Bij technologiebedrijven die diensten leveren zijn oplopende winstmarges een teken dat het de goede kant op gaat met het opschalen van de diensten. Bij TomTom lopen de marges op bedrijfsniveau ook op. Door de krimp van de consumententak zegt dat alleen weinig over de prestaties van de onderdelen waarmee TomTom de toekomst in gaat.
TomTom meldde dinsdag voor het eerste kwartaal een omzetdaling van 10 procent ten opzichte van vorig jaar. De groei van diensten kan de neergang van de verkoop van navigatiekastjes nog steeds niet opvangen.
Met de ontwikkeling van de marges gaat het beter. De brutowinstmarge, een van de vier cijfers waarvoor TomTom een doelstelling heeft geformuleerd, steeg naar 70 procent. Het doel voor heel 2018 is die 70 procent, dus in het eerste kwartaal is dat gehaald.
De operationele winstmarges stegen ook. De ebitda-marge nam toe naar 23 procent, tegen 16 procent een jaar geleden. De ebit-marge kwam uit op 4 procent positief, tegen 1 procent negatief in 2017. Op zichzelf goed nieuws allemaal, ware het niet dat er wel wat kanttekeningen bij te plaatsen zijn.
Brutowinst is niet meer dan de omzet minus de ‘kosten van de omzet’. Deze kosten zijn waarschijnlijk bijna volledig toe te schrijven aan de consumententak. Ten opzichte van een jaar geleden krompen de kosten van de omzet namelijk met 28 procent, net zo hard als de inkomsten van de consumententak. De verbetering van de brutowinstmarge is dus niet veel meer dan een reflectie van het krimpen van het aandeel van de verkoop van navigatiekastjes in de inkomsten.
Hetzelfde effect werkt ook door in de verbetering van de beide operationele winstmarges. Omdat de noemer in deze cijfers de omzet is, heeft een omzetkrimp van de laag renderende consumententak als vanzelf een positief effect op de marges.
Daarbovenop geven lagere marketinguitgaven de operationele winst een impuls. Deze waren afgelopen kwartaal slechts 8,2 miljoen euro tegen bijna 12,8 miljoen euro vorig jaar. Ook hiervoor geldt dat dit te maken heeft met de krimp van de consumententak, de marketingkosten hangen vooral hiermee samen.
De verbetering van de marges op bedrijfsniveau bij TomTom zegt dus eigenlijk vrij weinig. Het geeft maar een beperkt beeld hoe het gaat met de ontwikkeling van de activiteiten waarmee het bedrijf de toekomst in gaat, de telematicatak en vooral de divisie ‘Automotive and Enterprise’. TomTom zet hiermee vooral in op software voor zelfrijdende auto’s.
Automotive and Enterprise’ groeide vorig jaar met een vijfde, de ebitda-marge was 30 procent. Dit was praktisch gelijk aan 2016 (31 procent). De omzetgroei leidde in 2017 dus niet tot verdere marge-expansie.
Een belangrijke vraag voor aandeelhouders is of dat in de toekomst wel zal gebeuren, zeker naarmate de inkomsten uit deze activiteit verder toenemen en een groter deel van de omzet gaan uitmaken. In de kwartaalrapportages splitst TomTom deze cijfers niet uit, dus nu valt er niets over te zeggen. Bij de halfjaarcijfers is het iets om in de gaten te houden.
Overigens is een ander getal voor beleggers op de lange duur belangrijker, en dat is de winst per aandeel. De doelstelling die TomTom voor dat ‘bottomline’- getal heeft is 0,25 euro voor heel 2018 (aangepast voor eenmalige zaken). Als dat gehaald wordt kost een aandeel TomTom op 8 euro nu 32 keer de winst. Geen koopje dus, maar analisten (bron: Bloomberg) zijn iets optimistischer en verwachten gemiddeld 0,31 euro. Als die verwachting uitkomt kost TomTom ook nog 25 keer de winst. Goedkoop is anders.
Op de dag dat de kwartaalcijfers bekend werden gemaakt was ook de aandeelhoudersvergadering bij TomTom. De VEB complimenteerde het bedrijf daar met de positieve kasstroom in het eerste kwartaal en met de verdere toename van de omzet die pas in volgende jaren mag worden geboekt, maar wel zeker is (deferred revenue).
De complimenten wogen echter niet op tegen de twijfel die de VEB al jaren uit over het onvoldoende economische rendement dat TomTom behaalt. Er wordt veel geduld gevraagd van beleggers en zij moeten maar hopen dat de investeringen van TomTom ooit echt zullen renderen. Bepalend zal daarbij zijn of TomTom een dominante speler of op zijn minst een nichespeler (met hoge marges) zal worden in de markt van zelfrijdende auto’s. De VEB heeft zich net als vorig jaar onthouden van stemming over decharge van de Raad van Bestuur.