SNS Reaal wil binnen een paar weken een "allesomvattende" oplossing bieden voor de steeds verder oplopende vastgoedverliezen. Wat zijn de mogelijkheden? Een overzicht.
Zakenbanken, toezichthouders, branchegenoten en de bankverzekeraar zelf. Het aantal spelers dat meewerkt aan oplossing van de grote problemen bij SNS Reaal dijt uit.
SNS Reaal kampt al enkele jaren met grote verliezen bij de vastgoeddivisie Property Finance. De verliezen hieruit wissen winstgevende activiteiten van het concern (SNS Bank, Regiobank, ASN Bank en verzekeraars Reaal en Zwitserleven) uit en trekken de balans steeds verder krom.
De bankverzekeraar is niet de eerste in Europa die in kolossale problemen verkeert. Dat er een oplossing moet komen is zonneklaar, want SNS is aangemerkt als systeembank die niet om "mag" vallen.
Hieronder mogelijke routes die SNS Reaal wachten op basis van eerdere reddingen. Daarbij wel de kanttekening dat iedere redding uniek is; een mengvorm van onderstaande mogelijkheden lijkt het meest waarschijnlijk.
ING werd door de Europese Commissie gedwongen zichzelf op te splitsen. ING wordt een pure bank en werkt op dit moment aan de verkoop en/of beursgang van verschillende verzekeringsbedrijven.
Ook SNS zou haar verzekeringsbedrijven kunnen verkopen en verder gaan als bank. Mogelijk geïnteresseerde kopers zijn er wel: Delta Lloyd en Aegon zouden een sterke pensioenverzekeraar als Zwitserleven wel lusten en ook voor Reaal zullen er kopers in binnen- en buitenland te vinden zijn.
Dit zou het kapitaal kunnen versterken, maar de vraag is hoeveel het oplevert. Analisten becijferden de waarde van de verzekeringsbedrijven al eens op circa 1,5 miljard euro, maar een gedwongen verkoop levert nu misschien wel minder op.
Resultaat/waarschijnlijkheid
In ieder geval zal het te weinig zijn om het vastgoedprobleem voor de bank die overblijft weg te nemen, want de opbrengst zal bijna volledig moeten worden aangewend voor aflossing van de staatssteun en versterking van de balans als SNS als pure bank verder wil. Deze route is daarom niet realistisch.
ABN Amro is net als SNS een systeembank die in geen geval in een faillissementsprocedure mag komen. Na het omvallen van Fortis kwam het Nederlandse deel van dat bedrijf: het oude ABN Amro Bank Nederland, inclusief Fortis Bank Nederland en de verzekeraar ASR, in handen van de Nederlandse Staat.
Die betaalde er 16,8 miljard euro voor, en moest er later nog wat meer in investeren. Het bedrag dat dit drama de Staat inmiddels heeft gekost is vele malen groter dan wat voor SNS Reaal nodig zou zijn.
De Staat zou de lopende staatssteun om kunnen zetten in aandelen en zo een meerderheidsbelang in SNS Reaal nemen, afhankelijk van de koers waartegen dat gebeurt zelfs tot meer dan 95 procent.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Een uitkoopbod op de overige aandelen maakt de Staat dan volledig eigenaar. De portefeuille van Property Finance kan dan rustig worden afgebouwd.
Op termijn kunnen de verschillende gezonde bedrijfsonderdelen dan samengaan met de andere staatsbedrijven. Deze route zal de aandelenkoers geen goed doen om het eufemistisch te stellen.
De Staat kan ook alleen bijspringen waar de pijn zit. In januari 2009 gaf de Nederlandse Staat een 80%-garantie af op de een pakket van 27,7 miljard euro aan Amerikaanse Alt-A hypotheken die bankverzekeraar ING destijds in portefeuille had.
