De VEB heeft in een gesprek met bestuursvoorzitter Bert van der Els bij voorbaat benadrukt dat beleggers inzage moeten krijgen in de details van die nieuwe kredietvoorwaarden.

Huisbanken ING, ABN Amro, Rabobank en KBC zullen bij deze heronderhandelingsronde naar verwachting hoog inzetten om hun blootstelling aan Heijmans zoveel mogelijk te beperken.

Behalve het terugbrengen van de schuldpositie door middel van een aandelenuitgifte kunnen financiers daarbij ook op andere manieren de touwtjes steviger gaan aantrekken. Dat kan door extra onderpand te eisen, een hogere rentevergoeding of uitgebreide maandelijkse rapportages over de gang van zaken bij het bedrijf.

Mogelijk is daarom dat de informatieachterstand van beleggers ten opzichte van de banken zal toenemen en een risicobeoordeling moeilijker wordt.

Complexer
Behalve het bankenconsortium waarmee Heijmans in conclaaf moet over de kredietfaciliteiten, spelen op de achtergrond ook garantieverstrekkers een belangrijke rol bij het vinden van een oplossing. Die partijen zullen ook bij de onderhandelingen zijn betrokken.

Dat zijn partijen met namen als de Nationale Borgmaatschappij, Atradius of Euler Hermes die namens het bedrijf garanties verstrekken aan opdrachtgevers. Dergelijke verplichtingen maken geen onderdeel uit van de (rentedragende) schulden, maar mogen buiten de bedrijfsbalans worden gehouden.

Om beleggers een beter inzicht te geven in de al uitstaande garanties en de nog beschikbare ruimte onder de afspraken met garantieverstrekkers, heeft de VEB Heijmans ook gevraagd om daarover uitgebreider te rapporteren in bedrijfsdocumenten zoals het jaarverslag.

Penibeler
De financiële positie van het naar omzet gemeten derde bouwbedrijf van Nederland is penibeler geworden vanwege dreigende miljoenenverliezen bij twee grote projecten.

Begin november moest Heijmans melden dat het daardoor mogelijk de bestaande bankconvenanten gaat schenden. Inmiddels worden “meerdere scenario’s geanalyseerd en onderzocht” om te komen tot een betere verhouding tussen de nettoschuld en het bedrijfsresultaat (ebitda).

Voornaamste boosdoeners zijn de Westfrisiaweg die Heerhugowaard met Enkhuizen moet verbinden en de Energiefabriek Tilburg (aangenomen in 2011). Als Heijmans de daarover lopende discussies met de opdrachtgevers over betaling van meerwerk niet tot een goed einde weet te brengen, kost dat het bedrijf veel geld.

“Zeer knellend”
“Die beide projecten wegen zeer zwaar en hebben een enorme impact op de ebitda”, aldus Van der Els tijdens de telefonische toelichting. Hij kwalificeerde de huidige schuldratio als “zeer knellend”.

Sinds het tussentijdse handelsbericht van begin november daalde de beurskoers met ruim veertig procent. De beurswaarde van Heijmans bedraagt momenteel ongeveer 105 miljoen euro. Het eigen vermogen volgens de boeken was medio dit jaar 245 miljoen euro. Dat is een indicatie dat de markt niet overtuigd is van een goede afloop rond de probleemprojecten.

Behalve deze slepende projecten is het bedrijf ook verwikkeld in gesteggel rond het nieuwe hoofdkantoor van het RIVM in Utrecht en de Wilhelminasluis in Zaandam. Wat daarvan de impact zal zijn, is nog onduidelijk.

“Totale patstelling”
Volgens Van der Els is rond de Westfrisiaweg “in het derde kwartaal een totale patstelling ontstaan” met de provincie Noord-Holland, de opdrachtgever.

Het laten inklinken van de bodem duurt veel langer dan aanvankelijk gedacht. “Voordat wij onze offerte uitbrachten schatte een gerenommeerd ingenieursbureau de tijd om de grond goed te laten inklinken op 200 dagen. Maar ons bleek al snel dat dit 400 dagen zou kosten”, aldus Van der Els.

Omdat de provincie niet wil betalen voor de extra werkzaamheden, heeft Heijmans al het werk inmiddels stilgelegd. Van der Els: “als we er niet uitkomen met de provincie dan kan ik niet voorspellen wat de impact is”.

Onvoldoende controle
Heijmans-beleggers zijn de afgelopen jaren meermaals negatief verrast door tegenvallers. Daarbij was het telkens een andere divisie die onverwachte verliezen moest opbiechten.

Dat maakt dat beleggers in toenemende mate zijn gaan twijfelen of het bedrijf wel in control is.

Zo was enkele jaren geleden de woningbouwdivisie een zorgenkindje. Vervolgens moest Heijmans bij zijn utiliteitsonderdeel (bouw van ziekenhuizen, gemeentekantoren en laboratoria) door ontoereikend projectmanagement aanzienlijke verliezen slikken.

En de laatste twee jaar zitten de tegenvallers juist bij het infraonderdeel. De markt voor infra was lange tijd stabiel, maar is volgens Van der Els de afgelopen jaren drastisch verslechterd.

Tegelijkertijd beaamde hij dat de “voorspelkracht van Heijmans beter moet worden”. De bestuursvoorzitter benadrukte dat individuele projecten regelmatig worden beoordeeld. “De prognoseresultaten voor lopende projecten staan bij het bestuur en de auditcommissie [speciale commissie binnen de raad van commissarissen, red.] hoog op de agenda”, zei Van der Els.

Maar hij voegde daar wel aan toe dat onzekerheid over de afloop van een project groot kan zijn. “Het gaat bijvoorbeeld om verwachtingen over drie of vier jaar als een project gereed is. Daarbij komt dat discussies over meerwerk dergelijke prognoses moeilijk maken.”