Wie beleggen – dankzij dividend – is gaan zien als een veredelde vorm van sparen, is in de afgelopen maanden van een koude kermis thuisgekomen.

Wereldwijd zal dit jaar naar verwachting tot 30 procent minder aan winstuitkeringen terugvloeien naar aandeelhouders. Daarbij is het goed te bedenken dat het om een vergelijking gaat met 2019, het absolute recordjaar, toen 1430 miljard euro aan dividend werd uitgekeerd.

Dat ondernemingen het dividend op de korrel namen nadat duidelijk werd hoe hard de coronacrisis toesloeg, is begrijpelijk. In tijden van paniek is cash goud waard. Ondernemingen die grote tegenslag verwachten door de acute vraaguitval, hadden alle reden om kapitaal in huis te houden.

Toch hebben lang niet alle ondernemingen uit vrije wil hun winstuitkering aangepast.

Ondernemingen uit een aantal sectoren hebben de uitkering moeten opschorten na zachte dwang van toezichthouders, zoals de banken en verzekeraars. Banken werd te verstaan gegeven dat winstuitkeringen beter binnenboord konden blijven om deze te gebruiken ter ondersteuning van de economie, door bedrijven met leningen door de crisis te helpen.

Bedrijven die steunpakketten van de overheid hebben ontvangen, werd onverbloemd opgedragen alle dividendbetalingen te stoppen. Het was een logische reactie op de maatschappelijke ophef rond ondernemingen die in jaren voor de uitbraak van het coronavirus ruimhartig geld uitkeerden en nu om steun moesten vragen. Booking.com profiteert op de Nederlandse thuisbasis van ruimhartige belastingvoordelen en boekt miljardenwinsten die het deels laat terugvloeien naar aandeelhouders in de vorm van inkoop van eigen aandelen. Dat de onderneming desondanks gebruik wilde maken van overheidssteun schoot hier en daar in het verkeerde keelgat.

In Groot-Brittannië was er ophef over supermarktconcern Tesco dat 900 miljoen pond aan dividend uitkeerde en ondertussen profiteerde van uitstel van belastingafdracht van meer dan 500 miljoen pond. In de VS vroegen vijf grote luchtvaartmaatschappijen om 50 miljard aan staatssteun, net iets meer dan er afgelopen vijf jaar aan dividend was uitgekeerd.

Verlaging in Nederland
Nederland was bepaald geen uitzondering als het gaat om snijden in het dividend. De veelbesproken verlaging bij Shell zorgt ervoor dat Nederland een van de grootste dividendverliezen moet slikken dit jaar. Shell is normaal gesproken goed voor grofweg de helft van alle door AEX-bedrijven uitgekeerde winst. Met de inhouding van 10 miljard dollar door het concern zakt het totaal van de 25 grootste ondernemingen op de Amsterdamse beurs meteen met een derde.

Shell is de grootste maar niet de enige. Een inventarisatie onder de 75 grootste fondsen op de Amsterdamse beurs leert dat 33 ondernemingen afgelopen maanden de winstuitkering hebben getemperd. Dat is bijna 60 procent, want een groep van achttien bedrijven was al niet van plan dividend uit te keren.

Welke ondernemingen hebben de winstuitkering aangepakt en wat zijn hun argumenten? Een overzicht.