De Nederlandse Staat zou op dezelfde wijze een 80%-garantie kunnen afgeven op de leningen in Property Finance. Deze route zou erop neerkomen dat de Nederlandse Staat een belang van 80 procent in de ‘Bad Bank' neemt.
De portefeuille kan dan met minder tijdsdruk worden afgewikkeld. De vraag is tegen welk bedrag de Bad Bank bij aanvang moet worden gewaardeerd. Bij een faire prijs hoeft deze route de Staat uiteindelijk geen geld te kosten.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route zal op politieke bezwaren stuiten maar lijkt een reële mogelijkheid die bovendien niet al te ongunstig hoeft uit te pakken voor de huidige aandeelhouders.
De Belgisch-Franse financiële instelling Dexia kwam in 2011 zwaar in de problemen na een bankrun en werd ontmanteld.
Het gezonde onderdeel, het vroegere Dexia Bank België (nu Belfius geheten), werd in oktober 2011 voor 4 miljard euro gekocht door de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij, die het centraal beheer van de participaties van de Belgische federale overheid verzorgt.
Dat bedrag verdween in de ‘Bad Bank' die overbleef en waarvoor Frankrijk en België een staatswaarborg afgaven van 90 miljard euro. België neemt hiervan 60,5 procent voor haar rekening, wat neerkomt op 15 procent van het Belgische bbp.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route is eigenlijk een wat verder doorgevoerde variant van de route Alt-A.
In december werd bekend dat Deutsche Bank, het Britse Barclays en de Franse verzekeraar Axa geld zullen steken in de Spaanse ‘bad bank' Sareb, waarin slechte bankleningen worden ondergebracht van de Spaanse banken Santander, Caixabank, Banco Sabadell, Banco Popular en Kutxabank.
Private investeerders zouden in totaal 524 miljoen euro in deze bad bank steken. De Spaanse overheid injecteert via het reddingsfonds voor de bankensector 397 miljoen euro in Sareb. De private investeerders krijgen dus een meerderheidsbelang, waardoor de Spaanse overheid de schulden van Sareb niet op de eigen balans hoeft te zetten.
Sareb zou voor ongeveer 44 miljard euro aan slechte leningen overnemen, tegen flinke kortingen. Hiermee vergeleken is Property Finance (nu 8 miljard euro) klein bier.
Voor deze oplossing is mogelijk BNP Paribas te porren omdat het de aandelenkoers zou kunnen stutten. Deze Franse bank kocht vorig jaar een belang van vijf procent in SNS Reaal. Ook zou Rabobank nu wel mee kunnen doen.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route heeft als voordeel dat het geen gevolgen heeft voor de staatsschuld.
In alle hierboven omschreven scenario's zijn de aandeelhouders in SNS Reaal in min of meerdere mate de klos. Er zal aandelenkapitaal moeten worden opgehaald om de balans te stutten en dat zal tot enorme verwatering bij de zittende aandeelhouders leiden.
Pas bij een echt faillissement zijn de obligatiehouders ook de klos. Er is echter een scenario denkbaar waarbij het leed enigszins gedeeld wordt tussen de verschaffers van vreemd en eigen vermogen.
Daarbij kunnen achtergestelde leningen van SNS Reaal (deels) worden omgezet in aandelen of worden afgestempeld. Eind juni 2012 stond er voor 1,8 miljard euro aan achtergestelde schulden en participatiecertificaten uit.
Dat is een veelvoud van de huidige waarde van de aandelen. De beurswaarde van SNS Reaal is bij een koers van 87 cent nog maar 250 miljoen euro.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Het zal het vertrouwen in de Nederlandse overheid bij de financiële sector veel schade toebrengen. Dit maakt deze route hoogst onwenselijk.
Het laatste alternatief is doormodderen. Ook dan zal de bank steun moeten krijgen van de overheid of andere partijen, mogelijk in de vorm van garanties of door het nemen van een aandelenbelang.
