Sinds de doorbraak van AI-chatbots zoals ChatGPT heerst in Silicon Valley en op Wall Street dezelfde vraag: ondermijnt generatieve AI het verdienmodel van Google? Als we straks niet meer zoeken maar praten met een AI-assistent, verliest Google dan niet het moment waarop het advertenties kan laten zien?

Die angst is niet onterecht. OpenAI verwacht binnen een jaar ook advertenties te introduceren op zijn platform. Bedrijven zouden dan een deel van hun marketingbudget kunnen verschuiven van Google naar chatbots zoals ChatGPT. Voor Alphabet zou dat een directe bedreiging betekenen van de advertentie-inkomsten, nog altijd goed voor ruim de helft van de totale omzet, en nog aanzienlijk meer van de winst.

AI Overviews en AI Mode: gesprekken als nieuwe zoekfunctie
Tot zover de theorie. In de praktijk blijkt Google tot dusver weinig last te hebben van deze verschuiving. Sterker nog: het bedrijf lijkt de dreiging te gebruiken om zichzelf opnieuw uit te vinden.

Google breidde zijn zoekmachine uit met twee nieuwe functies: AI Overviews en AI Mode. Daarmee verandert de zoekbalk langzaam in een gesprekspartner. Geen losse zoekwoorden meer, maar een samenvatting als antwoord. Wil je meer? Dan stel je vervolgvragen.

Volgens Alphabet bereikt AI Overviews inmiddels ruim twee miljard gebruikers. Opvallend: relatief levert AI Overviews ongeveer evenveel advertentie-inkomsten op als traditioneel zoeken, aldus topman Sundar Pichai. De – ook door veel beleggers – gevreesde ‘monetisatiekloof’ is er dus (nog) niet.

Dat is ook terug te zien in de ontwikkeling van het aantal zogenaamde paid clicks: het laat zien hoe vaak gebruikers daadwerkelijk op advertenties klikken, en dus hoe vaak adverteerders betalen per klik.

De groei in het aantal paid clicks was de afgelopen kwartalen aan het afvlakken, maar veerde nu op met een groei van 7 procent jaar-op-jaar. In combinatie met een 7 procent hogere vergoeding per klik (cost-per-click) stuwde dat de advertentie-inkomsten met 15 procent omhoog, tot 56,6 miljard dollar. Dat was ruim één miljard boven de analistenverwachting.

Toename in paid clicks nam weer fors toe in het derde kwartaal

Bron: SEC-filings Alphabet en analyse VEB. De kwartaalgroei is weergegeven op jaar-op-jaar basis

Ook AI Mode, de meer conversatiegerichte zoekvariant, groeit snel en telt inmiddels 75 miljoen dagelijkse gebruikers. Google voert tests uit met advertenties die op de gesprekscontext reageren, niet op één trefwoord. Met meer context begrijpt Google beter wat je wilt en matcht het je met de juiste advertentie, zo is de overtuiging van het bedrijf.

Tot zover de ontwikkelingen op de Google zoekmachine. Wat misschien nog belangrijker is: Alphabet groeit ook stevig via Gemini, Google’s eigen taalmodel die de concurrentie met ChatGPT moet aangaan.

Gemini heeft momenteel zo’n 650 miljoen maandelijkse gebruikers, en het aantal gesprekken nam met een factor drie toe ten opzichte van het tweede kwartaal. Dat ligt niet bijzonder ver onder het gebruiksniveau van ChatGPT, dat volgens OpenAI topman Sam Altman zo’n 800 miljoen wekelijkse gebruikers telt.

Cloud profiteert van de AI-hausse
Maar de invloed van AI reikt verder. Zo plukt Google Cloud volop de vruchten van de toegenomen vraag naar rekenkracht en datadiensten. De omzet van de cloudtak steeg in het derde kwartaal met 34 procent naar 15,2 miljard dollar – sneller dan die van grote rivalen als Amazon Web Services en Microsoft Azure. Alphabet lijkt dus marktaandeel te winnen. 

