Volksmenner Adolf Hitler beloofde iedere Duitser een Volkswagen. Nu heeft alleen de Volksrepubliek China nog een Volkscongres. In Nederland hebben wij nog wel een volkspartij en een volksvertegenwoordiging en houdt onze regering zich nog steeds bezig met volkshuisvesting en volksgezondheid, maar nauwelijks meer met volksontwikkeling in eigen land. Op volksvlijt, volkscultuur, volksdansen en volkszangers wordt neergekeken. De volksraadpleging is afgeschaft, de volkswil heet nu populisme en volksverlakkerij heet nepnieuws. Volkstuintjes zijn nog steeds populair, maar kom je in nieuwbouwwijken niet meer tegen. Wie kent de tekst van het volkslied nog en wie roept nog “volluk” als hij een lege winkel binnen stapt?

Tegen deze stroom in roeit de Volksbank, gegrondvest toen arbeiders meer te verliezen kregen dan hun ketenen. Om werknemersspaarregelingen te beheren, richtte de vakbond in de hoogtijdagen van Het Vrije Volk (1960) de Algemene Spaarbank voor Nederland (ASN) op. De andere pijler van de Volksbank was vanaf 1904 de NV De Centrale Arbeiders-, Verzekerings- en Depositobank. Die had naast het uitoefenen van het levensverzekeringsbedrijf tot doel om de arbeidersbeweging economisch en cultureel sterker te maken, al waren de fervente socialisten destijds faliekant tegen meedoen aan dergelijke kapitalistische praktijken.

Later dacht men daar anders over. In 1976 heeft het kabinet-Den Uyl zelfs Holland Casino opgericht als staatsbedrijf. In 1994 bracht Wim Kok KPN als volksaandeel naar de beurs. Meer dan 200.000 Nederlanders schreven in tegen een koers van 49,75 gulden, maar waren daar achteraf niet blij mee. Anno 2020 hebben lagere overheden Eneco gewoon aan de hoogste bieder verkocht en blijven Volksbank, Holland Casino en ABN Amro staatsbedrijven zolang hun aandelen niet te slijten zijn.

Dit is een column van Paul Frentrop, expert op het gebied van corporate governance.