Een te lage winstgevendheid, een tientallen miljoenen kostend biogasavontuur in Brazilië en traag of niet betalende klanten. Het ontwerp- en adviesbureau presenteerde de afgelopen jaren regelmatig tegenvallers.

Maar uit de halfjaarcijfers die Arcadis dinsdag bekendmaakte lijkt een voorzichtige kentering zichtbaar. Vooral de levensader van het bedrijf, de kasstroom moet een spurt kunnen maken.

Softwareprobleem
De afgelopen maanden zorgden problemen met een nieuw it-systeem in de Verenigde Staten namelijk voor een haperende facturering. Het ging vooral om allerhande details van bepaalde projecten die nog niet soepel in het systeem konden worden gezet. Maar die specificaties waren wel noodzakelijk voordat klanten een rekening konden krijgen. Arcadis-mensen moesten daardoor veel zaken handmatig in het systeem plaatsen.

Volgens bestuursvoorzitter Peter Oosterveer kan Arcadis dit hoofdstuk nu afsluiten. Eind mei zijn de laatste aanpassingen aan het softwaresysteem voltooid. Achterstanden in het factureringsproces konden vanaf dat moment weer worden ingelopen. “Maar zoals dat met alle implementatieprocessen gaat, zullen we de komende tijd hier en daar nog wat kleinere aanpassingen moeten doen”, zei Oosterveer tijdens de analistenbijeenkomst die Arcadis organiseerde ter gelegenheid van de halfjaarcijfers. In het derde kwartaal zal alles weer op rolletjes moeten lopen.

Nu het systeem voor de Noord-Amerikaanse activiteiten zo goed als klaar is, staat een uitrol naar andere onderdelen van Arcadis op stapel. In Continentaal Europa staat die exercitie voor volgend jaar op de rol. Latijns-Amerika en delen van Azië moeten in 2022 volgen.

Arcadis levert wereldwijd allerhande diensten op het gebied van infrastructuur, bouw en milieu. Zo is het onder andere betrokken bij de aanleg van de hogesnelheidslijn die Londen met andere gebieden in het Verenigd Koninkrijk moet gaan verbinden. Ook is het bedrijf ingeschakeld voor de bouw van het Zuidasdok in Amsterdam en de aanleg van een nieuwe ringweg in Antwerpen.

Rem op kasgeld
Terwijl het uitgevoerde werk dus al wel in de omzet- en winstcijfers was verwerkt, zagen beleggers de kasstroom enkele kwartalen juist achterblijven. Doordat rekeningen niet snel genoeg konden worden opgemaakt, moest het ingenieursbureau dus ook langer op zijn geld wachten. In de balans en het kasstroomoverzicht liet dat zijn sporen na: een oplopend onderhanden werk (uitgevoerd werk dat nog niet is gefactureerd) en een rem op kasgeld dat het bedrijf instroomde.

Arcadis moest aan het einde van het zojuist afgesloten tweede kwartaal per saldo 87 dagen geduld hebben voordat het de gefactureerde bedragen op de bankrekening kreeg bijgeschreven. Deze zogeheten debiteurentermijn lag een jaar eerder op 82 dagen. Uitgedrukt als percentage van de omzet lag het werkkapitaalbeslag op 17,7 procent, nog wel een lichte verslechtering ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (16,2 procent).

Oosterveer, die van zijn commissarissen nog vier jaar mag aanblijven, ziet de komende tijd “nog ruimte voor verdere verbetering van het werkkapitaal”. Behalve het nieuwe softwaresysteem heeft Arcadis volgens Oosterveer ook nog andere maatregelen genomen om de kasstroom een impuls te geven. Na een teleurstellend eerste kwartaal was volgens hem een snelle verbetering noodzakelijk.

Vanaf dat moment voerde hij tweewekelijkse besprekingen in met het bestuur van de diverse Arcadis-onderdelen waarin op “hoog detailniveau” over projecten wordt gesproken. “Het gaat dan onder andere over het verbeteren van toekomstige projectvoorwaarden, maar ook over wat Arcadis vandaag al kan doen om er zeker van te zijn dat klanten zullen betalen”, aldus Oosterveer. Ook is het beloningssysteem voor de divisies aangepast met meer nadruk op de kasstroom als criterium voor de variabele beloning.

Volgens Oosterveer draait alles om een gedragsverandering die moet plaatsvinden. “We moeten assertiever en doelmatiger zijn bij het versturen van rekeningen. En vervolgens moeten we er meer bovenop zitten dat een factuur ook sneller wordt betaald.” Uiteindelijk moeten die inspanningen ertoe leiden dat het werkkapitaal richting de doelstelling van 17 procent gaat.

Arcadis merkt niet dat klanten als gevolg van de coronapandemie en de gevolgen daarvan langer wachten met betalen. Volgens Oosterveer spelen sommige opdrachtgevers die kaart wel, maar dit wordt tot nu toe meer dan voldoende gecompenseerd door snellere betalingen, bijvoorbeeld door klanten uit de publieke sector.

Cruciaal
Voor projectbedrijven als Arcadis, maar ook bijvoorbeeld Fugro en bouwers Bam en Heijmans, is het werkkapitaal de indicator bij uitstek voor de financiële gezondheid van het concern. De omzet of de gerapporteerde winst komt vanwege allerhande aannames van het management veel subjectiever tot stand.

Het werkkapitaal en de kasstroom geven juist aan of het bedrijf tijdig kan factureren en of vervolgens ook de debiteurenbewaking op orde is. Een hoog werkkapitaal (als percentage van de omzet) duidt erop dat geld opgesloten zit in lopende projecten (onderhanden werk) en verzonden facturen (debiteuren).

Doelstellingen al eerder van tafel
In de eerste zes maanden bleef de netto-omzet nagenoeg onveranderd op 1,3 miljard euro. Daarop boekte Arcadis een resultaat voor rente, belasting en amortisatie (ebita) van 97 miljoen euro. Dat komt overeen met een ebita-marge van 7,6 procent. Daarmee nadert het bedrijf de doelstelling van minimaal 8,5 procent. Iets minder dan de helft van de omzet komt uit Europa en het Midden-Oosten. De Verenigde Staten zijn goed voor ruim een derde van de groepsomzet.

Dit jaar zou het strategische plan dat Oosterveer in 2017 lanceerde op zijn einde lopen. Maar Arcadis had medio april al gewaarschuwd dat door de huidige onzekerheid niet langer alle doelstellingen haalbaar zijn, zonder daarbij aan te geven welke dat zijn. Ook nu wilde Oosterveer nog niet kwijt hoe het precies zal uitpakken. In november kunnen beleggers nieuwe doelstellingen verwachten.

In zijn oorspronkelijke plan moest Arcadis eind dit jaar op een operationele winstgevendheid uitkomen van tussen de 8,5 en 9,5 procent. Ook was het aanvankelijke streven dat Arcadis binnen 85 dagen betaald moet krijgen. Het doel voor het rendement op de ingezette middelen, de return on capital employed (roce), lag op meer dan tien procent. Ook hiervoor is de werkkapitaalontwikkeling allesbepalend. Het kapitaalsbeslag bestaat bij Arcadis grotendeels uit goodwill en nettowerkkapitaal. Om hier goed te scoren, zal zowel de winstgevendheid verder opgevoerd moeten worden als het daarvoor benodigde kapitaal moeten dalen. En voor dit laatste zit de crux bij een lager werkkapitaal. Wat de nieuwe streefcijfers ook worden, de jacht op cash is bij Arcadis volop gaande.