Werelddominantie is niet voor eeuwig. Het keerpunt voor de VS lijkt nabij.
Kan Europa het stokje overnemen? Met gewonnen zelfvertrouwen is Brussel stiekem dolblij met de drieste, wispelturige en ondoordachte koers van Donald Trump. Door onze voormalige vriend en beschermheer worden we gedwongen elkaar in de EU steviger vast te houden. Wie weet komen zelfs de Britten er weer bij, hoewel we eerst nog enkele achtergebleven gebieden uit het voormalige Oostblok zullen verwelkomen. Voor beleggers biedt een innoverend en ondernemend Europa enorme kansen, zeker gezien de relatief lage waarderingen van Europese ondernemingen.
Ik twijfel, ook al doen Trump en zijn handlangers nog zo hun best hun economische dominantie te ondermijnen. De Amerikaanse mentaliteit is namelijk niet zomaar uitgevlakt: zelfredzaamheid, argwaan tegen centrale overheid, risicobereidheid, ondernemerschap en bij een miskleun snel opkrabbelen. U kent het riedeltje wel. Bovendien, als de VS al iets te duchten heeft, zal het uit Azië komen, in plaats van uit het gezapige Europa.
Maar als ik mijn scepsis vervang door een flinke dosis optimisme, hoe ziet dan onze toekomst eruit? Een uitgebreide EU, weliswaar met stevigere grenscontroles eromheen. Innovatie en leiderschap in de klimaattransitie. Forse investeringen in defensie om onze eigen veiligheid te borgen. Bij de financiering zullen we de flink toegenomen schulden – waar we gezamenlijk voor garant staan – net niet volledig laten ontsporen. We gaan noodgedwongen namelijk ook snijden in ons vangnet van sociale voorzieningen. De pijn is niet uitsluitend financieel, want we zijn zelfs bereid – onze – levens op te offeren in oorlogen tegen Poetin.
In recordtempo een geloofwaardige defensie opbouwen, wereldwijd leiderschap claimen om de klimaatcrisis te bezweren en tegelijk de schoorsteen – duurzaam – laten roken, met een toekomstbestendige sociale zekerheid. Europa gaat een leidende positie opeisen qua AI-ontwikkelingen. Bij dit alles wordt niet getornd aan onze morele normen.
Het is nogal wat, maar de kansen liggen voor het oprapen voor (beleggen in) Europa. Jawel, met een gevoel van urgentie gaan we echt aan de slag. Eindelijk. Het werd tijd.
Maar nu eerst collectief op vakantie.
Errol Keyner is adjunct-directeur van de VEB