Een belegger die aandelen in portefeuille heeft, kan daarop callopties verkopen (‘schrijven’). Een calloptie geeft het recht om een onderliggende waarde, zoals een aandeel (doorgaans 100 stuks), tegen een vooraf bepaalde prijs en binnen een bepaalde periode te kopen. Indien een belegger een calloptie verkoopt, draagt deze het recht om het aandeel te kopen over aan de wederpartij. Voor dit recht ontvangt de verkoper van de calloptie een premie. Deze premie is een vorm van extra rendement op de koersbeweging van de aandelen in de portefeuille.  

Gedekt verkopen van callopties
Hoe werkt het principe van gedekt calls verkopen? Stel, een belegger heeft 100 aandelen ASR in de portefeuille. Het aandeel staat op 54 euro (situatie 25 april 2025), en de belegger verkoopt de volgende calloptie: ASR C55 JUN25. Deze calloptie heeft een uitoefenprijs op 55 euro en loopt in juni 2025 af. Voor het verkopen van de calloptie ontvangt de belegger de premie van 90 eurocent. En omdat de optie betrekking heeft op 100 onderliggende aandelen, gaat het in totaal om 90 euro premie.  

Er zijn verschillende scenario’s mogelijk bij de expiratie op 20 juni:

1. De koers van het aandeel ASR ligt boven 55 euro. De belegger zal de aandelen moeten leveren. De wederpartij, de koper van de optie, kan namelijk het onderliggende aandeel ASR kopen voor 55 euro; een aantrekkelijke transactie voor de wederpartij wanneer de koers op dat moment hoger staat. De belegger die de calloptie heeft verkocht heeft wat premie ontvangen, maar profiteert niet verder van de opgelopen aandelenkoers. Het rendement is gemaximeerd.

2. De koers van het aandeel ASR staat exact op 55 euro. De belegger geniet van de kleine stijging van zijn aandelen, heeft de premie ontvangen en hoeft zijn aandelen niet te leveren.

3. De koers van het aandeel ASR is onder de 55 euro. Afhankelijk van de koersontwikkeling kan het verlies flink oplopen. De belegger heeft per onderliggend aandeel weliswaar 90 eurocent aan premie ontvangen, maar deze biedt een heel beperkte dekking voor het verlies op de aandelen. Stel dat de koers van ASR daalt naar bijvoorbeeld 44 euro, dan is de opbrengst van de calloptie een kleine pleister op een grote wond. Het verlies per aandeel is dan 9,10 euro.

Het resultaat in beeld

Schematische weergave van de winst of het verlies van de constructie bij verschillende koersen van het aandeel ASR bij expiratie, afgezien van transactiekosten, bij een aandelenkoers op het moment van aangaan van de constructie van 54 euro.

Dividendbetalingen
De situatie van het gedekt verkopen van callopties, zoals hiervoor beschreven, is vrij overzichtelijk. Dat beeld verandert op het moment dat dividendbetalingen in beeld komen.

Hoewel optiebeleggers zelf geen dividend ontvangen wanneer het onderliggende aandeel dividend uitkeert, houden partijen er in de prijsvorming van de opties wel rekening mee. Als iedereen weet dat een aandeel zakt doordat het dividend wordt uitgekeerd, dan is hier geen voordeel te behalen.

De putopties – die het recht geven om het onderliggende aandeel tegen een bepaalde prijs en binnen een bepaalde termijn te verkopen - zijn dan een stukje duurder. Spiegelbeeldig zijn de callopties dan een stukje goedkoper. Immers, men houdt rekening met een aandeelkoers die bij de expiratie iets lager staat vanwege toekomstig dividend.

Beleggers kunnen callopties eerder uitoefenen dan de optie afloopt (“expireert”). Dat gebeurt in de praktijk bijna nooit. Dat zit als volgt. Het recht om een calloptie uit te oefenen betekent dat de optie kan worden ingeruild voor de onderliggende waarde, zoals aandelen. De belegger geeft bij uitoefening echter het recht op om van de koop af te zien. Die keuzemogelijkheid opgeven doet niemand graag.

