Naast de druk op de olieprijs door het grote aanbod uit Saoedi-Arabië en andere OPEC-landen komt daar voor de belegger nu ook de onzekerheid van de maatregelen bij die zijn aangekondigd tijdens de klimaattop in Parijs. Naast het klassieke spel rond vraag en aanbod lijkt de oliemarkt daarmee gevangen in een veel onvoorspelbaardere strijd, die tegen fossiele vervuiling door de olie- en kolenindustrie. Deze laatste strijd wordt met de dag urgenter en hier ligt een serieus risico voor de belegger.

Financiële markten kunnen het slechtst tegen abrupte veranderingen en dat is wat op de loer ligt bij deze alom omarmde strijd voor een beter klimaat. Shell heeft de afgelopen jaren miljarden besteed aan de voorbereiding tot het boren naar olie in Alaska. Dit project was, mede door de mogelijke schade aan het milieu, zeer omstreden. Hoewel Shell uiteindelijk toestemming kreeg voor het project, werd het toch nog onverwachts gestopt en de kansen op herstart lijken klein.

Dit soort tegenvallers door toenemende druk tegen fossiele vervuiling kosten ondernemingen en daarmee aandeelhouders heel veel geld. De president van de Britse centrale bank Mark Carney vroeg recent indringend aandacht voor de financiële consequenties van een wereld zonder olie. "What is your strategy for 'net zero'? " was zijn belangrijke vraag. Wat zou het 'net zero' betekenen voor de waardering van alle reserves op de balansen van de olieproducenten? Wat betekent het voor de banken die miljarden hebben uitgeleend aan de olie-industrie en toeleveranciers van de olie-industrie?

Ondernemingen zullen hun aandeelhouders moeten duidelijk maken hoe zij omgaan met klimaatrisico’s en hoe zij zichzelf willen positioneren in een wereld die groeit naar een situatie waarin de rol van olie is uitgespeeld. President Mark Carney heeft de New Yorkse oud-burgemeester Bloomberg aangesteld om een task force te leiden die standaarden gaat ontwikkelen om investeerders beter inzicht te geven in de vooruitgang die ondernemingen boeken richting een toekomst zonder fossiele brandstoffen.
Ook moet zo duidelijk worden welke financiële consequenties aan dat traject kleven. Laten we deze opdracht van Bloomberg niet onderschatten. Het gaat om een uiterst complex probleem waarbij investeerders bij onduidelijke voortgangsrapportages al snel op het verkeerde been gezet kunnen worden waardoor zij verkeerde conclusies trekken. Ook voor de belegger bij dalende olieprijzen stijgt de temperatuur rond dit uiterst belangrijke thema.  


Paul Koster