De hoge inflatie zorgt voor oplopende rentes en die hogere rentevergoeding maakt toekomstige winsten van bedrijven teruggerekend naar vandaag minder waard. De rentestijging raakt daarom vooral groeiaandelen, die het juist moeten hebben van mooie vergezichten, maar waar de kost nog wel enige tijd voor de baat uitgaat. Het verschil tussen de e-commercebedrijven Sea en MercadoLibre -beide snelle groeiers- toont duidelijk het belang aan van een positieve vrije kasstroom.
Een hogere rente is doorgaans niet meer dan een papieren probleem. Zolang een bedrijf zijn hand niet hoeft op te houden bij banken of aandeelhouders is er nauwelijks wat aan de hand. Dat wordt anders als het bedrijf in kwestie te weinig geld verdient met zijn kernactiviteiten om zichzelf te bedruipen en bijvoorbeeld uit de beschikbare middelen ook nog geld moet vrijmaken om de groeiplannen te financieren.
Door de gestegen rente en de toegenomen risico-aversie van financiële markten, is het namelijk ook duurder, zo niet onmogelijk, om nieuw geld op te halen. Dat laatste is een probleem voor groeibedrijven die extern geld moeten aantrekken voor de noodzakelijke groei-investeringen. Zo zullen banken terughoudend zijn met het verstrekken van krediet, terwijl het uitgeven van aandelen bij lage beurskoersen weinig geld oplevert.
Sterker, zittende aandeelhouders zijn dan de pineut. Zij zien hun aandeel in toekomstige winsten verwateren. Voor sommige bedrijven zit er dan ook niet anders op dan activiteiten terug te schalen, met alle gevolgen van dien.
Niet op eigen benen
Een tekenend voorbeeld van een bedrijf in een dergelijke positie is Sea, het grootste e-commercebedrijf in Zuidoost-Azië. Het Singaporese bedrijf geldt als groeibriljant. De verkopen gingen in vijf jaar meerdere keren over de kop, van 346 miljoen Amerikaanse dollar in 2016 naar circa 10 miljard dollar in 2021.
Sea kreeg in deze periode de handen van beleggers op elkaar. De koers van het aandeel, dat handelt op de beurs van New York, steeg van 16 dollar eind 2016 naar meer dan 350 dollar eind vorig jaar.
Maar ondanks de explosieve (omzet)groei boekte Sea de afgelopen jaren geen winst. Ook was de vrije kasstroom ieder jaar negatief, waardoor miljarden dollars de kas uitstroomden (zie grafiek).
Sea zag geldtekort flink oplopen
Bron: jaarverslagen Sea, MercadoLibre, Bloomberg, analistentaxaties voor 2022, vrije kasstroom in miljoenen dollars
Het merendeel van de verliezen van Sea is afkomstig van de e-commerce-activiteiten van het onderdeel Shopee. Sea wil agressief groeien en gratis bezorging van bestelde artikelen is een belangrijk lokmiddel voor klanten, maar wel een lokmiddel dat de onlinemarktplaats handenvol geld kost. Een deel van die verliezen kon het bedrijf de afgelopen jaren financieren uit het geld dat het populaire videospel Free Fire opleverde. Maar het bedrijf kon niet op eigen benen staan. Het financieringsgat moest voor een deel worden gedicht door het uitgeven van nieuwe aandelen.
De hand ophouden bij beleggers is relatief eenvoudig en goed uit te leggen als de economische tijden goed zijn en het ophalen van geld op de kapitaalmarkt goedkoop is. In de voorbije jaren expandeerde Sea mede hierdoor vanuit thuismarkt Zuidoost-Azië naar Latijns-Amerika en Europa. Als de markten in mineur zijn echter, zijn dit soort geldbronnen onaantrekkelijk en kostbaar.
Noodklok
Sea-topman Forrest Li luidt in een deze week gelekte interne memo de noodklok. Mede dankzij de gedaalde beurskoers (min 85 procent vanaf het hoogste punt vorig jaar) weigeren beleggers nog langer verliezen van Sea te financieren. Hierdoor moet het e-commerce bedrijf zijn groeiplannen abrupt omgooien en de stekker halen uit de activiteiten in Latijns-Amerika (met uitzondering van Brazilië). Ook gaat Sea honderden personeelsleden bij de game-divisie ontslaan. Om het tij bij Sea te keren moet binnen 12 tot 18 maanden een positieve vrije kasstroom worden behaald, zo stelt Li.
MercadoLibre
Het Argentijnse MercadoLibre is interessant vergelijkingsmateriaal. Bij het grootste e-commercebedrijf in Latijns-Amerika ging het er onlangs heel anders aan toe. Net als Sea is concurrent MercadoLibre de afgelopen jaren hard gegroeid. De omzet is gestegen van 844 miljoen dollar in 2016 tot 7 miljard dollar in 2021.
Het verschil tussen MercadoLibre en Sea is echter dat de activiteiten van de Argentijnen de afgelopen jaren juist een stevige positieve kasstroom realiseerden (zie eerdere grafiek). Het bedrijf is daardoor in staat geweest zijn groei bijna volledig te financieren uit de intern gegenereerde kasstromen.
Zo werden de aandeelhouders van Sea ieder jaar verwaterd, waarbij het aantal uitstaande aandelen sinds 2016 toenam met meer dan 200 procent. Dat betekent dat het eigendom van de belegger in Sea is verminderd met meer dan twee derde over deze periode.
De positieve kasstromen van MercadoLibre hebben er juist voor gezorgd dat het bedrijf nauwelijks aandelen hoefde uit te geven om de omzetgroei te financieren. In dezelfde periode nam het aantal aandelen MercadoLibre toe met slechts 14 procent (zie grafiek).
Verwatering Sea aandeelhouders in beeld
Bron: jaarverslagen Sea, MercadoLibre, Bloomberg, percentage verwatering t.o.v. 2016
Zowel Sea als MercadoLibre zag de afgelopen vijf jaar de omzet snel toenemen. Maar omdat Sea zwaar afhankelijk is van extern geld is het bedrijf veel kwetsbaarder voor de grillen van aandelenmarkten dan MercadoLibre. Omdat MercadoLibre positieve kasstromen realiseert is het in staat om zijn groeiaspiraties onafhankelijk van de kapitaalmarktontwikkelingen te blijven nastreven.
Bedrijven die afhankelijk zijn van externe financiering hebben het extra zwaar in mindere tijden. Ze worden gedwongen te kiezen tussen extreme verwatering van beleggers of ze moeten hun groeiambitie drastisch bijstellen.
Het zal beleggers dan ook niet verbazen dat Sea dit jaar 75 procent van haar waarde zag verdampen, tegen ‘slechts’ 30 procent bij MercadoLibre.