Maar zodra een aandeel dividend uitkeert, verandert de zaak. Dan kan het juist voordelig zijn om callopties uit te oefenen en in te ruilen voor de aandelen. De bezitters van aandelen ontvangen het dividend. De houder van de callopties ziet het dividend aan zijn neus voorbij gaan, terwijl de beurskoers doorgaans daalt met de hoogte van het dividend.

Wanneer het loont om vervroegd uit te oefenen
Het kan in financieel opzicht aantrekkelijk zijn om callopties uit te oefenen op de dag voordat het aandeel “ex-dividend” gaat. Ex-dividend gaan betekent dat het dividend wordt “afgeknipt” van het aandeel. Een belegger die een aandeel op de ex-dividenddatum koopt, maakt geen aanspraak meer op het aankomende dividend.

Een belegger die callopties heeft geschreven, kan al voorzien of de tegenpartij hoogstwaarschijnlijk gebruik zal maken van zijn recht. Daar is een vuistregel voor:
Op de dag voordat het aandeel ex-dividend gaat, wanneer de hoogte van het dividend méér is dan de waarde van de putoptie in dezelfde serie als de calloptie.

De putoptie is een goede benadering van de tijdswaarde die nog in de calloptie zit. De tijdswaarde is gebaseerd op de tijd die nog resteert tot de expiratiedatum en is wat een optie nog waard is, los van de intrinsieke waarde (verschil tussen de uitoefenprijs en de koers).

De waardering van de putoptie en de calloptie hangt nauw met elkaar samen. Praktisch gezien komt dat op het volgende neer.

In het voorbeeld van het aandeel van verzekeraar ASR heeft de belegger op 25 april een calloptie geschreven op ASR met afloopdatum 20 juni 2025 en een uitoefenprijs van 55 euro. In de tussentijd is de koers van het aandeel ASR opgelopen naar 57,50 euro op 22 mei. Op 23 mei ging het aandeel ex-dividend ter waarde van 1,96 euro.

Als we kijken naar de optiemarkt, zagen de koersen er zo uit:

Bron: Euronext. Situatie op 22 mei 2025 bij koers ASR van 57,50 euro

De putoptie blijkt 0,75 euro waard te zijn. Dat is de “tijdswaarde” die nog in de calloptie zit. Als de bezitter van de JUN 55 call deze optie uitoefent, gaat de tijdswaarde verloren. Maar het dividend van 1,96 euro kan hij wél bijschrijven in zijn portefeuille als hij de calloptie uitoefent. Dat levert hem per saldo 1,21 euro op (1,96 euro dividend minus 0,75 euro tijdswaarde).

Hoe zou de situatie veranderen als de houder van de calloptie zijn recht niet zou uitoefenen? Voor de belegger die deze optie heeft verkocht, zou dit een gunstig scenario zijn. Het aandeel daalt in principe met 1,96 euro van 57,50 euro naar 55,54 euro, wanneer het ex-dividend gaat. De aandeelhouder ontvangt gewoon dividend over zijn aandelenbezit en de waarde van de calloptie is een stuk lager geworden.

Hoeveel lager? Dat kunnen we benaderen door de waarde van de putoptie (75 eurocent) op te tellen bij het bedrag dat de optie in the money is. Dat zal 54 eurocent in-the-money zijn, want nadat het dividend uit de koers verdwijnt zal het aandeel 55,54 euro waard zijn (los van fluctuaties), terwijl de uitoefenprijs van de optie 55 euro is. De calloptie zal na ex-dividend in theorie dus een premie van ongeveer 1,29 euro hebben.

Versimpeld voorbeeld
Dit is een relatief eenvoudig voorbeeld. De kern om te onthouden is: diep in-the-money callopties bij aandelen met een hoog dividend worden vaak uitgeoefend.

Professionele optiehandelsbedrijven houden er rekening mee dat particuliere beleggers weleens nalaten om hun opties uit te oefenen op de dag voor de ex-dividenddatum. Een belegger die een calloptie heeft geschreven die diep in-the-money is geraakt, kan uitoefening mogelijk voorkomen door de bestaande optiepositie te sluiten en tegelijk een nieuwe positie te openen met een langere looptijd. Die heeft doorgaans meer tijdswaarde, waardoor de kans op vroegtijdige uitoefening — en dus aanwijzing tot levering — kleiner wordt.