De Amerikaanse bank Wells Fargo haalt bonussen terug bij het voormalig topmanagement na een schandaal rond dubieuze verkooppraktijken. Volgens de letter van de wet was dit niet nodig. Door het toch te doen stelt Wells een norm waar banken wereldwijd van kunnen leren.
Bij Wells Fargo kregen klanten op grote schaal producten aangesmeerd die ze niet nodig hadden. Het ging bijvoorbeeld om extra rekeningen of creditcards. Vaak werd daarbij gebruik gemaakt van gefingeerde klantinformatie, zoals valse e-mailadressen.
Dit schandaal kwam een half jaar geleden aan het licht toen bekend werd dat de bank een schikking had getroffen met de Amerikaanse overheid. Wells Fargo publiceerde deze week de bevindingen van een onderzoek naar de verkooppraktijken. De verantwoordelijkheid voor de dubieuze praktijken wordt daarin neergelegd bij het hoofd van de lokale bankdivisie Carrie Tolstedt en uiteindelijk bij bestuursvoorzitter John Stumpf. Wells haalt in totaal voor ruim 135 miljoen dollar aan bonussen terug bij deze twee bestuurders.
Het gaat daarbij vooral om wel toegekende maar nog niet definitief uitgekeerde aandelenpakketten. In het geval van Stumpf wordt echter ook een aandelenpakket van 28 miljoen dollar teruggehaald dat vorig jaar al definitief was uitgekeerd.
Dit laatste is een echte onvervalste ‘clawback’. Dat Wells dit doet is opvallend aangezien het volgens de clawbackregels van de Amerikaanse overheid niet zou hoeven. Deze zijn er namelijk op gericht bonussen terug te halen als de cijfers achteraf moeten worden bijgesteld. Hiervan is bij Wells Fargo geen sprake.
De financiële impact van de hele affaire is daarbij ook relatief gering. De al getroffen schikking met de autoriteiten bedroeg 185 miljoen dollar en een recente schikking met klanten kwam uit op 110 miljoen dollar.
Aandeelhouders hebben op zich ook niet veel te klagen. Het aandeel heeft het over het afgelopen jaar iets minder gedaan dan de sector, maar het bereikte begin maart nog de hoogste stand ooit. Er zijn weinig Amerikaanse bankaandelen die nu hoger staan dan voor de financiële crisis.
De prestaties van het aandeel Wells Fargo na de crisis staan ondertussen ook op het conto van de top, inclusief Stumpf. Superbelegger Warren Buffett is een grote aandeelhouder van Wells Fargo en een grote fan van de bank. Hij prees in 2009 vooral de onafhankelijkheid van de top, waaronder Stumpf, die had voorkomen dat ook Wells op grote schaal rommelhypotheken had verstrekt.
Dat de bank desondanks afrekent met Stumpf is opvallend. De voormalige bestuursvoorzitter wordt vooral aangerekend dat hij de problemen met de verkoopstrategieën bagatelliseerde en te traag actie nam. Hiermee lijkt de bank een nieuwe norm te stellen voor het terughalen van bonussen. De topman wordt uiteindelijk persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor het handelen van medewerkers waardoor klanten zijn benadeeld en de reputatie van de bank schade is toegebracht.
Wat hier gebeurt is natuurlijk een verruiming van de toepassing van clawbacks. Daarvoor bestaat in Nederland ook een regeling, maar die is niet al te streng.
Voor Nederlandse ondernemingen waar in het verleden ook sprake is geweest van het benadelen van klanten of andere vormen van wanbeleid biedt de gang van zaken bij Wells Fargo wellicht stof tot nadenken. Voor wetgevers ook.