Zonder groei van de consumentenbestedingen, was de economie van de VS al drie kwartalen op rij gekrompen. Slaat de consument een brug naar herstel van investeringen en handel, of zakken de bestedingen binnenkort in? Het antwoord zal cruciaal zijn voor de beurs.
De Amerikaanse economie blijft dit jaar teleurstellen. Vrijdag werd het groeicijfer over het tweede kwartaal bijgesteld naar 1,1 procent op jaarbasis. De Amerikaanse economie groeit nu al drie kwartalen op rij op een tempo van ongeveer 1 procent per jaar. Daarmee heeft duidelijk een groeivertraging plaatsgevonden vanaf najaar 2015.
De oorzaak van de stagnatie is relatief eenvoudig te vinden in de cijfers. De investeringen krimpen, de handel stagneert en de overheid is terughoudend.
Allereerst de investeringen. Die krimpen nu al drie kwartalen op rij. Vanaf de piek in het derde kwartaal van 2015 lagen de investeringen in het tweede kwartaal van dit jaar 3,3 procent lager.
Hier zit uiteraard een groot effect in van de olieprijsdaling. Investeringen in de winning van olie en gas zijn sterk teruggebracht, maar de problemen zitten dieper. In andere delen van de economie zijn de investeringen sinds de financiële crisis beperkt geweest.
De export groeide in het tweede kwartaal met 1,2 procent op jaarbasis. Deze kleine toename volgde op drie kwartalen van krimp. Vanaf de piek eind 2014 is er 3 procent van de export afgegaan.
Ook hier speelt de olieprijs een rol, net als de stijging van de dollar van de afgelopen jaren. Maar ook hier geldt dat dit niet het hele verhaal is. De import groeit namelijk ook amper, met in totaal 1,4 procent over de laatste vier kwartalen.
Overheid
Hierbovenop komt prudent overheidsbeleid. De overheidsuitgaven in de VS groeien al jaren op een laag tempo.
De enige reden dat de Amerikaanse economie groeit, is dat consumenten meer uitgeven. De groei in consumptie was in het tweede kwartaal 4,4 procent op jaarbasis.
Een reden hiervoor is de sterke Amerikaanse arbeidsmarkt. Ondanks de lage economische groei is de banengroei aanzienlijk en het aantal aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen laag.
Maar blijft dit zo? Consumentenuitgaven groeien over het algemeen door terwijl een recessie al is begonnen. Pas halverwege de recessie van 2008 begon de consumptie in de VS te dalen. Tussen het moment dat de investeringen in 2006 stagneerden en het moment dat de consumptie afnam zat circa twee jaar.
Ergens in de komende tijd zal dus iets moeten gaan veranderen. Aan het overheidsbeleid zal op korte termijn weinig veranderen. Dat betekent dat de investeringen en de handel moeten gaan aantrekken. In dat geval hebben de consumentenbestedingen een periode van zwakte overbrugd. Het alternatieve scenario is dat de consumentenbestedingen inzakken terwijl andere delen van de economie niet aantrekken. In dat geval zal een recessie een feit zijn.
Ondertussen is er op de Amerikaanse aandelenmarkt geen vuiltje aan de lucht. Maar net als voor de consumentenbestedingen, geldt ook voor de beurs dat deze meestal achter de feiten aanloopt als het gaat om de economische cyclus.