Het bestuur van SNS Reaal is er al een paar jaar mee bezig; het heeft de kredietenportefeuille van Property Finance sinds augustus 2009 inmiddels weten te halveren en dat is geen geringe prestatie.
De huidige omvang van ruim 8 miljard euro is nog aan de grote kant, maar als deze nogmaals gehalveerd kan worden is het al een stuk beter te behappen. Met de operationele winst van de andere bedrijfsonderdelen kan de balans ieder jaar wat aansterken.
Bovendien komt er een punt dat het vastgoed weer in waarde gaat stijgen en dan kan afstoten van de gehele portefeuille zonder verdere verliezen ineens een mogelijkheid worden.
Resultaat & waarschijnlijkheid
Het risico in dit scenario schuilt in schadeclaims die verschillende klanten van Property Finance hebben aangekondigd tegen SNS Reaal.
Een aantal grote claims kan ervoor zorgen dat de gezonde onderdelen alsnog worden meegetrokken. Isoleren van het vastgoed gerelateerde probleem heeft daarom de voorkeur. Dat maakt deze route weinig waarschijnlijk.
Vervolg op Valentijn
Op Valentijnsdag weten beleggers waar zij aan toe zijn. Dan presenteert SNS Reaal de jaarcijfers en uiterlijk op die datum komt de bankverzekeraar met een "allesomvattende" oplossing.
De liefde van beleggers voor de bankverzekeraar is onderhand al behoorlijk bekoeld. Het aandeel SNS Reaal ging in 2007 voor 17 euro naar de beurs. Daar is nu nog een fractie van over.
SNS Reaal kampt al enkele jaren met grote verliezen bij de vastgoeddivisie Property Finance. De verliezen hieruit wissen winstgevende activiteiten van het concern (SNS Bank, Regiobank, ASN Bank en verzekeraars Reaal en Zwitserleven) uit en trekken de balans steeds verder krom.
De bankverzekeraar is niet de eerste in Europa die in kolossale problemen verkeert. Dat er een oplossing moet komen is zonneklaar, want SNS is aangemerkt als systeembank die niet om "mag" vallen.
Hieronder mogelijke routes die SNS Reaal wachten op basis van eerdere reddingen. Daarbij wel de kanttekening dat iedere redding uniek is; een mengvorm van onderstaande mogelijkheden lijkt het meest waarschijnlijk.
| 1. |
| De route ING - Opsplitsing en verkoop van de verzekeraars |
ING werd door de Europese Commissie gedwongen zichzelf op te splitsen. ING wordt een pure bank en werkt op dit moment aan de verkoop en/of beursgang van verschillende verzekeringsbedrijven.
Ook SNS zou haar verzekeringsbedrijven kunnen verkopen en verder gaan als bank. Mogelijk geïnteresseerde kopers zijn er wel: Delta Lloyd en Aegon zouden een sterke pensioenverzekeraar als Zwitserleven wel lusten en ook voor Reaal zullen er kopers in binnen- en buitenland te vinden zijn.
Dit zou het kapitaal kunnen versterken, maar de vraag is hoeveel het oplevert. Analisten becijferden de waarde van de verzekeringsbedrijven al eens op circa 1,5 miljard euro, maar een gedwongen verkoop levert nu misschien wel minder op.
Resultaat/waarschijnlijkheid
In ieder geval zal het te weinig zijn om het vastgoedprobleem voor de bank die overblijft weg te nemen, want de opbrengst zal bijna volledig moeten worden aangewend voor aflossing van de staatssteun en versterking van de balans als SNS als pure bank verder wil. Deze route is daarom niet realistisch.
| 2. |
| De route ABN Amro - Volledige nationalisatie |
ABN Amro is net als SNS een systeembank die in geen geval in een faillissementsprocedure mag komen. Na het omvallen van Fortis kwam het Nederlandse deel van dat bedrijf: het oude ABN Amro Bank Nederland, inclusief Fortis Bank Nederland en de verzekeraar ASR, in handen van de Nederlandse Staat.
