Na jaren van kwakkelen was 2020 het beste jaar in tijden voor PostNL. Het concern wist de financiële resultaten door meewind van de lockdowns op te schroeven door veel meer pakketten en brieven te bezorgen dan aanvankelijk gedacht. Ook het voorstel om weer dividend uit te keren werd met luid gejuich door beleggers ontvangen.

Toch was de jaarvergadering op dinsdag 20 april jl. geen tamme bijeenkomst. En dat had alles te maken met een twee weken eerder uitgebracht besluit waarin demissionair staatssecretaris Mona Keijzer haar eerder gegeven goedkeuring voor PostNL’s overname van Sandd bevestigde.

Het extra onderzoek dat het ministerie deed om het omstreden besluit te onderbouwen werpt een nieuw licht op zowel de misère van PostNL’s brieventak twee jaar geleden als de betaalde overnamesom voor Sandd.

En dat leidde tot de nodige vragen van aandeelhouders op de jaarvergadering.

Failliet
In het besluit is te lezen dat Sandd vlak voor de overname ‘op de rand van een faillissement’ stond.

Hoe kan dan verklaard worden dat PostNL een overnamesom van 130 miljoen euro betaalde voor Sandd, wilde de VEB weten in de virtueel gehouden jaarvergadering.

Volgens PostNL zou een faillissement van Sandd mogelijk tot gevolg hebben dat de landelijke postdienstverlening zou gaan wankelen. En dit zou PostNL ook raken.

‘Bij een faillissement zou er mogelijkerwijs geen gecontroleerde overgang van volumes kunnen plaatsvinden en klanten worden geconfronteerd met problemen van de bezorging door Sandd’, aldus Verhagen.

‘Een beheerste integratie is en was de enige oplossing om te vermijden dat een groot gedeelte van het volume direct verloren zou gaan’, zo sprak Verhagen stellig.

Cfo Pim Berendsen voegde daaraan toe dat geen sprake was van een normale M&A deal waarbij naar de intrinsieke waarde van het bedrijf zelf wordt gekeken. De Brabander lichtte toe dat de deal vooral moest worden bezien in het licht van de substantiële kostenbesparingen door de integratie van het Sand-netwerk.

Dat een faillissement moest worden afgewend valt misschien nog te begrijpen. Maar het blijft gezien de op het oog extreem ongunstige onderhandelingspositie van Sandd lastig uit te leggen waarom een bod van enkele tientallen miljoenen niet zou hebben volstaan. 

Het verlenen van een vergunning voor de fusie was omstreden, en ligt zelfs voor de rechter, voornamelijk omdat PostNL na de overname weer monopolist werd. In het besluit van Keijzer is te lezen dat de voorwaarden voor het samengaan verder worden aangescherpt, waarschijnlijk om de overname alsnog te kunnen legitimeren. Zo moet PostNL regionale spelers toegang bieden tot het netwerk en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.

PostNL liet desgevraagd weten dat het nog druk bezig is met een analyse van het besluit maar vooralsnog geen aanleiding ziet om financiële doelstellingen voor dit jaar neerwaarts bij te stellen.

Het concern blijft uitgaan van stevige volumekrimp, maar rekent erop winsten op peil te houden mede door de Sandd-overname, meer kostenbesparingen en hogere postzegelprijzen.

Uit een eerdere analyse van de VEB bleek dat PostNL hier in het verleden niet in wist te slagen.

Berendsen gaf in een reactie aan dat het concern in het verleden hard geraakt werd door maatregelen van de toezichthouder om PostNL’s ‘aanmerkelijke marktmacht’ te bedwingen. Na een door de toezichthouder verloren beroepszaak eind 2018 zijn die pijnlijke maatregelen van de baan.

‘De impact van de maatregelen op de winst was tussen de 50 en 70 miljoen euro per jaar en dat liet zich niet zo makkelijk compenseren door kostenbesparingen’, aldus de financiële rechterhand van Herna Verhagen.

2025
Toch zal het bij een door PostNL voorspelde volumekrimp van tussen de 8 en 10 procent niet lang meer duren voor alle extra verkregen poststukken van Sandd weer zijn verdwenen. En dan is PostNL weer terug bij af in 2019.

En de status van de postdivisie was toen weinig florissant, blijkens het rapport van het ministerie. ‘Het rendement van het postbedrijf van PostNL voorafgaand aan de overname was onvoldoende om de continuïteit van de landelijke postdienstverlening te kunnen blijven garanderen.’

PostNL benadrukte alle vertrouwen te hebben de winst uit brievenverkeer tot 2024 intact te houden. Maar moeten beleggers dan niet vrezen voor een winstval in 2025 als de brievenkrimp blijft aanhouden?

Berendsen herhaalde zijn vertrouwen in het 2024-doel maar wilde ‘voor een langere horizon eigenlijk geen verdere inzichten geven’.

Weg Agnes
Verder was vooral opvallend wat er niet op de agenda stond. Of eigenlijk opeens niet meer stond.

Krap vier dagen voor de vergadering werd de herbenoeming van commissaris Agnes Jongerius van de agenda afgevoerd.

Jongerius zou vanwege haar drukke werkzaamheden als Europarlementariër geen tijd hebben voor toezicht bij het post- en pakketbedrijf. Op vragen over dat plotse besef van extra werkdruk, weigerde PostNL specifiek in te gaan. ‘Ik kan u bevestigen dat het een besluit geweest is van Agnes Jongerius zelf en daar hebben wij het volste begrip voor’, aldus vergadervoorzitter Jan Nooitgedacht.