Helemaal onverwacht komt het niet. PostNL maakt woensdagochtend bekend dat de deur dicht blijft voor bpost. Het “finaal” bod van de Belgen van eind november wordt resoluut afgewezen.

De rekening van dit besluit wordt met een koersval van tien procent door de aandeelhouders betaald. Met een koers van rond de 4,20 euro – bijna 30 procent onder het bod van 5,75 euro per aandeel – lijkt de markt aan te geven dat een overname definitief van de baan is.

In een persbijeenkomst woensdagochtend lichtten CEO Herna Verhagen en president commissaris Michiel Boersma hun “niet lichtvaardig genomen” besluit toe. Verschillende stakeholders die niets zouden zien in de overname passeren de revue, maar de politiek is met afstand het frequentst genoemd.

PostNL vreest politieke maatregelen na een overname die het verdienmodel en de winstgevendheid kunnen aanvreten. Het bedrijf sluit niet uit dat minister Henk Kamp zal tornen aan de overheidsvergunning, vervat in Universele Postdienst (UPD).

Zo zou de minister van Economische Zaken het rendement op deze postdienst naar beneden kunnen bijstellen of zelfs een hele nieuwe tender kunnen uitschrijven. Concreet zou minister Kamp bijvoorbeeld kunnen verbieden dat PostNL de postzegelprijs verhoogt.

PostNL’s angst voor politiek ingrijpen is zwak onderbouwd en zeer speculatief.

Te meer omdat PostNL nimmer in gesprek is gegaan met bpost om dit soort dossiers door te nemen. In een gesprek zou een gezamenlijke poging kunnen worden gedaan om de bezwaren die “Den Haag” heeft te verhelpen.

Hypotheek

Dat het politieke argument het zwaarste weegt in het Nederlandse “nee” is bepaald geen teken van kracht. PostNL is aan beleggers verplicht uit te leggen hoe het denkt op eigen kracht de koers in de buurt van het Belgische bod van 5,75 euro per aandeel te krijgen. 

In een brief aan beleggers geeft het postbedrijf aan dat het “voornemens is op een Capital Markets Day maatregelen aan te kondigen die de waardepropositie voor onze aandeelhouders zal verbeteren”.

Maar naar de inhoud van de maatregelen, laat staan de impact hiervan op de financiële resultaten, moeten beleggers gissen. PostNL wil de dag voor investeerders “rondom” de presentatie van de jaarcijfers van eind februari houden. Pas over 2,5 maand dus. 

PostNL stelt het geduld van beleggers op de proef en neemt door te kiezen voor zelfstandigheid een hypotheek op de toekomst. De enorme koersval van woensdagochtend geeft aan dat beleggers er niet op gerust zijn dat PostNL deze hypotheek zal aflossen.

Op de langere termijn staat PostNL voor grote strategische vragen. In de post- en pakkettenmarkt is schaalgrootte van cruciaal belang. Kan een zelfstandig PostNL werkelijk opboksen tegen veel grotere spelers in omringende landen? Zo maakte DHL, in handen van het moederconcern Deutsche Post, onlangs bekend fors te investeren in nieuwe bestelbussen, ophaalpunten, sorteerinstallaties en IT-systemen om het marktaandeel in de pakkettenmarkt dat nu ongeveer 25 procent is verder op te krikken. Klik hier voor het Barometerrapport van PostNL

Deutsche Post heeft met een omzet van 60 miljard euro veel meer spierballen dan het kleine PostNL (3,5 miljard euro omzet). Is een scenario waarin PostNL zelfstandig blijft op de langere termijn daadwerkelijk realistisch?

Pijnlijk

Dat de politiek een overname de facto kan frustreren raakt ook PostNL op termijn, zo was de boodschap van Paul Koster op de persbijeenkomst.

Hoewel president-commissaris Boersma tegenover de VEB benadrukte dat voor Kamp de Belgische staatsinvloed de belangrijkste knelpuntfactor is, lijkt door het Nederlandse politieke optreden bijna uitgesloten dat een andere partij zich ooit zal wagen aan een overname van PostNL.

Omgekeerd zal de positie van PostNL als mogelijke overnemer in een markt die snakt naar consolidatie ook anders worden bekeken.

Boze aandeelhouders

Op de persconferentie erkende CEO Herna Verhagen dat het bod een “aanzienlijke premie” voor aandeelhouders inhoudt, maar PostNL acht de risico’s van een samengaan te groot.

Een deel van het aandeelhoudersbestand, waaronder drie grote beleggers die samen meer dan 15 procent van de aandelen in handen hebben en aanspoorden op een gesprek tussen beide bedrijven, denken hier mogelijk anders over.

De aandeelhouders hebben nog mogelijkheden om PostNL tot openheid te bewegen. Zo zouden de beleggers een speciale aandeelhoudersvergadering bijeen kunnen roepen waarin nog een keer benadrukt kan worden dat het bod een serieuze behandeling verdient.

Nieuwe spelregels

De spelregels van aandeelhouderschap in (voormalig) staatbedrijven worden met het besluit van PostNL herschreven.

Na het verschaffen van kapitaal lijkt de rol van de aandeelhouder op te houden. Uiteindelijk bepaalt niet de aandeelhouder maar de politiek of een bedrijf wel of niet kan worden overgenomen.

Dat zal niet alleen gelden voor een bedrijf als PostNL of KPN, maar ook voor het eind vorig jaar naar de beurs gebrachte ABN Amro.