Het is eind 2007. Randstad-topman Ben Noteboom kijkt verlekkerd vanuit zijn Diemense werkkamer naar naaste buur Vedior.

De samensmelting was vervolgens naar verluidt na één kop koffie met collega-ceo Tex Gunning beklonken.

Overnemen is één, de nieuwe combinatie tot een financieel succes maken is een ander verhaal. Want nu, vier jaar en bijna twee recessies later, heeft die overname Randstad-beleggers nog altijd geen extra waarde opgeleverd.

Noteboom vroeg destijds drie jaar de tijd om zijn verovering te laten blinken. Na die tijd moest Vedior genoeg extra rendement opleveren om de kosten van de Vedior-overname te compenseren.

Groei kwam niet
Destijds rekenden Noteboom en financieel directeur Robert Jan van der Kraats in hun modellen op een bescheiden groei van de uitzendmarkt. Door de bankencrisis van konden de rekenmodellen de prullenbak in.

In plaats van een voorzichtige plus kromp de markt juist met meer dan tien procent, zo zei Noteboom tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (29 maart).

‘De toegevoegde waarde van Vedior is nog altijd negatief en op korte termijn zal dat niet anders worden', aldus Noteboom als reactie op vragen van beleggers. Twee jaar geleden dacht Randstad alsnog binnen drie jaar waardecreatie tot stand te kunnen brengen, maar ook die uitspraak blijkt nu een te positieve inschatting te zijn geweest.

Wel gescoord

Brutomarge op laagterecord

De nieuwe realiteit van de wereldeconomie is goed terug te zien in de brutomarge-ontwikkeling (gerealiseerde omzet minus lonen, sociale premies en pensioen voor personeel) van Randstad. Deze was in vijf jaar tijd niet zo laag als in 2011. Randstad denkt dat het dieptepunt nu wel zo'n beetje bereikt. In Europa gaat het echter nog altijd niet goed. De opleving is hier vooralsnog beperkt gebleven tot het laagrenderende blauwe boordensegment. In de Verenigde Staten is die beweging juist wel te zien. Randstad hoopt dat de brutowinst weer kan worden opgekrikt. En dat is hard nodig. Randstad houdt een mager operationeel resultaat (553 miljoen euro) van 3,7 procent van de omzet over. Dat ligt onder de ondergrens van vier procent die Randstad zelfs in slechte marktomstandigheden wil halen.

Randstad heeft met Vedior toch ook wel kunnen scoren. De combinatie groeide na meermaals stuivertje wisselen met het Amerikaanse Manpower uit tot de inmiddels tweede wereldwijde dienstverlener voor flexibele arbeid achter het Zwitserse Adecco.

Daaraan heeft ook de overname in 2011 van het Amerikaanse SFN, met een omzet van twee miljard euro, bijgedragen. Vanaf dit jaar komt meer dan de helft van Randstads jaaromzet (2011: 16,2 miljard euro) daar vandaan.

Nu ook de Amerikaanse markt volgens Noteboom langzaamaan aantrekt en de synergievoordelen groter uitvallen dan verwacht, lijkt een resultaatsverbetering dichterbij te komen.

Goodwillafwaardering
Het ‘oude' Vedior is ook verantwoordelijk voor een afwaardering van de goodwill die Randstad als gevolg van de flinke overnamesom op haar balans had staan.

De slechte uitzendmarkt in het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Portugal maakt dat de Diemense uitzender de betaalde goodwill niet meer kan goedmaken door omzet- en winstgroei. Het operationeel resultaat (ebita) ligt hier zo rond het nulpunt.

Randstad voorziet in het Verenigd Koninkrijk de bouw, zorg en financiële instellingen van personeel, maar deze sectoren kreunen onder de bezuinigingsdrift van overheid en bedrijven.

De situatie in de Iberische landen is ronduit dramatisch met werkeloosheidspercentages die de 30 procent overschrijden.

De totale goodwill op de bedrijfsbalans is nu met 2,55 miljard euro ongeveer even hoog als het bufferkapitaal (eigen vermogen).