VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Opnieuw staatssteun voor ING Raad van Bestuur onthoofd

ING heeft opnieuw bij de Nederlandse Staat moeten aankloppen voor steun. De bank heeft fors moeten afschrijven in het laatste kwartaal van 2008. ING schrapt 7000 banen. Het eerste ontslag is bekend: topman Tilmant ruimt het veld. ING gaat door met een bestuursvoorzitter zonder bancaire ervaring en - binnenkort - zonder cfo.

De beurskoers wees er langer op, want ondanks het verbod op shortselling was de koers van het aandeel ING hard op weg naar het absolute nulpunt.

Vanmorgen werd bekend dat ING in het vierde kwartaal van 2008 een verlies heeft gemaakt van 3,3 miljard euro en dat de Nederlandse Staat de bank-verzekeraar opnieuw te hulp schiet. ING moest hierdoor vandaag al met de cijfers naar buiten te komen, want oorspronkelijk stond de publicatie van de jaarcijfers gepland voor 19 februari.

Miljard in de min

Over geheel 2008 komt het verlies na eenmalige zaken en herwaarderingen volgens de voorlopige cijfers uit op 1 miljard euro. Het verlies van 3,3 miljard euro in het vierde kwartaal slaat voor 1,3 miljard neer bij het bankbedrijf en voor 2 miljard bij de verzekeringsactiviteiten. Operationeel werd gemeld dat de omzet bij de verzekeringsactiviteiten in het vierde kwartaal onder druk stond, terwijl bij het bankbedrijf de klanttegoeden toenamen.

Er werd (voor belasting) voor 2 miljard euro afgeboekt op de portefeuille met gestructureerde kredieten, voor 700 miljoen euro op de aandelenportefeuille en voor 300 miljoen euro op de obligatieportefeuille. Daarnaast wordt de waarde van het vastgoed met 600 miljoen euro verlaagd, de private equity met 300 miljoen en wordt er nog 600 miljoen euro aan de stroppenpot toegevoegd.

Een dramatisch nettoresultaat is het gevolg, maar beleggers reageren opgetogen, gezien de sterk stijgende beurskoers. Een aantal mogelijke redenen:

-De Nederlandse Staat neemt het door beleggers zo gevreesde risico op de Alt-A hypotheekportefeuille voor 80 procent over. Dat zou zekerheid moeten bieden.

-ING gaat geen nieuwe aandelen uitgeven. Zittende aandeelhouders worden dus niet geconfronteerd met verwatering. 

-ING neemt zich voor zijn risicoprofiel te verlagen door voor 2 tot 3 miljard euro aan niet-kernactiviteiten af te stoten

-ING wil al dit jaar 1 miljard bezuinigen op personeelskosten. 

Overigens zullen de nieuwe maatregelen ook extra kosten met zich meebrengen. ING moet de Staat een jaarlijkse vergoeding betalen voor de garanties op de hypotheekportefeuille. Deze blijft wel onder beheer bij ING en hiervoor ontvangt het een beheervergoeding van de Staat. Daardoor zal de nieuwe reddingsactie volgens ING maar een beperkte impact hebben op het resultaat in het eerste kwartaal van 2009.

Vermogen solide
De vermogenspositie lijkt weer solide. De Tier-1 ratio lag volgens ING bij het einde van het jaar op 9,1 procent en de kern Tier 1 ratio 7,1 procent. Bij het eind van 2008 was het eigen vermogen van ING 28,6 miljard euro en dat is 3 miljard hoger dan de 25,6 miljard aan het eind van het derde kwartaal. Daarin zit wel de 10 miljard euro die de Staat in oktober in ING pompte, dus van dat bedrag is 7 miljard euro linksom of rechtsom nu wel door het putje gegaan. Het is voor beleggers te hopen dat het lek nu gedicht is bij ING.

