Je hoeft de klok niet eens veel jaren terug te draaien. De old boys van de gevestigde orde in corporate Nederland wisten het zeker.
Het fundament van Nederland was stevig verankerd met het jaloersmakende internationale netwerk van ABN Amro en het wereldwijde spinnenweb Schiphol met de nationale blauwe trots KLM. En natuurlijk “onze” andere elite-ondernemingen Shell en Unilever, die net als ABN Amro met hun hoofdkantoren en interne kweek aan de lopende band toptalent aan andere ondernemingen leverden.
Anno 2020 is ABN Amro verschrompeld tot een lokaal bankje, naarstig zoekend naar onderscheidende kwaliteiten en een bestendig verdienmodel. Nog vaak word ik aangesproken door ogenschijnlijk verstandige mensen die niet alleen betreuren dat de bank geen schim meer is van wat ze vroeger was, maar die daarnaast de VEB verwijten de opsplitsing te hebben aangemoedigd.
Ik heb de bewieroking van de oude ABN Amro nooit begrepen. De bank bleek een inefficiënt samenraapsel van allerlei ellende. Blasfemie? Vraag even SNS Reaal, die in het ravijn tuimelde toen ze Property Finance (Bouwfonds) overnam. Of het arme RBS, waar de Britse belastingbetaler vele miljarden moest bijlappen, dankzij de overgenomen parel van ABN Amro. Ook Fortis had zich behoorlijk verslikt in een giftig stukje ABN Amro. En niet alle klanten van ABN Amro-Verzekeringen zullen tevreden zijn met hun woekerpolis.
Over naar Schiphol en KLM. De maatschappelijke druk om te vergroenen wordt alsmaar groter. De pijnlijke waarheid is dat vliegen voorlopig – zeker in de komende decennia – niet groen te krijgen is. De corona-uitbraak kwam extra ongelegen voor het structureel onrendabele KLM, dat niet alleen zo weinig buffers had dat het feitelijk technisch failliet is, maar ook gevangen zit in een politiek web, met de Franse overheid als baas.
Tot slot wordt het oranje tintje steeds valer bij Unilever en Shell, waarbij het verdienmodel van deze laatste door milieuzorgen fors onder vuur ligt. Shells dividendrendement is vooral hoog gebleven dankzij de koersdaling.
Wat een drama. Ons fundament lijdt onder betonrot, dus de Nederlandse bevolking wacht de bedelstaf?
Nee. Ons historische fundament is niet meer zo fundamenteel.
Dit is een column van Errol Keyner, adjunct-directeur van de VEB