Elk jaar publiceert Saxo Bank enkele extreme scenario’s. Niet bedoeld als prognose, maar veel meer als denkoefening voor beleggers. Toch blijken sommige vooraf volstrekt ondenkbaar gewaande ideeën even later toch verrassend dicht bij de werkelijkheid te liggen. Kan het onwaarschijnlijke beleggers toch iets leren?
De jaarlijkse Outrageous Predictions bestaan uit een aantal scenario’s die zich bewust aan de rand van het ondenkbare bevinden. Volgens de Deense bank gaat het niet om accuraat voorspellen, maar om bewustwording: laten zien wat er eventueel kan gebeuren wanneer ogenschijnlijk stabiele systemen ineens op drift raken.
De editie van 2026 is opnieuw rijk aan stof tot nadenken.
De lijst bevat onder meer een zogenoemde ‘Q-Day’: het moment waarop een werkende kwantumcomputer de gebruikelijke encryptie weet te kraken, met als gevolg paniek in cryptomarkten en grote druk op het vertrouwen in digitale betalingssystemen. Cryptomunten krijgen flinke klappen, terwijl fysiek goud en verkopers van kluizen juist profiteren.
Ook wordt een scenario geschetst waarin SpaceX, het ruimtevaartbedrijf in handen van Elon Musk, naar de beurs gaat tegen een waardering boven de duizend miljard dollar, gedragen door een reeks succesvolle Starship-vluchten en de geboorte van een commerciële ruimte-economie. In de uitwerking van Saxo verandert Mars zelfs in een soort belastingvrij SpaceX-staatje en gaan maanpercelen als digitale kavels in de verkoop.
Daarnaast schetst Saxo een scenario waarin een Fortune 500-bedrijf een zelfontwikkelde AI-code benoemt tot CEO. Een menselijk bestuur kijkt nog wel mee, maar de machine stuurt winst, prijzen en kosten. Beleggers raken zo overtuigd van deze ‘code-bestuurder’ dat bedrijven met een AI-CEO zelfs een waarderingspremie krijgen.
Vreemd? Ja. Onmogelijk? Niet per se. Het is verleidelijk deze voorbeelden af te doen als curiositeit. Toch zit hun waarde niet in het waarheidsgehalte, maar in het blootleggen van kwetsbaarheden die vandaag nog ongemakkelijk voelen.
De vraag die voor beleggers relevanter is dan de details van elke voorspelling: hoe serieus moeten we dit nemen? Saxo claimt dat er sinds 2013 ongeveer vijf van haar extreme scenario’s daadwerkelijk, in grote lijnen, zijn uitgekomen.
Voltreffers
Een terugblik laat inderdaad zien dat enkele voorspellingen redelijk uitkwamen. Vooral de richting of uitkomst sloot aan, de redenering of timing was vaak wel wat anders:
1. Voorspelling voor 2022: Klimaatdoelen uitgesteld en fossiel herwaardeerd
De bank stelde dat beleidsmakers hun klimaatambities zouden temporiseren en fossiele brandstoffen herwaarderen. Door de energiecrisis (als gevolg van de invasie van Oekraïne door Rusland) en geopolitieke spanningen bleek dat scenario minder vergezocht dan gedacht.
2. Voorspelling voor 2018: Volatiliteitsschokken na jaren van rust
De kans dat extreem lage volatiliteit kon omslaan in felle turbulentie bleek raak. In 2018 kende de markt scherpe correcties en incidenten als het zogeheten ‘Volmageddon’, waarin short-volatiliteitsstrategieën hard geraakt werden.
3. Voorspelling voor 2017: Explosieve stijging van bitcoin
De bitcoin koers steeg inderdaad fors in 2017, van zo’n 800 dollar naar bijna 20.000 dollar. Over de onderliggende motivatie valt te twisten, maar de essentie van de voorspelling, dat bitcoin door sentiment explosief zou kunnen stijgen, kreeg bevestiging.
4. Voorspelling voor 2015: Brexit rond 2017
De politieke dynamiek die Saxo schetste leidde uiteindelijk daadwerkelijk tot een Brexit. De timing en exacte route waren wat anders, maar de uitkomst klopte wel degelijk.
5. Voorspelling voor 2013: Goudcorrectie richting 1.200 dollar
De goudprijs zakte in 2013 inderdaad van zo’n 1.700 dollar tot onder de 1.200 dollar. De daling van circa 30 procent was met name het gevolg van een wegebbend inflatiescenario en de aankondiging van Fed-tapering, waardoor hogere rentes, een sterkere dollar en uitstroom uit goudposities de prijs scherp onderuithaalden.
Ruim gerekend
Toegegeven, bij enkele ‘voltreffers’ werd de uitkomst ruimer geïnterpreteerd dan de oorspronkelijke voorspelling. Ook is een trackrecord van vijf op de ruim 125 voorspellingen sinds 2013 allerminst indrukwekkend te noemen. Toch toont het dat het ondenkbare zich zo nu en dan wel degelijk ontvouwt.
Voor beleggers is het daarom verstandig om dit soort voorspellingen vooral te beschouwen als stresstest van marktaannames. Het is gezond om zo nu en dan te toetsen of beleggingsportefeuilles, waarderingsmodellen en risicobeheer bestand zijn tegen abrupte en ongewone wendingen.
What if
Want scenario’s met een lage kans maar hoge impact (lees: flink lagere of hogere koersen) horen nou eenmaal bij het speelveld van de belegger. Denk aan kwetsbaarheden in digitale infrastructuur, geopolitieke polarisatie, afhankelijkheid van grondstoffen en chips, of technologische innovaties die in een keer een hele industrie kunnen wegvagen. Kantelpunten die zelden netjes vooraf worden aangekondigd.
Dat betekent niet dat de scenario’s moeten worden gebruikt als routekaart. Het doel is nadenken over de vraag of een portefeuille bestand is tegen disrupties die vandaag nog theoretisch lijken, maar morgen acuut kunnen worden.
Of de kwantumdoorbraak er komt, een Fortune-500-CEO wordt vervangen door AI of SpaceX de eerste biljoen-IPO wordt, weet niemand. Maar dat juist de meest onwaarschijnlijke scenario’s later wel degelijk relevant kunnen blijken, is een gedachte die beleggers goed kunnen gebruiken.