In het huidige bonusdebat wordt met flink wat beschuldigende vingers gewezen. Die prikken met name richting bankiers, zeker vanaf het pluche in Den Haag. DNB-president Nout Wellink doet daar lustig aan mee, maar ook de bijdrage van de heren politici zelf vlakt hij niet uit.
Dat bleek donderdag in de Tweede Kamer, waar politici zich met de president van De Nederlandsche Bank (DNB) bogen over de wijze waarop de bonuscultuur in de financiële sector kan worden aangepakt.
Nieuwe wetgeving
Banken zouden uit zichzelf tijdens de crisis geen bonussen meer moeten uitdelen aan de top, vindt Wellink eigenlijk. Maar om de excessen echt te kunnen bestrijden is bovenal nieuwe wetgeving nodig. DNB kan nu alleen ingrijpen als de bedrijfsvoering van een bank in gevaar komt, zei de president.
Dat bankiers zulke grote beloningen konden opstrijken, is deels te wijten aan de toezichthouder. ‘Daar hadden wij misschien iets eerder wat aan moeten doen', zei Wellink. Maar hij benadrukte vooral de verantwoordelijkheid van politici, die in de afgelopen jaren toestonden dat de excessieve bonussen werden uitgekeerd. ‘Dit onderwerp stond nergens op de agenda, ook niet bij wet- en regelgevers.'
Wellink heeft flinke kritiek op de huidige regels. Die zijn nu vaak niet duidelijk genoeg om daadkrachtig op te kunnen treden bij banken. Volgens hem ontstaat daardoor al snel discussie tussen de toezichthouder en de bank of een variabele beloning wel of niet gepast is. ‘We kunnen dit alleen oplossen door naar de wetgever te gaan', stelde hij.
'Perverse prikkels ontworpen door commissarissen'
Ook de raden van commissarissen bij banken moesten het ontgelden. Volgens de DNB-president hebben de commissarissen de perverse beloningsprikkels ontworpen en hebben ze geen stokje gestoken voor onterechte bonussen.
‘De raden hebben in veel gevallen onvoldoende gefunctioneerd. Ze stonden vaak te ver van het bedrijf', aldus Wellink.
Grote veranderingen nodig
Het beloningsbeleid moet volgens Wellink ‘grote veranderingen' ondergaan, zowel in het vaste als het variabele gedeelte ervan.
Maar hoe hoog bonussen mogen zijn, vindt hij niet eenvoudig te zeggen. Voor bankbestuurders ligt dat anders dan bijvoorbeeld voor handelaren. Als de bonussen van die laatste groep te veel worden beperkt, gaan ze gewoon ergens anders werken, aldus Wellink. ‘En als alle traders bij een bank vertrekken, is er toch een probleem.'
Passende beloning
Eén ding is duidelijk: een bonus moet ‘passend' zijn. Dat betekent dat bijvoorbeeld een variabele beloning van 300 procent van het vaste salaris niet meer kan. ‘Als men dat doet, heeft men iets uit te leggen', aldus Wellink.
In het algemeen gaat DNB ervan uit dat een bonus niet hoger mag zijn dan het vaste salaris. Wellink is bovendien tegen beloningen in aandelen en opties. Volgens de bankpresident profiteren bankiers teveel van het koersopdrijvende effect bij fusies en overnames.
Wellink plaatste wel nog een kanttekening in het bonusdebat. Het kan volgens hem niet de bedoeling zijn dat bijvoorbeeld de niet-buitensporige variabele beloning van de secretaresse verdwijnt als gevolg van nieuwe regels.
Stand van zaken
De Kamer had Wellink uitgenodigd om er achter te komen hoe de beperking van de bonussen er nu voorstaat. Dit weekend nog bleek uit onderzoek van DNB dat de best betaalde bankiers van Nederland de afgelopen twee jaar nauwelijks minder bonussen hebben gekregen, ondanks het uitbreken van de kredietcrisis.
Wellink zei hierdoor 'buitengewoon onaangenaam getroffen' te zijn. ‘De resultaten kwamen voor ons als een schok. Dit mag zich niet herhalen', concludeert hij aan de hand van de resultaten over de jaren 2007 en 2008.
Code Banken
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gaf onlangs een voorzet voor het beperken van variabele beloningen met de zogenaamde . In deze code beloven banken onder andere geen bonussen meer uit te keren die hoger zijn dan de vaste beloning.
Begin mei publiceerden de toezichthouders DNB en AFM bovendien in de financiële sector.
Wereldwijd
Deze week zullen grote industrielanden ook over het onderwerp spreken tijdens de .
Uiterlijk in juni komt het Basels Comité van centrale bankiers, waar Wellink voorzitter van is, met extra kapitaaleisen voor banken. De extra buffers die de banken aan moeten gaan houden, mogen ze niet meer gebruiken voor de inkoop van eigen aandelen, dividenduitkeringen of beloningsbeleid.
Daarmee draait Wellink de duimschroeven aan van banken die afhankelijk zijn van staatssteun en van banken die in de ogen van de toezichthouder te risicovol opereren.