Die betaalde er 16,8 miljard euro voor, en moest er later nog wat meer in investeren. Het bedrag dat dit drama de Staat inmiddels heeft gekost is vele malen groter dan wat voor SNS Reaal nodig zou zijn.
De Staat zou de lopende staatssteun om kunnen zetten in aandelen en zo een meerderheidsbelang in SNS Reaal nemen, afhankelijk van de koers waartegen dat gebeurt zelfs tot meer dan 95 procent.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Een uitkoopbod op de overige aandelen maakt de Staat dan volledig eigenaar. De portefeuille van Property Finance kan dan rustig worden afgebouwd.
Op termijn kunnen de verschillende gezonde bedrijfsonderdelen dan samengaan met de andere staatsbedrijven. Deze route zal de aandelenkoers geen goed doen om het eufemistisch te stellen.
| 3. |
| De route Alt-A-ING- Nederlandse Staat neemt (deel) risico vastgoedportefeuille over |
De Staat kan ook alleen bijspringen waar de pijn zit. In januari 2009 gaf de Nederlandse Staat een 80%-garantie af op de een pakket van 27,7 miljard euro aan Amerikaanse Alt-A hypotheken die bankverzekeraar ING destijds in portefeuille had.
De Nederlandse Staat zou op dezelfde wijze een 80%-garantie kunnen afgeven op de leningen in Property Finance. Deze route zou erop neerkomen dat de Nederlandse Staat een belang van 80 procent in de ‘Bad Bank' neemt.
De portefeuille kan dan met minder tijdsdruk worden afgewikkeld. De vraag is tegen welk bedrag de Bad Bank bij aanvang moet worden gewaardeerd. Bij een faire prijs hoeft deze route de Staat uiteindelijk geen geld te kosten.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route zal op politieke bezwaren stuiten maar lijkt een reële mogelijkheid die bovendien niet al te ongunstig hoeft uit te pakken voor de huidige aandeelhouders.
| 4. |
| De route Dexia- Een ‘Bad Bank' met Property Finance |
De Belgisch-Franse financiële instelling Dexia kwam in 2011 zwaar in de problemen na een bankrun en werd ontmanteld.
Het gezonde onderdeel, het vroegere Dexia Bank België (nu Belfius geheten), werd in oktober 2011 voor 4 miljard euro gekocht door de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij, die het centraal beheer van de participaties van de Belgische federale overheid verzorgt.
Dat bedrag verdween in de ‘Bad Bank' die overbleef en waarvoor Frankrijk en België een staatswaarborg afgaven van 90 miljard euro. België neemt hiervan 60,5 procent voor haar rekening, wat neerkomt op 15 procent van het Belgische bbp.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route is eigenlijk een wat verder doorgevoerde variant van de route Alt-A.
| 5. |
| De Spaanse route ABN Amro - Buitenlandse participatie in bad bank |
In december werd bekend dat Deutsche Bank, het Britse Barclays en de Franse verzekeraar Axa geld zullen steken in de Spaanse ‘bad bank' Sareb, waarin slechte bankleningen worden ondergebracht van de Spaanse banken Santander, Caixabank, Banco Sabadell, Banco Popular en Kutxabank.
Private investeerders zouden in totaal 524 miljoen euro in deze bad bank steken. De Spaanse overheid injecteert via het reddingsfonds voor de bankensector 397 miljoen euro in Sareb. De private investeerders krijgen dus een meerderheidsbelang, waardoor de Spaanse overheid de schulden van Sareb niet op de eigen balans hoeft te zetten.
Sareb zou voor ongeveer 44 miljard euro aan slechte leningen overnemen, tegen flinke kortingen. Hiermee vergeleken is Property Finance (nu 8 miljard euro) klein bier.
