Een wettelijk streefcijfer schrijft voor dat tenminste 30 procent van de zetels in bestuur en raad van commissarissen door vrouwen moet worden bezet. Ondernemingen die dat niet halen, moeten dit toelichten in het bestuursverslag. Jorritsma moet ondernemingen regelmatig op deze verplichting wijzen. ‘Een grote poel aan talent wordt onbenut gelaten,’ zegt de voormalige vicepremier van ons land in Effect.

Om de doorstroming te bespoedigen heeft de Stichting Topvrouwen een database ingericht waar ambitieuze vrouwelijke kandidaten zich kunnen melden en die bedrijven kosteloos kunnen raadplegen.

“Het is inmiddels gelukt om deze database met een groot aantal geschikte kandidaten te vullen”, vertelde een trotse Jorritsma in één van de historische vertrekken van de Eerste Kamer. “En recent hebben zich ook enkele oud-ministers aangemeld.”

Nu zijn de bedrijven aan zet. “Want een divers bestuur zorgt voor een bredere blik”, benadrukt Jorritsma. “Vrouwen stellen gemiddeld genomen andere vragen en doorbreken groepsdenken. Ze durven het te zeggen als ze iets niet duidelijk vinden, mannen doen dat minder snel. Ik zit in de raad van commissarissen van Alliander waar vrouwen in de meerderheid zijn en zie het verschil. Discussies moeten scherp en goed zijn. Door wrijving gaat alles glanzen.”

Ook in het Nederlandse bedrijfsleven verloopt de doorstroming stroef. In 2016 haalden slechts zes bedrijven het streefcijfer van 30 procent vrouwen in de top. Het huidige percentage daalde zelfs van 7,8 procent naar 6,2 procent.

Jorritsma: “Het is een cultuurprobleem. Nederland is kampioen deeltijdwerken, met name onder vrouwen. Als je minder uren werkt, heeft dat invloed op je carrière. Daarnaast bevolken vooral mannen de top van het bedrijfsleven. Hun perspectief domineert, bijvoorbeeld bij het zoeken naar een opvolger of het vormgeven van een sollicitatieprocedure. Ik weet dat ik generaliseer, maar de meeste vrouwen steken hun vinger niet op als zij aan 60 procent van de eisen voldoen, de gemiddelde man wel. Ik weet nog dat Frits Bolkestein mij vroeg voor een ministerspost. Mijn eerste reactie was: kan ik dat wel? Ik was al twaalf jaar Kamerlid en werd natuurlijk niet voor niets gevraagd. Een mannelijke collega had die vraag vermoedelijk niet gesteld. Vrouwen moeten minder bescheiden worden en meer bezig zijn met de volgende stap, maar zij moeten ook gezien worden. Dit vraagt om meer bewustwording en een interne discussie bij bedrijven. Bij de grootste beursfondsen gebeurt dit al. Maar bij de grote groep direct daaronder nog te weinig.”

VEB vraagt bedrijven naar diversiteitsbeleid

De VEB ziet diversiteit binnen de ondernemingsleiding als een elementair onderdeel van effectieve governance. Dit heeft niet alleen betrekking op geslacht, leeftijd of nationaliteit, maar moet zich vanwege disruptieve ontwikkelingen zoals informatietechnologie en klimaatverandering ook richten op specifieke kennis en competenties. In haar jaarlijkse speerpuntenbrief, die in december wordt verzonden aan de raden van bestuur van alle beursvennootschappen in Nederland, vraagt de VEB derhalve toe te lichten of de RvB en RvC naar het oordeel van de onderneming voldoende gebalanceerd zijn samengesteld en hoe eventueel ontbrekende expertise bij toekomstige benoemingen kan worden gecorrigeerd

Het volledige interview met Annemarie Jorritsma (“Vrouwen stellen andere vragen”) staat in Effect 12, die vrijdag 15 december bij de leden van de VEB in de bus viel.

Effect, het magazine van de VEB, staat iedere maand bol van beleggingsnieuws en analyses. Heeft u nog geen abonnement op Effect? Word lid van de VEB, u ontvangt Effect dan iedere maand gratis.