Ook het orderboek van Cloud groeide met bijna de helft ten opzichte van het vorige kwartaal tot 155 miljard dollar. De stijging werd mede gedreven door grote AI-deals, zoals de samenwerking met Anthropic, een Amerikaanse ontwikkelaar van geavanceerde taalmodellen en concurrent van OpenAI, dat toegang krijgt tot één miljoen slimme Google-chips voor het trainen van AI-systemen. Dat geeft Alphabet een stevige basis voor toekomstige kasstromen.

De operationele marge van de cloudtak liep verder op tot circa 24 procent, tegenover 17 procent een jaar eerder. Dat blijft nog altijd beduidend lager dan de bijna 40 procent marge op de zoekactiviteiten, maar het toont wel aan dat de schaalvoordelen van de clouddivisie steeds duidelijker beginnen door te werken.

Recordomzet, maar niet zonder prijs
Dat alles samen leverde Alphabet een kwartaalomzet van 102,3 miljard dollar op, 16 procent meer dan een jaar eerder. Onderliggend was de winstgevendheid nog sterker: exclusief de Europese boete van 3,5 miljard dollar kwam de operationele marge uit op zo’n 34 procent, tegen 32 procent een jaar eerder.

De keerzijde is dat Alphabet die groei steeds duurder moet kopen. De investeringen (Capex) in datacenters, chips en AI-infrastructuur zijn fors opgevoerd. In het derde kwartaal stegen de investeringen naar bijna 24 miljard dollar, een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder.

Voor het hele jaar rekent de onderneming op 91 à 93 miljard dollar aan investeringen, waar eerder nog 85 miljard werd voorzien. Dat betekent dat in het vierde kwartaal alleen al nog zo’n 30 miljard dollar aan kapitaaluitgaven gepland staat. Voor 2026 voorziet financieel topvrouw Anat Ashkenazi zelfs “een significante stijging” van de investeringen, al zonder daar bedragen aan te koppelen. 

Die kapitaalintensiteit zal de vrije kasstroom de komende jaren onder druk zetten. Ondanks de hoge investeringen genereerde Alphabet in het afgelopen kwartaal nog altijd 24,5 miljard dollar aan vrije kasstroom, maar de ruimte voor dividend- en aandeleninkoopprogramma’s kan bij een verdere investeringsgolf krapper worden.

Van verliezer naar winnaar
De beurs reageerde opgelucht: het aandeel sprong na publicatie nabeurs met circa 7 procent omhoog. De vrees dat AI de advertentiemotor van Google direct zou verzwakken, blijkt voorlopig overdreven.

Feit is dat Alphabet eerder dit jaar nog zijn meerdere moest erkennen in sectorgenoten Meta, Amazon en Microsoft. Maar dat tij lijkt nu gekeerd. Over het hele jaar presteert Alphabet beter dan de meeste andere techaandelen, mede doordat Google tot nu toe geen barstjes laat zien in zijn verdienmodel.  

Alphabet maakt flinke inhaalrace en laat Amerikaanse techgiganten achter zich

Bron: Bloomberg. Geïndexeerd op 100 vanaf 1 januari 2025.

Maar daarmee loopt de waardering van Alphabet ook weer flink op: momenteel noteert het aandeel alweer tegen bijna 50 keer de gerealiseerde vrije kasstroom over de laatste twaalf maanden. Het is een torenhoge waardering die binnen de Amerikaanse techwereld niet meer uitzonderlijk is.  

Het derde kwartaal laat zien dat Alphabet nog steeds de regie heeft in het AI-tijdperk. De uitdaging is nu om de enorme investeringen in rekenkracht en modellen om te zetten in duurzame waarde voor aandeelhouders. Beleggers doen er goed aan te beseffen dat elke vertraging in de omzetgroei of stijging van de investeringslast snel in de waardering zal doorsijpelen. Het beleggersoordeel blijft nu nuchter: weinig risico, voorlopig.