Wellink pleit voor een integrale internationale aanpak. DNB zou zelf al eerder met concrete voorstellen kunnen komen, indien er een helderder beeld is ontstaan over het internationale speelveld, aldus de bankpresident.
Nieuwe wetgeving
Banken zouden uit zichzelf tijdens de crisis geen bonussen meer moeten uitdelen aan de top, vindt Wellink eigenlijk. Maar om de excessen echt te kunnen bestrijden is bovenal nieuwe wetgeving nodig. DNB kan nu alleen ingrijpen als de bedrijfsvoering van een bank in gevaar komt, zei de president.
Dat bankiers zulke grote beloningen konden opstrijken, is deels te wijten aan de toezichthouder. ‘Daar hadden wij misschien iets eerder wat aan moeten doen', zei Wellink. Maar hij benadrukte vooral de verantwoordelijkheid van politici, die in de afgelopen jaren toestonden dat de excessieve bonussen werden uitgekeerd. ‘Dit onderwerp stond nergens op de agenda, ook niet bij wet- en regelgevers.'
Wellink heeft flinke kritiek op de huidige regels. Die zijn nu vaak niet duidelijk genoeg om daadkrachtig op te kunnen treden bij banken. Volgens hem ontstaat daardoor al snel discussie tussen de toezichthouder en de bank of een variabele beloning wel of niet gepast is. ‘We kunnen dit alleen oplossen door naar de wetgever te gaan', stelde hij.
'Perverse prikkels ontworpen door commissarissen'
Ook de raden van commissarissen bij banken moesten het ontgelden. Volgens de DNB-president hebben de commissarissen de perverse beloningsprikkels ontworpen en hebben ze geen stokje gestoken voor onterechte bonussen.
‘De raden hebben in veel gevallen onvoldoende gefunctioneerd. Ze stonden vaak te ver van het bedrijf', aldus Wellink.
Grote veranderingen nodig
Het beloningsbeleid moet volgens Wellink ‘grote veranderingen' ondergaan, zowel in het vaste als het variabele gedeelte ervan.
Maar hoe hoog bonussen mogen zijn, vindt hij niet eenvoudig te zeggen. Voor bankbestuurders ligt dat anders dan bijvoorbeeld voor handelaren. Als de bonussen van die laatste groep te veel worden beperkt, gaan ze gewoon ergens anders werken, aldus Wellink. ‘En als alle traders bij een bank vertrekken, is er toch een probleem.'
Passende beloning
Eén ding is duidelijk: een bonus moet ‘passend' zijn. Dat betekent dat bijvoorbeeld een variabele beloning van 300 procent van het vaste salaris niet meer kan. ‘Als men dat doet, heeft men iets uit te leggen', aldus Wellink.
In het algemeen gaat DNB ervan uit dat een bonus niet hoger mag zijn dan het vaste salaris. Wellink is bovendien tegen beloningen in aandelen en opties. Volgens de bankpresident profiteren bankiers teveel van het koersopdrijvende effect bij fusies en overnames.
Wellink plaatste wel nog een kanttekening in het bonusdebat. Het kan volgens hem niet de bedoeling zijn dat bijvoorbeeld de niet-buitensporige variabele beloning van de secretaresse verdwijnt als gevolg van nieuwe regels.
Stand van zaken
De Kamer had Wellink uitgenodigd om er achter te komen hoe de beperking van de bonussen er nu voorstaat. Dit weekend nog bleek uit onderzoek van DNB dat de best betaalde bankiers van Nederland de afgelopen twee jaar nauwelijks minder bonussen hebben gekregen, ondanks het uitbreken van de kredietcrisis.
Wellink zei hierdoor 'buitengewoon onaangenaam getroffen' te zijn. ‘De resultaten kwamen voor ons als een schok. Dit mag zich niet herhalen', concludeert hij aan de hand van de resultaten over de jaren 2007 en 2008.
Code Banken
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gaf onlangs een voorzet voor het beperken van variabele beloningen met de zogenaamde . In deze code beloven banken onder andere geen bonussen meer uit te keren die hoger zijn dan de vaste beloning.
Begin mei publiceerden de toezichthouders DNB en AFM bovendien in de financiële sector.
Wereldwijd
Deze week zullen grote industrielanden ook over het onderwerp spreken tijdens de .
Uiterlijk in juni komt het Basels Comité van centrale bankiers, waar Wellink voorzitter van is, met extra kapitaaleisen voor banken. De extra buffers die de banken aan moeten gaan houden, mogen ze niet meer gebruiken voor de inkoop van eigen aandelen, dividenduitkeringen of beloningsbeleid.
Daarmee draait Wellink de duimschroeven aan van banken die afhankelijk zijn van staatssteun en van banken die in de ogen van de toezichthouder te risicovol opereren.
Wellink pleit voor een integrale internationale aanpak. DNB zou zelf al eerder met concrete voorstellen kunnen komen, indien er een helderder beeld is ontstaan over het internationale speelveld, aldus de bankpresident.