyseren echter brede grondstoffenindices. De correlatie van verschillende soorten grondstoffen met de inflatie kan verschillen. 

Nu anders?

Grondstofprijzen hebben een enorme vlucht genomen in de laatste tien jaar. Toch zijn belangrijke grondstoffen als olie, koper en goud - ondanks het ruime monetaire beleid – in het laatste jaar behoorlijk in waarde gedaald.  Sceptische beleggers vrezen dat dit een voorbode is voor verdere koersdalingen.

Alle soorten beleggingen zijn moeilijk te waarderen, maar grondstoffen helemaal. Waar bijvoorbeeld aandelenbeleggers de koers van een aandeel afzetten tegen de winst om tot een waardering te komen, is dit bij grondstoffen onmogelijk omdat deze geen kasstroom genereren.

Vastgoed
Inflatiebescherming: gemiddeld

Onderzoeken laten zien dat vastgoed bij gematigde groei van de inflatie een aardige bescherming biedt. Het idee is dat stenen een harde bezitting zijn die meestijgen met de inflatie. Daar komt bij dat huurinkomsten uit vastgoed over het algemeen gekoppeld zijn aan de inflatie. Doordat zowel de waarde van als de inkomsten uit vastgoed meestijgen met inflatie wordt de vermogenscategorie wel die ideale “inflatie hedge” genoemd.   

Net als bij aandelen is er een kantelpunt. Als de inflatie hard oploopt zullen beleidsmakers de rente laten oplopen. De financiering van vastgoed vindt vaak voor het grootste deel plaats met leningen.

Hogere rentelasten betekenen dat er minder van de huurinkomsten overblijft om als winst te verdelen. Ook leidt een gebrekkige mogelijkheid tot financiering mogelijk tot waardedalingen van vastgoed. Dit zag je bijvoorbeeld eind jaren ’70 begin jaren ’80 in Nederland toen vastgoed in korte tijd 30 tot 40 procent minder waard werd.

Bij extreme inflatie biedt vastgoed helemaal geen bescherming. Als geld heel snel minder waard wordt, weigeren banken geld uit te lenen, waardoor de hele vastgoedmarkt instort. Slimme beleggers kochten toen er in de jaren 20 hyperinflatie was in de republiek van Weimar prachtige huizen voor een appel en een ei.    

Inflation linked bonds 
Inflatiebescherming: goed

In tegenstelling tot traditionele beleggingscategorieën als aandelen, obligaties en vastgoed die een bepaalde verband hebben met de inflatie bieden Inflation linked bonds een directe bescherming tegen inflatie. Inflation linked bonds zijn speciaal ontworpen als bescherming tegen geldontwaarding. Bij aanschaf van dit schuldpapier verplicht de uitgever van de obligatie zich tot 100 procent bescherming.

De hoogte van de coupons en de hoofdsom zijn gekoppeld aan een bepaalde consumentenprijsindex. Aangezien de obligaties voornamelijk worden uitgegeven door overheden uit verschillende landen loont het na te gaan tegen welke inflatie je precies beschermd bent.

De meest verhandelde inflatieobligatie is de Treasury Inflation Protected Security (“TIPS”) uitgegeven door de Amerikaanse overheid. De markt voor bedrijven die inflatieobligaties uitgeven is klein.

Alertheid
De laatste jaren hebben inflation linked bonds goed gepresteerd, maar hetis onverstandig deze prestaties naar de toekomst door te trekken. Als de vrees voor hoge inflatie toeslaat zal de populariteit van deze obligaties snel toenemen waardoor de koersen omhoog  gaan en de rendementen afnemen. Wat later instappen is dan erg ongunstig.