Gas, kolen en graan. Alles waar een tekort aan is in Europa en in de rest van de wereld, is in overvloed aanwezig in Australië. Het maakt de munt van het land wellicht een interessante belegging. Al komt deze belegging wel met een bijsluiter.
De eurozone ziet zich geconfronteerd met veel uitdagingen die vooral te maken hebben met de energievoorziening en aardgas. Een land dat daar bij uitstek van profiteert is Australië. Dit kan in het voordeel werken van de Australische dollar.
In het artikel De euro in het nauw op deze site staat al beschreven dat de eurozone in een penibele situatie verkeert. Het grondstoffenland Australië profiteert daarentegen juist vol van de bonanza op olie- en gasmarkten.
Valuta reageren op internationale handelsstromen en het ziet ernaar uit dat Australië binnen afzienbare tijd z’n handelsoverschot kan vergroten. Beleggers reageerden hier al op en zetten de Australische dollar (AUD) dit jaar al 8 procent hoger ten opzichte van de euro (EUR).
De Australische export drijft voornamelijk op energie, metalen en landbouwproducten. De marktprijzen in deze categorieën zijn volatiel en bepalen voor het belangrijkste deel hoe de handelsbalans van het land eruit ziet. Een blik op de grootste exportgroeiers van Australië.
Exportgroeier 1: gas
De prijzen voor aardgas op de groothandelsmarkt bereikten in Nederland afgelopen week weer een recordhoogte en staan inmiddels op tienmaal het niveau van een jaar geleden.
In de Verenigde Staten liggen de binnenlandse aardgasprijzen slechts tweemaal zo hoog als een jaar geleden. Dat heeft vooral te maken met de beperkte transportcapaciteit voor gas in Nederland. Aardgas kan alleen via een pijpleiding of in vloeibare vorm getransporteerd worden. Dat laatste heet LNG (Liquefied Natural Gas) en de aanvoer ervan is beperkt omdat er onvoldoende speciale havens en schepen zijn die aardgas kunnen koelen tot LNG en vervolgens laden en transporteren. Het zorgt er wel voor dat wie een schip met LNG heeft, daar flink aan kan verdienen. Shell is zo’n speler. Het bouwde onder andere een speciale LNG-haven in Australië en is wereldwijd een van de grootste spelers op het gebied van LNG.
In 2020 exporteerde Australië voor 26 miljard Amerikaanse dollars LNG naar vooral Japan en China. In de eerste helft van dit jaar is datzelfde bedrag al gehaald. Naar alle waarschijnlijkheid loopt dit nog verder op nu ook Europa zich als grote consument op de wereldmarkt voor LNG heeft gemeld. Hierdoor lopen de prijzen al sinds februari op. Door de extreme aardgasprijzen is het – voor zover dit contractueel mogelijk is — opeens zeer lucratief om een LNG-schip naar Europa in plaats van naar Japan te laten varen.
Australische export groeit stormachtig
Bron: Australisch bureau voor statistiek. Per maand in miljoenen Australische dollars.
Exportgroeier 2: steenkool
De hoge aardgasprijs drijft de prijs van elektriciteit op omdat veel energiecentrales op aardgas werken. Voor veel landen is steenkool dan al snel een goedkoper alternatief voor aardgas.
Ook de export van steenkool is een Australisch stokpaardje. In de eerste zes maanden van dit jaar exporteerde Australië voor maar liefst 67 miljard AUD aan kolen, goed voor 25 procent van de totale export over die periode. Dit is omgerekend op jaarbasis 6 procent van het nationaal inkomen van 2021.
De hoge exporten zijn gedeeltelijk verklaarbaar door de forse stijging van steenkoolprijzen. Na een stijging vorig jaar verdrievoudigde de prijs van steenkool (voor levering in augustus dit jaar) volgens data van CME Group.
Exportgroeier 3: graan
Er zijn ook flinke tekorten aan graan. De oorlog in Oekraïne verstoort de wereldmarkt van dit gewas, waarbij de droogte - die weer andere gebieden van de wereld treft - de prijzen nog verder opdrijft. De prijs van graan ligt nu ongeveer 50 procent hoger dan in 2019. Het goede nieuws is dat het Australische ministerie van Landbouw schat dat het land op een (bijna) recordgraanoogst afstevent in het seizoen 2022/2023. Onbewerkte voeding was in 2020 goed voor circa 10 procent van de totale export van Australië en maakte slechts enkele procenten uit van de totale importen van het eiland.
