De “consolidated tape” geeft realtime de beste bied- en laatprijzen van alle handelsplatforms en de laatste transacties. De beste biedprijs is de hoogste prijs die een koper op dat moment biedt, de beste laatprijs is de laagste prijs waartegen een verkoper wil verkopen. Particuliere beleggers krijgen gratis toegang tot deze koersen. In de Verenigde Staten bestaat dit al veel langer. 

Monsterklus
Binnen ongeveer een jaar zal het eerste segment – de obligaties – van start gaan. De aandelen en ETF’s zijn daarna aan de beurt. Het is een monsterklus. Er zijn 27 verschillende landen met eigen wetgeving, die onherroepelijk voor vertraging zorgen. Alle handelsplatforms hebben een eigen formaat voor koersinformatie. We hebben het niet alleen over gewone effectenbeurzen en “dark pools”. Maar ook bijvoorbeeld banken en handelsfirma’s zoals Virtu en Citadel die intern orders afhandelen. In 2021 waren er maar liefst 476 verschillende handelsplatformen in Europa.

Regie bij ESMA
De regie ligt bij de European Securities and Markets Authority (ESMA), de onafhankelijke EU-toezichthouder op financiële markten. Via aanbestedingen worden drie partijen gezocht die de centrale prijsinformatie gaan verzamelen en verspreiden: één voor obligaties, één voor aandelen en ETF's, en één voor derivaten. Voor obligaties is FairCT al aangewezen. De selectie voor aandelen en ETF's loopt momenteel.

Het idee is simpel: alle beurzen en handelsplatformen moeten verplicht hun data doorsturen naar deze Consolidated Tape Provider: bied- en laatprijzen plus transactiegegevens. Dit wordt gebundeld in één overzicht met de actuele beste prijzen. Particuliere beleggers krijgen gratis toegang tot deze informatie.

Wat zijn de voordelen van een consolidated tape?
De meeste voordelen van de consolidated tape vloeien voort uit de toegenomen concurrentie tussen handelsplatforms en beurzen. Voor deze transparantie hoeven beleggers niets te doen. Het tegengaan van versnippering zorgt voor een sterkere kapitaalmarkt in Europa.

Beleggers kunnen controleren of de beleggingsorder tegen de beste prijs is uitgevoerd. Voorheen moesten beleggers dat maar aannemen. Het kan ook zijn dat je broker niet is aangesloten op de beurs waar de scherpste prijzen handelen. Die informatie kunnen beleggers weer meenemen bij de keuze voor een broker.

Ten derde wordt informatie gratis ontsloten. Bij alle beleggingskeuzes kunnen beleggers vooraf inzicht krijgen in de markt. Hoe vaak wordt er gehandeld, hoe groot is het verschil tussen bied- en laatprijs? Hoe makkelijk zijn bepaalde effecten te verhandelen? Ook bij aandelen waar minder handel plaatsvindt, zoals bijvoorbeeld Nedap NV, is het goed om de beste prijzen van álle platforms te zien.

Op dit moment wordt circa 65% van de volumes niet via de gewone handel op effectenbeurzen afgewikkeld, volgens cijfers van ESMA. Een deel wordt verhandeld in de slotveiling op het einde van de dag, maar ook nemen dark pools en alternatieve platforms volume voor hun rekening. De consolidated tape werpt licht op deze handel.

Ten slotte wordt de kennisachterstand ten opzichte van grote beleggers kleiner. Het geeft particulieren meer informatie, en maakt de markt transparanter.  

Wat ontbreekt er nog?
Het is heel prettig om alle transacties en de scherpste bied- en laatprijs te kunnen zien in realtime. Toch blijft er nog genoeg te wensen over. Alleen de beste prijzen worden getoond, het diepere orderboek met achterliggende orders niet. Dat is geen academische kwestie. Als beleggers meer volume willen handelen, dan is het noodzakelijk om te weten hoeveel er in de rest van het orderboek ligt. Als een belegger 300 aandelen wil verkopen, maar de hoogste biedprijs is maar voor 100 stuks – dan wil hij weten wat de één-na-beste prijs is voor de rest. De beste uitvoering gaat niet alléén over de prijs, maar ook over hoeveel aandelen er direct gekocht of verkocht kunnen worden.

Daarnaast blijft het noodzakelijk om te weten wáár de aandelen tegen de beste prijs verhandeld kunnen worden. De locatie van de scherpste koersen wordt niet meegestuurd. Beleggers blijven afhankelijk van hun broker om de beste prijs te vinden. De broker moet immers toegang hebben tot de handelsplatforms.

Net zo goed als professionele beleggers?
Nee, dat gaat niet gebeuren. Een consolidated tape is nuttig, alle informatie is accuraat en tijdig – maar partijen waar écht veel op het spel staat zullen er niet mee werken. De snelste koersen worden niet verspreid via de consolidated tape. En dat is ook geen probleem voor beleggers – het idee dat er bliksemsnel gereageerd kan worden op marktontwikkelingen of nieuws is niet realistisch voor particuliere beleggers. En dat is ook niet waar beleggen om draait.

Wat is het tijdschema?
De consolidated tape provider voor obligaties is FairCT. Het daadwerkelijk publiceren van de prijzen en transacties zal beginnen in 2026 of 2027. De aanbesteding voor aandelen en ETF’s loopt nu.