De verklaring kreeg veel aandacht in de financiële pers, en dat is wel begrijpelijk. Al sinds de jaren 70 gold het door Milton Friedman (1912-2006) geformuleerde dogma dat bedrijven er uitsluitend zijn om maximale winst na te streven. Het consequent nastreven van het eigenbelang is in die visie de beste weg om de welvaart voor de hele maatschappij te maximaliseren. “Greed is good”, zoals Gordon Gekko het in 1987 zei in Wall Street. Transacties vinden alleen plaats als beide partijen er beter van worden.

Nu, na enkele decennia van zeer sterke economische groei, dreigt de mensheid te stikken in haar eigen vuil. Het probleem van vervuiling is dat het meestal geen transacties zijn tussen twee individuele partijen in een economie, maar transacties tussen individuen en iets abstracts als het milieu, de planeet of de mensheid. Daar is een controlemechanisme nodig, en een rem.

De VEB krijgt er met de toegenomen aandacht voor Environment, Social en Governance (ESG) dus nieuwe aandachtsgebieden bij. In het verleden hadden wij altijd al een scherp oog voor de G van governance, in de toekomst zullen wij (nog) meer aandacht hebben voor het milieu en voor de sociale aspecten van het beursgenoteerd ondernemen in Nederland en in de rest van Europa.

Daarbij is het belangrijk dat bedrijven – net als op de financiële prestaties – op hun ESG-prestaties kunnen worden afgerekend. De relevante gegevens moeten dus inzichtelijk, meetbaar en controleerbaar zijn, zowel door overheidsinstanties als door beleggers.

Want hoe mooi de verklaringen, beloftes en uitgangspunten van de bedrijven ook zijn, de weg naar de hel blijft geplaveid met goede voornemens. En er blijven altijd Gordon Gekko’s.

Dit is een column van Paul Koster, directeur van de VEB