Handelsoverschot
De hoge prijzen voor gas, graan en kolen dragen in toenemende mate bij aan het handelsoverschot van Australië. Dit lag in juni op 17 miljard Australische dollar per maand, een hoogtepunt. Destijds was 2020 al een recordjaar en toen lag het handelsoverschot op gemiddeld zo’n 6 miljard AUD per maand.
Beleggen in Australië
Wie voor enkele maanden of langer wil beleggen in de Australische dollar, kan dat doen via afgeleide valutaproducten of valutarekeningen die beschikbaar zijn bij diverse brokers. Een conventioneler alternatief is om direct, of via fondsen te beleggen in Australische staatsobligaties of aandelen.
Beleggers die kiezen voor obligaties, doen er goed aan om goed te letten op de looptijd. Een langere looptijd betekent een hoger renterisico. De grotere Nederlandse brokers bieden vaak wel enkele fondsen aan om gespreid te beleggen in Australische aandelen of obligaties.
De onderstaande tabel bevat ETF’s waar Nederlandse particuliere beleggers in kunnen handelen. Dit aanbod blijft beperkt door regelgeving. Dat deze ETF’s noteren in Amerikaanse dollars of euro’s maakt weinig uit omdat de beleggingen onderliggend in Australische dollars zijn en dit niet door de fondsen is afgedekt.
| Product | Aanbieder | Lopende kosten | ISIN | Index |
| ETF | UBS | 0,40% | IE00BD4TY345 | MSCI Australia |
| ETF | Lyxor | 0,40% | LU0496786905 | ASX 200 |
| ETF | iShares | 0,50% | IE00B5377D42 | MSCI Australia |
Brokers met een uitgebreider assortiment bieden ook obligaties aan met verschillende looptijden die te verkrijgen zijn vanaf AUD 1000 (690 euro). Voorbeelden zijn de obligaties die in april 2023 of 2024 aflopen met ISIN AU000GSBG234 en AU000GSBG242.
Voor beleggers met interesse in Australische aandelen is de zware weging van banken op de Australische beurs iets om rekening mee te houden. Maar liefst 34 procent van de MSCI Australië index bestaat uit financials. Daarnaast bestaat nog eens 22 procent van die index uit bedrijven in de materialensector, vooral mijnbouw. Het is dus geen evenwichtige index. De MSCI Australia is, in dollars gemeten, sinds 2012 (net als Europese indices) achtergebleven bij de wereldindex, maar doet het dit jaar wel beter.
Het aandeel met de hoogste marktwaarde op de Australische beurs is dat van mijnbouwbedrijf BHP Group en wordt ook in Londen verhandeld. Het staat op een relatief lage koers-winstverhouding van 7,3, maar wel met grote blootstelling aan een grote Australische ijzerertsmijn. De helft van het bedrijfsresultaat kwam uit ijzererts, de andere helft is ongeveer gelijk verdeeld tussen steenkool en koper.
Beleggersrisico: China
Een kanttekening bij al deze gunstige berichten: tegen de Amerikaanse dollar (USD) staat de Australische dollar juist 5 procent lager, wat aangeeft dat beleggers dit nog niet als gelopen race zien. Uit data van de Amerikaanse CFTC, die de handel in futures reguleert, blijkt zelfs dat institutionele beleggers per saldo short zitten in de AUD-futures ten gunste van de USD. Dat heeft wellicht te maken met een groot risico dat boven de Australische economie hangt: de Chinese economie.
Door het enorme exportvolume zijn kolen en staal de achilleshiel van Australië geworden. De prijzen daarvan, en die van andere grondstoffen die Australië exporteert, zijn uitermate gevoelig voor economische groei in de regio en met name die van China.
In de regio Oost-Azië, waarmee Australië economisch verbonden is, zijn China en Japan de grootste economieën en dat maakt alle export vanzelf van deze landen afhankelijk. Vooral Australisch ijzererts is afhankelijk van de (vooralsnog) omvangrijke Chinese bouwsector. China is goed voor grofweg de helft van de wereldwijde staalconsumptie en de bouwsector is weer goed voor de helft daarvan. Als die vraag instort, zal de prijs van ijzererts op de wereldmarkt ongetwijfeld dalen.
Sinds het Evergrande-debacle - de vastgoedontwikkelaar ging bijna ten onder vanwege risicovolle projecten - zijn beleggers op hun hoede wat betreft de Chinese vastgoedmarkt.
Op dit moment staan er verschillende Chinese vastgoedontwikkelaars op omvallen en die kunnen op hun beurt een bredere economische malaise veroorzaken. In een recent artikel lichten economen van ING toe op welke manieren de Chinese economie vertraagt en waarom ze hun eigen groeiprognoses naar beneden bijstellen.
| Andere landen die aardgas exporteren |
|
|