Voor deze oplossing is mogelijk BNP Paribas te porren omdat het de aandelenkoers zou kunnen stutten. Deze Franse bank kocht vorig jaar een belang van vijf procent in SNS Reaal. Ook zou Rabobank nu wel mee kunnen doen.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Deze route heeft als voordeel dat het geen gevolgen heeft voor de staatsschuld.
| 6. |
| De obligatieroute - Gedeelde smart |
In alle hierboven omschreven scenario's zijn de aandeelhouders in SNS Reaal in min of meerdere mate de klos. Er zal aandelenkapitaal moeten worden opgehaald om de balans te stutten en dat zal tot enorme verwatering bij de zittende aandeelhouders leiden.
Pas bij een echt faillissement zijn de obligatiehouders ook de klos. Er is echter een scenario denkbaar waarbij het leed enigszins gedeeld wordt tussen de verschaffers van vreemd en eigen vermogen.
Daarbij kunnen achtergestelde leningen van SNS Reaal (deels) worden omgezet in aandelen of worden afgestempeld. Eind juni 2012 stond er voor 1,8 miljard euro aan achtergestelde schulden en participatiecertificaten uit.
Dat is een veelvoud van de huidige waarde van de aandelen. De beurswaarde van SNS Reaal is bij een koers van 87 cent nog maar 250 miljoen euro.
Resultaat/waarschijnlijkheid
Het zal het vertrouwen in de Nederlandse overheid bij de financiële sector veel schade toebrengen. Dit maakt deze route hoogst onwenselijk.
| 7. |
| De route SNS Reaal - Doormodderen |
Het laatste alternatief is doormodderen. Ook dan zal de bank steun moeten krijgen van de overheid of andere partijen, mogelijk in de vorm van garanties of door het nemen van een aandelenbelang.
Het bestuur van SNS Reaal is er al een paar jaar mee bezig; het heeft de kredietenportefeuille van Property Finance sinds augustus 2009 inmiddels weten te halveren en dat is geen geringe prestatie.
De huidige omvang van ruim 8 miljard euro is nog aan de grote kant, maar als deze nogmaals gehalveerd kan worden is het al een stuk beter te behappen. Met de operationele winst van de andere bedrijfsonderdelen kan de balans ieder jaar wat aansterken.
Bovendien komt er een punt dat het vastgoed weer in waarde gaat stijgen en dan kan afstoten van de gehele portefeuille zonder verdere verliezen ineens een mogelijkheid worden.
Resultaat & waarschijnlijkheid
Het risico in dit scenario schuilt in schadeclaims die verschillende klanten van Property Finance hebben aangekondigd tegen SNS Reaal.
Een aantal grote claims kan ervoor zorgen dat de gezonde onderdelen alsnog worden meegetrokken. Isoleren van het vastgoed gerelateerde probleem heeft daarom de voorkeur. Dat maakt deze route weinig waarschijnlijk.
Vervolg op Valentijn
Op Valentijnsdag weten beleggers waar zij aan toe zijn. Dan presenteert SNS Reaal de jaarcijfers en uiterlijk op die datum komt de bankverzekeraar met een "allesomvattende" oplossing.
De liefde van beleggers voor de bankverzekeraar is onderhand al behoorlijk bekoeld. Het aandeel SNS Reaal ging in 2007 voor 17 euro naar de beurs. Daar is nu nog een fractie van over.
| Omvang probleem |
| -De kredietenportefeuille van Property Finance heeft momenteel een omvang van ruim 8 miljard euro. -Dat is nog maar de helft van de omvang van 16 miljard euro die de portefeuille had toen SNS Reaal in augustus 2009 begon met het afbouwen ervan. -Veel vastgoedactiviteiten zijn afgestoten, waardoor voor 1,5 miljard euro aan verliezen is genomen. -Volgens een recent rapport van analisten van Rabobank moet op de nu resterende portefeuille nog eens een bedrag worden afgeboekt dat ligt tussen 1,2 en 1,8 miljard euro. |
Gerelateerde artikelen