Door die treuzelende klanten in vooral het Midden-Oosten zit alsmaar meer geld vast in projecten en facturen. Dit betekent dat het werkkapitaal van Arcadis oploopt en dat zet een rem op de kasstroom.

De operationele kasstroom dook door dit effect in de eerste jaarhelft van 2016 in de min, tot 35,9 miljoen euro negatief. Vorig jaar was dat een min van 7,3 miljoen euro.

Dat bleek uit de halfjaarcijfers van het adviesbureau eerder deze week.

Die cijfers lieten verder een daling van de autonome omzet zien van drie procent tot 1,26 miljard euro. De halfjaarwinst kelderde met zeven procent tot 40 miljoen euro. 

Onbetaalde factuur

Behalve naar de autonome omzetontwikkeling en het winstcijfer kijken Arcadis-beleggers vooral naar het kasstroom generend vermogen van het bedrijf.

Dat is vooral een belangrijke indicator van de gezondheid van projectbedrijven zoals bouwers en ingenieursbureaus.

En die kasstroom blijft bij Arcadis een zorgenkindje. Het werkkapitaal, bestaande uit openstaande vorderingen en nog niet gefactureerde opdrachten, als percentage van de omzet kwam per eind juni uit op 19,9 procent.

In de laatste tweeënhalf jaar scoorde Arcadis alleen in de eerste drie maanden van 2015 slechter (20,7 procent).

De pijn zit vooral in het zogeheten onderhanden werk, ofwel verricht werk waarvoor Arcadis de definitieve factuur nog naar de klant moet sturen, steeg met ruim 130 miljoen euro tot bijna 600 miljoen euro.

Volgens financieel directeur Renier Vree is er weinig reden tot zorg. Tijdens de analistenpresentatie zei hij dat ‘het niet de vraag is of Arcadis betaald krijgt, maar wanneer’.

In het Midden Oosten duurt het volgens Vree niet alleen langer voordat de klant de uiteindelijke factuur betaalt, maar wordt er ook meer gesteggeld over de eindfactuur. Dat kan dan bijvoorbeeld gaan over het gefactureerde bedrag, de precieze omschrijving van het werk op de eindafrekening of de datering van de factuur.

Agressief overnemen

Het oplopende werkkapitaal is mede veroorzaakt door twee grote overnames die Vree en Arcadis-topman Neil McArthur eind 2014 vlak na elkaar deden.

Zij kochten toen voor honderden miljoenen euro’s de Britse branchegenoten Hyder en Callison. Beide bedrijven hanteerden langere betalingstermijnen dan het ingenieursbureau zelf. Zo werkte Hyder meer dan Arcadis met mijlpaalbetalingen. ‘Grote contracten met mijlpaalbetalingen’ noemt Arcadis in haar halfjaarbericht nu als één van de oorzaken voor het toegenomen werkkapitaal.

Arcadis streeft naar een werkkapitaalbeslag ten opzichte van de omzet van 15 procent. Eind  2015 kwam dat uit op 17,1 procent.

Begin april zei Vree in een gesprek met beleggersvereniging VEB dat een lager percentage eigenlijk niet reëel is vanwege de flinke blootstelling aan opkomende markten.

Ook de betalingsmoraal van klanten in de olie- en gasindustrie is veranderd. Daar waar klanten voorheen nog wel eens vooruitbetaalden, doen ze dit nu alleen achteraf.

Langer wachten

In alle gebieden waar Arcadis actief is, duurt het inmiddels langer voordat klanten de rekening betalen, bleek uit de toelichting van McArthur en Vree.

Zo steeg het gemiddeld aantal dagen dat de rekening in opkomende landen onbetaald blijft zelfs tot 139 dagen. Een toename van 28 dagen vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.

Ter vergelijking, voor opdrachten in het Verenigd Koninkrijk moet Arcadis gemiddeld 74 dagen op haar geld wachten.

Het bedrijf met een notering aan de Amsterdamse Midkap was bijvoorbeeld betrokken bij de nieuwe dijken van New Orleans, drinkwaterprojecten in Oman en Brazilië en de Kingdom Tower in Saoedi-Arabië. Ook waren haar ingenieurs aan de slag voor het hoge Millau-viaduct in Frankrijk, het nieuwe Rotterdam Centraal en het Amsterdamse Rijksmuseum.

Hogere rentelasten

Arcadis was de afgelopen zes maanden ook meer geld kwijt aan rentelasten.

In het eerste halfjaar van 2015 moest Vree nog 10,2 miljoen euro aan rente aan zijn huisbanken overmaken. Inmiddels blijkt dat gestegen tot 13,2 miljoen euro.

De financieel directeur schreef dit toe aan de recente herfinanciering. Eind december verhoogde het bedrijf zijn kredietfaciliteit en werd de looptijd aangepast tot 2020. In ruil hebben de banken kennelijk een hogere rente bedongen.

In het persbericht waarin Arcadis het nieuwe akkoord met haar financiers bekendmaakte, gaf het geen inzicht in de geldende rentetarieven.

Arcadis torst een nettoschuld van 587 miljoen euro met zich mee, ten opzichte van 623 miljoen euro medio 2015.

Halvering beurswaarde

De nieuwe tegenvallers leidden tot een afstraffing op de beurs. Beleggers zetten het aandeel ruim tien procent lager op ongeveer 12 euro.

Begin dit jaar gaf Arcadis al een winstalarm en waarschuwde McArthur dat de winst over 2015 lager zou uitkomen door slechtere marktomstandigheden in Noord-Amerika, opkomende markten en Brazilië. Op hetzelfde moment moesten ook tegenvallers worden gemeld over de boekhoudkundige verwerking van de overnames van Hyder en Callison.

Sinds begin dit jaar halveerde de marktkapitalisatie al tot ongeveer 1,2 miljard euro.