Verlaging  internationaal

Verenigde Staten Boeing, Ford, Delta Air Lines, Marriot. De lijst met dividendverlagers in de VS groeide al in april gestaag. Een indexfuture van S&P die als graadmeter van dividenden kan dienen, dook begin maart met meer dan een derde omlaag, maar is inmiddels weer wat opgeklommen. Staatssteun zal zorgen voor meer passeren van dividend. Aan de andere kant bleken gekende dividendbetalers als Procter & Gamble en Johnson & Johnson in staat tot een verdere stijging van de uitkering. Groot-Brittannië In het UK Dividend Monitor Report dat jaarlijks wordt opgemaakt door Link Group wordt rekening gehouden met een dividenddaling van 53 procent dit jaar. Banken nemen een groot deel van deze daling voor hun rekening, maar ook Shell en BP hebben een behoorlijk aandeel in de opschorting van in totaal 28 miljard pond aan winstuitkering. Duitsland Het dividendvoorstel is vast onderdeel van besluitvorming in de jaarlijkse vergadering van aandeelhouders. Veel Duitse ondernemingen hebben die vergadering vanwege corona uitgesteld en daarmee ruimte gekregen om even af te wachten voordat er aan dividend getornd hoefde te worden. Wellicht dat dit jaar daarom slechts 7 procent minder uitkeringen worden verwacht onder de grootste beursgenoteerde ondernemingen. BMW, Volkswagen, Allianz en BASF: allemaal zijn ze van plan om uit te keren of hebben dat al gedaan. Compleet schrappen van dividend is aan de orde bij onder meer Lufthansa en vliegtuigmotor-bouwer MTU. Italië De enorme impact van het coronavirus in Italië heeft er ook voor gezorgd dat vrijwel alle ondernemingen het dividend hebben geschrapt of uitgesteld. Niet alleen banken, maar ook industriële grootmachten als Pirelli, Brembo en Ferragamo houden het geld dit jaar binnenboord. Opvallende uitzondering is verzekeraar Generali die de eerder beloofde uitkering heeft bevestigd.

Bronnen: Link Group, Citywire, Commerzbank

Significant geraakt
Het aantal ondernemingen dat expliciet uitspreekt een forse negatieve impact te verwachten van de coronacrisis – en daarom het dividend aan te pakken – is betrekkelijk bescheiden. Allereerst is er Shell dat al langer het dividend met kunst en vliegwerk op hoog niveau houdt. Het energieconcern wordt nu vol geraakt door de lage olie- en gasprijzen die te maken hebben met de te verwachten vraaguitval door de crisis en de olieruzie tussen Saoedi-Arabië en Rusland. Tel daarbij op de toenemende druk om snel actie te ondernemen in het licht van de klimaatverandering en duidelijk wordt waarom Shell-topman Van Beurden de historische dividendknip onvermijdelijk heeft geacht.

Ook Boskalis, dat veel orders krijgt uit de energiesector, gaf onverholen aan dat de crisis fors in het resultaat zal hakken. Daarbij werd wel opgemerkt dat het om een voorzorgsmaatregel gaat om de ‘sterke financiële’ positie te waarborgen. Door in 2019 geen dividend uit te keren en te stoppen met inkoop van aandelen houdt het maritieme bedrijf ruim 100 miljoen euro in kas.

Opvallend is dat SBM Offshore, eveneens sterk afhankelijk van de olie- en gasindustrie, begin mei al 150 miljoen euro aan dividend uitkeerde aan aandeelhouders, terwijl de onderneming ook de inkoop van aandelen door heeft gezet. De winstuitkering is meer dan verdubbeld ten opzichte van vorig jaar. Vol vertrouwen meldt topman Bruno Chabas bij de publicatie van de eerstekwartaalcijfers dat SBM ‘uniek’ gepositioneerd is om sterker uit de crisis te komen.

Staalgigant ArcelorMittal dook met hoge schulden de crisis in. Het bericht dat het concern begin mei naar buiten bracht, liet weinig aan duidelijkheid te wensen over. De marktomstandigheden waren dusdanig verslechterd dat doorhaling van dividend gepast was. Een paar dagen later volgde het nieuws dat er 2 miljard euro aan extra kapitaal werd opgehaald.

De vastgoedsector, met name winkelvastgoed, wordt evident hard geraakt door lockdown-­maatregelen. Unibail-Rodamco-­Westfield stelde beleggers op 12 februari nog 10,80 euro dividend in het vooruitzicht, waarmee 87 procent van de winst terugvloeide naar aandeelhouders. De koers van het aandeel bedroeg op dat moment 125 euro. Op 26 maart ontvingen aandeelhouders de eerste helft van de dividenduitkering.