Stoelendans
De dramatische conditie waarin ING zich nu blijkt te bevinden, betekent ook het einde van Michel Tilmant, sinds april 2004 hoogste man van de bank-verzekeraar. Hij blijkt in juni 2008 in een interview met FEM Business iets te voorbarig te zijn geweest.“We zijn uit de crisis gekomen met een sterke financiële positie. Een van de redenen is dat we geen verkeerde dingen hebben gedaan. Ik voel me daar erg goed bij”.
 
Ook ING ontkomt niet aan ingrijpende afschrijvingen op risicovolle kredietportefeuilles, overheidsingrijpen en een aantasting van de operationele prestaties.

Zijn vertrek zet een stoelendans in werking binnen de top van het bedrijf. De huidige president-commissaris Jan Hommen is de beoogde nieuwe bestuursvoorzitter. Peter Elverding, voormalig topman van fijnchemieconcern DSM en sinds augustus 2007 commissaris bij ING, zal Hommen als president-commissaris opvolgen.
Elverding was door Wouter Bos in november nog aangewezen als overheidscommissaris, maar dit gaat nu niet door. Bos zal opnieuw zijn Rolodex moeten raadplegen voor een nieuwe kandidaat-overheidscommissaris. 

Nog steeds geen nieuwe cfo
De “buitengewone ontwikkeling van de laatste maanden en zijn persoonlijke conditie” worden door ING als redenen opgevoerd. Waarschijnlijk is ook dat nu de Staat opnieuw bijspringt en mogelijk ING van de ondergang heeft behoed, tevens heeft aangedrongen op Tilmant’s vertrek.
In oktober vorig jaar, vlak voor de eerste steunoperatie, kondigde financieel directeur John Hele onverwachts aan ING te zullen verlaten per april 2009. Voor hem is nog geen vervanger gevonden, maar duidelijk is dat het vinden van geschikte kandidaten nu nogal lastig is. Hoofd risicobeheer Koos Timmermans zit nog wel in de raad van bestuur, maar zijn vertrek lijkt een kwestie van tijd.

Jan Hommen nieuwe man
Jan Hommen moet de opvolger van Tilmant worden. In zij rol van president-commissaris verklaarde hij vanochtend nog dat “binnen ING het besef was doorgedrongen dat er noodzaak was aan een nieuwe leiding”. Bos zal ongetwijfeld zijn steentje eraan hebben bijgedragen om de rvc hiervan te overtuigen.

De keuze voor Hommen als nieuwe bestuursvoorzitter is een opmerkelijke. Hommen (66 jaar) ging in 2005 na acht jaar als financieel directeur van Philips met pensioen. Sindsdien is hij een gewild commissaris, vanaf april 2005 onder andere bij ING en drie jaar bij Ahold waar hij de bezem haalde door de financiële verslaggevingchaos. Hommen heeft geen bancaire achtergrond en is als toezichthouder medeverantwoordelijk voor de nijpende situatie bij ING.

Momenteel bekleedt hij de post president-commissaris ook bij post- en expresconcern TNT en uitgever Reed Elsevier. Bij deze ondernemingen had hij overigens al in de loop van 2008 zijn afscheid aangekondigd na de jaarlijkse ava’s van april 2009. 

Het lijkt voorbarig om de recente koersstijging van ING te beschouwen als een warm welkom voor Jan Hommen. Beleggers zijn opgelucht dat aan de onzekerheid een voorlopig einde is gekomen. Bovendien werd er rekening gehouden met nog slechter nieuws.

De boekwaarde van ING ligt ruim boven de huidige beurswaarde. Dat is ook het geval als de staat zijn 1 miljard speciale effecten (uit de vorige steunronde) omzet in gewone aandelen. Dan bedraagt het eigen vermogen ruim 9 euro per aandeel.

Het is zaak dat ING alle zeilen bijzet deze waarde op zijn minst in stand te houden. Onmisbaar daarbij is een sterke leiding met kennis van zaken en een eenduidige strategie. Het is twijfelachtig of nieuwe topman Jan Hommen dit nieuwe elan meeneemt. Per slot van rekening is hij als president-commissaris mede verantwoordelijk voor de huidige malaise.



Gerelateerde artikelen