In de VS kochten bedrijven in de S&P 500 vorig jaar voor meer dan 800 miljard dollar aan aandelen in. Dit was een recordbedrag waarmee het vorige record van bijna 600 miljard dollar in 2007 uit de boeken verdween. De verlaging van de vennootschapsbelasting onder de regering Trump gaf bedrijven een extra impuls om aandeelhouders langs deze weg kapitaal terug te geven.

Tegelijkertijd is er veel kritiek op deze ontwikkeling. De inkoop zou ten koste gaan van de investeringen en zou alleen de aandeelhouders en bestuurders bevoordelen. Er zijn in de Amerikaanse politiek dan ook voorstellen om aandeleninkoop aan banden te leggen.

Gezien dit tumult is het interessant te kijken hoe het ervoor staat in Nederland. Voor de AEX geldt dat van de vijfentwintig bedrijven met een notering in de hoofdindex er vorig jaar dertien eigen aandelen hebben ingekocht. Zij deden dat voor in totaal bijna 16 miljard euro.

Dat is een flinke som, maar het is relatief een kleiner bedrag dan in de VS. Het aandeleninkooprendement, of ‘buybackyield’ zoals S&P het noemt, is voor de AEX circa 1,5 procent. Dat is de helft van de buybackyield van 3 procent van de Amerikaanse S&P 500 index.

Daar komt bij dat de zwaargewichten Unilever en Shell, zoals altijd met de AEX, een flink stempel drukken. Deze twee bedrijven waren in 2018 samen namelijk goed voor 9,3 miljard euro aan aandeleninkoop. Shell hervatte de inkoop weer nu het de oliecrash achter zich heeft gelaten. Unilever keerde de opbrengst van de verkoop van de spreadsdivisie uit.

Als deze twee bedrijven buiten beschouwing blijven zakt het aandeleninkooprendement van de rest van de AEX naar 1,3 procent.

Daarnaast waren van de dertien bedrijven er vier die alleen aandelen inkochten om verwatering tegen te gaan als gevolg van de uitkering van dividend in aandelen, of aandelenprogramma’s voor werknemers. Zij deden dus geen aandeleninkoop om het aantal uitstaande aandelen te verkleinen.

2019 wordt een jaar dat in dit verband enigszins vergelijkbaar zal zijn met 2018. Unilever heeft nog geen nieuwe aandeleninkoop aangekondigd, maar Shell wil voor eind 2020 meer dan 25 miljard dollar aan aandelen hebben ingekocht. Daarnaast hebben ASML (1,4 miljard euro) en Ahold Delhaize (1 miljard euro) grote programma’s voor 2019. Ook gaat AkzoNobel aandelen inkopen met een deel van de opbrengst van de verkoop van de chemiedivisie.

Alles bij elkaar is aandeleninkoop aan de Amsterdamse beurs desondanks duidelijk een minder groot fenomeen dan op Wall Street, zowel in absolute als relatieve omvang.