Tijdens een update eind maart meldde Unibail dan toch dat de resterende 5,40 euro die voor eind juli op de planning stond niet zou worden betaald. Toen al voorzag het bedrijf dat de crisis er flink in zou hakken. In april ontving het vastgoedfonds slechts 20 procent van de maandelijkse huurpenningen en noteerde de koers van het aandeel rond 55 euro, ver onder de boekwaarde. Het grootste vastgoedfonds van Europa meldde bij die gelegenheid ruim in de liquide middelen te zitten, mede dankzij 2,8 miljard euro aan uitgegeven schuldpapier. Schrappen van dividend is voor vastgoedfondsen precair omdat ze hun bijzondere fiscale status ontlenen aan het vrijwel volledig uitkeren van de winst aan aandeelhouders.

Voor Wereldhave, dat zich afgelopen jaren exclusief op winkelvastgoed heeft toegelegd, viel de crisis samen met een vertrouwensbreuk met een deel van het aandeelhoudersbestand over de strategische koers van de laatste jaren. Eind april moest het fonds bekend maken, het slotdividend van 2019 te schrappen evenals het interim dividend over 2020. Tegelijkertijd wil Wereldhave vasthouden aan zijn beleid om minimaal driekwart van de winst uit te keren aan aandeelhouders.

Niet alle vastgoedfondsen moeten capriolen uithalen om de dividendbelofte enigszins overeind te houden. NSI bijvoorbeeld, tot enkele jaren geleden de zwakke broeder uit de sector, keert gewoon uit, ook al is het kantorenfonds niet immuun voor de crisis, zo liet het beleggers weten.

Randstad presteerde tot halverwege maart in lijn met de eigen verwachtingen. Maar een week later was de wereld compleet veranderd en moest de uitzender het dividend opgeven. Uit voorzorg, zo was de argumentatie. Maar dat de crisis een zware wissel zou trekken op de onderneming, werd daar uitdrukkelijk bij verteld.

Na Randstad volgden binnen korte tijd ook Signify, Accell, Bam en Heijmans met het bericht dat het dividendvoorstel werd ingetrokken. Bam gaf daarbij expliciet aan een omvangrijke impact van de crisis te voelen op projectprestaties. Heijmans zag eind maart nog weinig impact, maar trok lessen uit de crisis die het in 2016 en 2017 beleefde: snel ingrijpen.



Op last van de toezichthouder
Banken en verzekeraars verlaagden hun dividenduitkering allemaal, na zacht aandringen van toezichthouders ECB en DNB. Van harte ging het niet, maar echt veel keuze was er niet. Wel wordt gewezen op een moment later dit jaar dat opnieuw wordt gekeken naar uitbetaling. Expliciet mogen de financials niet zijn over komende winstuitkeringen, maar de goede verstaander wist genoeg: als de mogelijkheid zich voordoet, zal ook het slotdividend in een later stadium weer in beeld komen. Een interimdividend, gemiddeld ongeveer een derde van het totaal, hadden aandeelhouders al voor de crisis mogen ontvangen.

Onduidelijk
Een aanzienlijk aantal ondernemingen schrapte de winstuitkering uit voorzorg zonder dat duidelijk was hoe groot de impact van de crisis was. De aankondiging daarvan vond vooral plaats in de laatste week van maart en de eerste van april, toen de coronacrisis op haar hoogtepunt was. Automatiseerders Ordina en ICT volgden twee weken later.

Drie ondernemingen – Brunel, Intertrust en Fagron – schrapten of verlaagden (Fagron) het dividend. Uit voorzorg, want significante impact op de resultaten verwacht het trio niet.

Speciale gevallen zijn Grandvision en NIBC. Beide staan op het punt overgenomen te worden en dan is opschorten van dividend voor de overnemende partij eigenlijk helemaal niet zo negatief. NIBC, nota bene een bank en daarom tot schrappen aangemoedigd door toezichthouders, worstelde opzichtig met de uitkering. Eerst zou geen uitbetaling volgen, maar later zou een deel van de aandeelhouders alsnog hun geld krijgen. De bank wilde daarmee een stuk onzekerheid over doorgaan van het bod door private equity-partij Blackstone wegnemen.

De volhouders
Bedrijven die onder de huidige ongekende economische neergang alsnog winst uitkeren, zouden met recht robuuste en betrouwbare betalers genoemd mogen worden.

