Verwacht en gekomen: Nico de Vries vertrekt als hoogste man van het geplaagde bouwconcern Bam.

‘Ik had natuurlijk graag vier enorme succesjaren gehad, maar dat is nou eenmaal niet zo’, zei de bestuursvoorzitter tijdens de persconferentie. ‘Dat is de golf waarin we verkeren.’

‘Daar los je op zichzelf niks mee op, maar ik denk dat het goed is voor Bam dat we zo verder gaan.’

Zijn opvolger komt geheel in de Bam-traditie uit eigen kweek. Zoals De Vries vier jaar geleden Bam-oudgediende Joop van Oosten opvolgde, zo mag nu Rob van Wingerden de kar gaan trekken.

De 53-jarige Van Wingerden werkt al 25 jaar voor Bam en zit sinds 2008 in het bestuur.

Beproeving
De Vries’ afzwaaien was onvermijdelijk geworden. Vooral het afgelopen jaar was een ware beproeving voor bestuur en beleggers en liep de druk op de 63-jarige bestuursvoorzitter op.

Relatief veel beleggers speculeren op een koersdaling (short selling) en de beurskoers stuitert op en neer.

Zeker sinds De Vries begin juli onverwachte projectverliezen van 75 miljoen euro moest melden op twee infrawerken in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is het onrustig bij de bouwer.

Beleggers plaatsen daardoor nieuwe vraagtekens bij het ‘in control’ zijn van het bedrijf,  omdat De Vries niet veel eerder nog had gemeld geen tegenvallers meer te verwachten.

Eerder deze week kwam daar een vernietigend analistenrapport overheen waarin twijfels werden geuit over de schuldpositie, het werkkapitaal en mogelijk nieuwe projectverliezen.

‘Een tikkende tijdbom van probleemprojecten’ noemde de betreffende analist het bouwbedrijf.

Tijdens het bewind van De Vries is de beurskoers gedaald van ongeveer vijf euro naar ongeveer 1,84. De beurswaarde van Bam is momenteel zo’n 500 miljoen euro en wordt daarmee gewaardeerd op minder dan een tiende van de laatste jaaromzet.

Die was in 2013 zeven miljard euro.

‘Brandjes blussen’
Bij zijn aantreden was de situatie in de bouw al niet florissant, maar de afgelopen jaren waren ronduit mistroostig.

De kopwind komt echter niet alleen van buiten het bedrijf door weinig werkaanbod, scherpe concurrentie, lage prijzen en dus ook een kleine foutenmarge.

De zwakke prestaties zijn ook het gevolg van eigen misrekeningen bij het aannemen van nieuwe projecten, het opvolgen van de voortgang en de nacalculatie.

Het projectmanagement kreeg ook De Vries onvoldoende op de rails.

‘We hebben in de bouw een traditie van improviseren, van brandjes blussen als zich problemen voordoen. We zoeken nu meer naar mensen die kunnen voorkomen dat brandjes ontstaan’, aldus de vertrekkende topman.

Hij zei wel dat er op dit moment geen zicht is op verdere projectverliezen. Bam staat niet alleen in de uitdaging het projectmanagement, het inschatten van risico’s en de veiligheidsmarge te verbeteren. Ook Ballast Nedam, Imtech, Fugro en Heijmans hebben te maken met die balanceeroefening.

Oude projecten
Bam wist het afgelopen half jaar voor 700 miljoen euro aan nieuwe projecten binnen te halen. De orderportefeuille staat nu op 10,7 miljard euro.

De Vries toonde zich tevreden over de kwaliteit van de werken. Die is beter dan een jaar geleden om deze tijd volgens de topman.

Tijdens de analistenpresentatie werd duidelijk dat er in dat orderboek nog wel voor tussen de een en twee miljard euro aan projecten zit die onder het oude aanname- en selectiebeleid zijn aangenomen.

Bouwbedrijven waren toen al blij dat er opdrachten waren om aan het werk te kunnen blijven. De voorwaarden waren van ondergeschikt belang.

Lakmoesproef 
De komende jaren staat Bam net als collegabouwers Heijmans, Ballast Nedam en het niet beursgenoteerde VolkerWessels voor een lakmoesproef.

De financiële huishouding houdt nog niet over, ze hebben nog geen bewezen trackrecord met grootschalige projecten (pps) en nog te vaak duiken projectproblemen op waar kennelijk weinig vat op was. Tegelijkertijd snakken ze naar betere marktomstandigheden.

Zo blijven bouwbedrijven een relatief hoog risicoprofiel houden.

Bam: Honderdduizend euro operationele winst op ruim drie miljard euro omzet

- Bam boekte het afgelopen halfjaar een omzet van 3,38 miljard euro. Voor belastingen en waardeverminderingen hield het concern één euroton daaraan over. Het nettoverlies was 6,6 miljoen euro. - In Nederland draaide Bam verlies. ‘Nederland kent momenteel de zwaarste omstandigheden van alle markten waar we actief zijn’, aldus De Vries. Hij gaf toe dat Bam zich heeft verkeken op de problemen in eigen land en dan vooral de duur van de malaise. ‘Het moment waarop de verbetering zou inzetten, werd voortdurend vooruitgeschoven’. - De solvabiliteit, de verhouding tussen het eigen vermogen en het balanstotaal, was 20 procent. ‘We willen groeien naar 25 procent’, aldus De Vries. - Het werkkapitaal liep fors op met 300 miljoen euro. Dat beperkt het cashgenererend vermogen en zet dus druk op de liquide middelen. Bam weet die toename aan de bekende verliesprojecten. - In de bouw blijken klanten in het algemeen later rekeningen te betalen en opdrachtnemers (zoals Bam) later te factureren. Ook is een trend dat meer discussies met klanten plaatsvinden over betaling van meerwerk en dat meer projecten eindigen bij een arbitragecommissie die over de financiële afhandeling moet beslissen.