Discountbroker DeGiro verhoogde sinds medio maart in enkele stappen het bedrag dat als zekerheid (‘margin’) moet worden aangehouden bij bepaalde posities in futures en opties van 15 naar 25 procent van de onderliggende waarde. De VEB kreeg in de afgelopen weken meerdere klachten binnen over schrijnende gevallen waar beleggers vele duizenden euro’s verlies leden door de wijziging in de marginvereisten. In het bericht dat er moet worden bijgestort, de ‘margin call’, gunde DeGiro haar klanten soms erg weinig tijd om aan de verhoogde verplichtingen te voldoen.

Zeer krap
In tijden als deze hebben de buitengewoon sterke koersbewegingen directe impact op de aan te houden marginverplichting en daarmee soms vergaande gevolgen voor beleggers. Afhankelijk van de positie, kan een belegger van de ene op de andere dag zomaar verplicht worden om een groot bedrag bij te storten op zijn beleggingsrekening. Als de belegger het tekort dan niet aanzuivert, is de broker wettelijk verplicht om de positie van de belegger af te bouwen tot het punt dat er geen dekkingstekort meer is. Een VEB-lid kreeg onlangs in een e-mailbericht het verzoek om binnen één uur meer dan tienduizend euro bij te storten op de beleggingsrekening.

Dat lukte de belegger niet, omdat hij het bericht te laat las. De broker sloot daarna een deel van de positie om het dekkingstekort weg te nemen. De belegger verloor hierdoor duizenden euro’s. Hij is niet de enige, verschillende andere VEB-leden gaven aan tegen hetzelfde probleem te zijn aangelopen.

De termijn van slechts één uur, met name in combinatie met de wijze waarop de belegger wordt geïnformeerd over het dekkingstekort, is zeer krap en kan, zeker bij niet-professionele beleggers, als onredelijk en onrechtvaardig worden bestempeld.

 
Andere mening
Kifid is echter een andere mening toegedaan. Zo overwoog Kifid begin 2018 dat een broker een uur na het versturen van de margin call gerechtigd was om over te gaan tot het sluiten van de posities van de belegger. Het is maar zeer de vraag of dit oordeel ook voor een rechter stand zou houden. De wet schrijft louter voor dat uiterlijk binnen vijf handelsdagen de positie dient te worden gesloten als het dekkingstekort niet tijdig wordt aangezuiverd. De wettelijke termijn van vijf handelsdagen staat in schril contrast tot de termijn van één uur die door de broker in kwestie werd gehanteerd.

Rechtspraak op dit specifieke punt is er spijtig genoeg niet. Dit staat er echter niet aan in de weg dat het beding uit de algemene voorwaarden over de termijn van één uur, mogelijk kwalificeert als onredelijk bezwarend beding en dus niet geldig tussen partijen. In het geval de rechter tot het oordeel zou komen dat dit het geval is, betekent dit dat de broker in kwestie geen beroep toekomt op de – buitengewoon korte – termijn van een uur. De kans is dan groot dat de broker onrechtmatig heeft gehandeld en de geleden schade moet vergoeden.

Klagen bij Kifid lijkt op basis van eerdere uitspraken niet zinvol. Desalniettemin dienen beleggers er wel rekening mee te houden tijdig bij hun broker of bank te klagen over deze gang van zaken. Anders loopt men het risico dat eventueel later in een juridische procedure de vordering wordt afgewezen omdat niet tijdig is geklaagd.

De verschillen tussen de rechtsgang naar Kifid en de overheidsrechter zijn eerder aan bod gekomen in de uitgave van Effect in oktober 2019 in het artikel ‘Collectief of individueel procederen, Wat is er mogelijk bij beleggingschade?’

Terug naar Effect 6