Enige omzichtigheid is op zijn plaats. Niet iedere onderneming is even scheutig met het dividend. Ondernemingen met een lage payout en een sterke kasstroom hebben minder moeite de uitkering overeind te houden dan bedrijven die zich echt hebben doen gelden als een dividendbetaler. Ook valt te hopen dat uitkeringen niet alleen nu maar ook over een tijd – achterom kijkend – verstandig zijn geweest.

Met die kanttekeningen valt vast te stellen dat AEX-grootmachten als ASML, Akzo Nobel, DSM, Heineken en Unilever hun dividendbelofte gaan inlossen en dus geen aanleiding hebben gezien hun aandeelhouders om begrip te vragen voor een inhouding.

ASML moest halverwege april zijn omzetdoelstellingen voor dit jaar loslaten. Maar het dividend van 2,40 euro, een gestage stijging ten opzichte van de 2,10 euro van vorig jaar, bleef fier overeind. het aandeleninkoopprogramma van 6 miljard euro is even opgeschort, maar van afstel is geen sprake

Ook Unilever had de financiële ruimte om het dividend opnieuw te laten stijgen. Beleggers krijgen een 6 procent hoger dividend (totaal 1,64 euro) dan over 2018. De levensmiddelenmultinational sloot 2019 af met een vrije kasstroom van zes miljard euro en een relatief lage nettoschuld van net geen twee maal het bedrijfsresultaat (ebitda). De coronapandemie hindert de groeivooruitzichten volgens ceo Alan Jope nauwelijks. Unilever maakt het dividend ieder kwartaal in vier gelijke partjes over aan zijn aandeelhouders.

Fijnchemiebedrijf DSM gaat net als Unilever onverstoorbaar door met dividendverhogingen. DSM, tegenwoordig opererend met twee ceo’s, keert 2,40 euro per aandeel uit. Beleggers kunnen kiezen of ze dat in aandelen of cash willen hebben. DSM wil bij voorkeur een stijgend dividend betalen en dat lukt de laatste jaren aardig. Vorig jaar was de uitkering nog 2,30 euro. Dat was het jaar van de acceleratie: over 2017 was het nog ‘slechts’ 1,85 euro.

AkzoNobel hoort net als DSM en Unilever in het rijtje van bedrijven dat de winstuitkering ieder jaar wil laten stijgen. Ondanks dat de verf- en coatingmarkt de komende tijd toch ook een veer zal laten, is topman Thierry Vanlancker comfortabel met een uitkering van 1,49 euro per aandeel. Vorig jaar was het reguliere dividend nog 1,43 euro. Bij die beslissing zal ook meespelen dat Vanlancker erop gebrand is AkzoNobel als solide bedrijf te presenteren, met nog enkele maanden te gaan tot de eindstreep van het in 2017 gepresenteerde verbeterplan.

Heineken lijkt vergeleken met AkzoNobel, DSM en Unilever relatief hard geraakt. Het dividend over 2019 blijft overeind, maar het interimdividend dat normaal in augustus wordt betaald, is al wel geschrapt. Heineken-aandeelhouders ontvangen een slotdividend van 1,04 euro per aandeel, terwijl in augustus al 64 eurocent was uitgekeerd. Daarmee zit Heineken met een uitkering van bijna 39 procent van de nettowinst aan de bovenkant van de eigen bandbreedte van 30 tot 40 procent.

En nu
Ondernemingen die het dividend afgelopen tijd hebben laten vallen, zullen snel de betaling willen hervatten om te laten zien hoe sterk ze zijn.

Een deel van de aandeelhouders zal hopen dat ondernemingen die uit voorzorg dividendbetaling hebben opgeschort, aandeelhouders aan het einde van het jaar zullen trakteren op een extra uitkering. Het is niet zeer waarschijnlijk dat dit scenario zich zal voltrekken.

De coronacrisis heeft aangetoond hoe belangrijk kapitaalbuffers zijn. Diezelfde crisis geeft ondernemingen nu de kans om daaraan te werken ten koste van uitkeringen aan aandeelhouders. Een lager niveau van dividendbetalingen in de toekomst zou dan ook weleens het nieuwe normaal kunnen zijn.

 

Terug naar Effect 6