De eerste helft van het jaar zit er op. Aandelenbeurzen in Europa en de Verenigde Staten zijn in de eerste zes maanden van het jaar per saldo amper van hun plaats gekomen. Dat ligt anders voor aandelen in opkomende markten, valutamarkten en de rente.
Winnaar in het westen: de Nasdaq
Na een paar weken met flinke koersstijgingen in januari, was het feest op de grote westerse beurzen voorbij. De Dow-Jonesindex staat een paar procent lager dan eind december, de S&P 500 staat ruim een procent hoger, net als de AEX. Uitzondering is de Nasdaq. De index van deze technologiebeurs won bijna 8 procent en heeft na de klap begin februari weer verschillende nieuwe recordstanden bereikt.
Obligatiemarkten VS: hogere rente
In de eerste helft van 2018 begon ook de rente in de VS voor het eerst in lange tijd weer op te lopen. Dat leidde in februari tot onrust op de aandelenbeurzen. De Amerikaanse tienjaarsrente is sinds begin dit jaar pakweg 0,4 procentpunt gestegen, de tweejaarsrente bijna 0,6 procent.
Het resultaat is vanzelfsprekend dat Amerikaanse obligatiefondsen relatief slechte beleggingen waren dit jaar. De iShares Core US Bond, een van de grootste obligatietrackers, staat bijvoorbeeld 3 procent in de min sinds 1 januari.
Valuta en obligaties opkomende landen geraakt
De oplopende rente in de VS is gepaard gegaan met een stijging van de dollar. Ten opzichte van de euro, maar vooral tegen de munten van opkomende landen. Argentinië spant de kroon met een daling van de peso met een derde, maar de Braziliaanse real en de Turkse lira hebben bijvoorbeeld ook zo’n 17 procent verloren in dollars.
Tegelijk met de daling van deze valuta, zijn de rentes enkele procentpunten opgelopen. De tienjaarsrente in Brazilië staat op bijna 12 procent, in Turkije op bijna 7 procent.
Opkomende aandelenbeurzen ook onderuit
De aandelenbeurzen hebben het in lokale valuta slecht gedaan, maar in dollars en euro’s komt daar vaak nog een wisselkoersdaling bovenop. De Merval-index van Argentinië is in dollars bijna gehalveerd, de Braziliaanse Bovespa met een kwart gezakt en de Turkse XU100 met bijna een derde.
Ook de Chinese beurs zit al lange tijd in een neergaande lijn. De graadmeter van de beurs van Shenzhen is in de eerste helft van dit jaar met 18 procent gezakt. De yuan was lange tijd redelijk stabiel tegenover de dollar en de euro, maar de laatste weken is Chinese munt wel flink gezakt als gevolg van het oplaaiende handelsconflict.
Rente kern eurozone omlaag
Ondanks het vooruitzicht dat een eind gaat komen aan het opkoopprogramma van de ECB, staat de rente in de kernlanden van de eurozone nu lager dan een half jaar geleden. De Duitse tienjaarsrente is circa 0,1 procentpunt gezakt, de Nederlandse 0,05 procentpunt. Opvallend detail: de Nederlandse dertigjaarsrente is met 1,04 procent lager dan die van Duitsland en een van de laagste ter wereld.
Italië omhoog
Deze rentedaling staat in schril contrast tot de oplopende rente in Italië. De Italiaanse tienjaarsrente schoot omhoog na een politieke crisis eind mei en staat op 2,8 procent nog een flink stuk hoger dan eind december. De rente op leningen met een looptijd van dertig jaar is zelfs opgelopen naar ruim 3,5 procent.
Al met al was 2018 tot nu toe geen al te best jaar voor de meeste aandelenbeurzen. De stijgende dollar raakte opkomende markten. Dit was vooral een resultaat van de rentestijgingen in de VS. Zo was het toch weer Amerika dat zijn stempel op de wereldeconomie en de belangrijkste beurzen drukte.