In de MSCI Nordic Countries Index (MSCI Nordic) zitten tachtig bedrijven. Bij elkaar vertegenwoordigen deze circa 85 procent van de vrij verhandelbare marktkapitalisatie op de vier Scandinavische markten, met een duidelijke tilt naar industrie, financials en gezondheidszorg. 

Novo Nordisk was lange tijd de motor achter het rendement van de MSCI Nordic. De koersimplosie van de farmaceut heeft de recente prestaties gedrukt. Het aandeel is nog steeds de grootste positie, maar de index is na de correctie minder zwaar afhankelijk van één bedrijf.

Voor beleggers die op zoek zijn naar spreiding in de portefeuille is een MSCI Nordic-etf het overwegen waard. In deel 1 van dit artikel bekijken we de index in detail, deel 2 vergelijkt de verkrijgbare trackers.

1. De MSCI Nordic Countries Index

Beleggingscultuur
De beurzen in de Scandinavische landen zijn goed ontwikkeld. Zo zijn op de Zweedse Nasdaq Stockholm 774 aandelen genoteerd. Op Euronext Amsterdam zijn dat er 129. Ook de andere Scandinavische beurzen herbergen meer bedrijven dan het Damrak.

Bron: beursuitbaters, MSCI.

Een andere Europese graadmeter die als tegenhanger kan dienen voor de MSCI Nordic, is de EURO STOXX 50. Deze bevat de 50 bedrijven met de hoogste beurswaarde in de eurozone.

Er kan een kleine overlap tussen deze twee indices bestaan, door bedrijven uit euroland Finland die in beide vertegenwoordigd zijn. In de praktijk beperkt zich dit tot Nordea Bank, de grootste bank van Scandinavië.

Zweedse bedrijven ruim de helft van beurswaarde MSCI Nordic

Bron: MSCI.

Wat betreft valuta krijgt een belegger met name blootstelling aan de Zweedse kroon. Deze is de afgelopen tien jaar behoorlijk verzwakt tegenover de euro. Zo is de Zweedse hoofdindex OMX Stockholm 30 in die periode gestegen met 160 procent in lokale termen, en maar 122 procent in euro’s.

Er zit ook een aanzienlijk deel in effecten die in Deense kroon noteren, maar die munt is strak gekoppeld aan de euro. 

Overwicht
In de MSCI Nordic steekt één naam bovenuit: Novo Nordisk. En dat is ondanks de harde koersval die zich vanaf medio 2024 heeft voltrokken. Momenteel heeft de farmaceut een weging van 12,4 procent, maar ruim een jaar geleden lag dat boven de 30 procent.

De duikvlucht is spectaculair: sinds juni vorig jaar is het Deense bedrijf twee derde van zijn waarde verloren. Dit heeft de MSCI Nordic hard geraakt. Tussen juni 2009 en juni 2024 was het rendement van de Scandinavische index twee keer zo hoog als dat van de EURO STOXX 50. Sindsdien verloor de MSCI Nordic 14 procent, terwijl de EURO STOXX 50 juist 16 procent won.

Andere zwaargewichten in de MSCI Nordic zijn Spotify (7,6 procent), Atlas Copco (4,8 procent), Investor (3,8 procent) en Nordea (3,6 procent). Informatietechnologie is ondervertegenwoordigd, zeker vergeleken met de MSCI World maar ook bij de EURO STOXX 50. De IT-sector vormt slechts 5 procent, grotendeels gevormd door spelers in de telecominfrastructuur Nokia en Ericsson.

Daarnaast heeft de Scandinavische markt nauwelijks bedrijven die actief zijn in luxe consumentengoederen. Communicatie, een sector waar bijvoorbeeld ook Meta en Alphabet in de VS onder vallen, is wel relatief groot. Dat komt door het Zweedse Spotify. De muziekstreamingdienst is wereldwijd marktleider met 276 miljoen betalende abonnees.

Niche
De industriële concerns die de MSCI Nordic bevolken zijn bij particuliere beleggers misschien niet zo bekend, maar het zijn wel sterke nichespelers. De top drie wordt gevormd door deze bedrijven:
·         Atlas Copco (Zweden) – wereldspeler in compressoren, vacuümtechnologie en industriële aandrijfoplossingen.
·         DSV (Denemarken) – wereldwijde logistiek dienstverlener, met sterke positie in lucht- en zeevracht.
·         Volvo Group (Zweden) – leidend in vrachtwagens, bussen en bouwmachines, met een focus op elektrificatie van transport. De personenauto’s zijn geen onderdeel van dit bedrijf.

In de gezondheidssector ligt de focus ook op innovatie en technologie, zoals Genmab (Denemarken): een biotech-specialist in antilichaamtherapieën, gericht op onderzoek en vroege ontwikkeling. Onlangs deed het een bod van 6,8 miljard euro op Merus NV, een Utrechts bedrijf dat een medicijn voor hoofd-halskanker ontwikkelt. Genmab werkt samen met grote spelers als Johnson & Johnson voor de commerciële uitrol.

De Nordics geven portefeuille andere accenten

Bron: indexaanbieders. Sectorverdeling indices.

2. De etf's
Met zijn afwijkende focus kan een tracker op de MSCI Nordic een goede aanvulling zijn in een portefeuille, zeker nu de toon niet meer volledig wordt gezet door Novo Nordisk. Het aanbod is overzichtelijk. Xtrackers heeft een uitkerende etf en Amundi een herbeleggende. Wie zwaar in technologie of luxebedrijven zit, kan met deze twee etf’s de portefeuille anders kleuren.

De twee trackers op Scandinavische aandelen

Bron: uitgevende instellingen.

De etf’s volgen de MSCI Nordic Countries Index Net EUR, waarin uitgekeerde nettodividenden (na aftrek van belasting) zijn opgenomen in het rendement. Ze doen beide aan volledige fysieke replicatie. Xtrackers kan de effecten in de portefeuille uitlenen, Amundi doet dat niet.

De Nordics-trackers

Bron: Bloomberg. Resultaat inclusief herbelegd dividend in euro’s. 28 september 2015 = 100.

Dividend en uitkeringen
Welke etf weet de index het beste te volgen, of zelfs te verslaan? Hiervoor kijken we naar de resultaten over de afgelopen tien jaar. 

De Xtrackers-etf presteert het sterkst. Een aandachtspunt is dat voor deze tracker in de rendementsberekening een herbelegging van door de etf uitgekeerd dividend is meegenomen.

Beide trackers hebben te maken met een bronbelasting op het door de bedrijven uitgekeerde dividend, maar Xtrackers zet het netto ontvangen dividend door naar de thuisbelegger. Die moet deze uitkeringen zelf herbeleggen. Door transactiekosten en verschillen in timing kan het resultaat (flink) anders zijn dan het rendement in de grafiek.

Bij de Amundi-etf worden ontvangen dividenden automatisch binnen het fonds herbelegd, dus de koersontwikkeling is automatisch ook het rendement voor de belegger.

Beter dan de index
De twee etf’s presteren beter dan de benchmark. Dit kan komen door de inkomsten uit het uitlenen van aandelen. Een andere verklaring is dat fondsbeheerders dividendbelasting (deels) kunnen terugvorderen, of de inhouding kunnen verlagen.

De kosten en karakteristieken van de etf’s verschillen nauwelijks. Voor beleggers gaat het vooral om de keuze tussen dividend ontvangen of automatische herbelegging. Wie Scandinavische aandelen aan de portefeuille wil toevoegen, heeft met beide trackers een eenvoudige ingang.