Wat zijn de valkuilen voor beleggers die via dit alternatieve platform buiten de beurs om willen beleggen? Drie keer vraag en antwoord.

1. Wat is Tradegate en hoe werkt de handel hier?
Tradegate is een alternatief handelsplatform uit Duitsland dat door brokers als DeGiro en Lynx wordt aangeboden. Op Tradegate worden, net als op bijvoorbeeld Euronext Amsterdam, aandelen, beleggingsfondsen en trackers verhandeld.

Beleggers moeten alert zijn. Op Tradegate heeft één zogenoemde marketmaker het alleenrecht op het afgeven van bied- en laatkoersen waartegen gehandeld kan worden. Marketmakers verdienen kort gezegd aan het verschil tussen de bied- en laatkoersen (ook wel de spread genoemd). Bij een grotere spread zijn er meer inkomsten voor deze professionele handelaren, krijgt de belegger niet de beste koers en lekt er geld weg.

De VEB deed eerder onderzoek naar alternatieve handelsplatforms als Tradegate (zie deze link). Het bleek destijds dat, mede vanwege het systeem met de marketmaker, de handel in vergelijking met Euronext erg dun is. Dit zorgt voor grotere spreads en levert dus een hogere kostenpost op. Nu blijkt ook uit onze nieuwe inventarisatie dat bij kwartaalcijferpublicaties de spreads hoger liggen tussen 08:00 en 09:00.

De propositie van een alternatief handelsplatform als Tradegate is dat beleggers langere handelstijden hebben. Hierdoor kan er van 08:00 tot 22:00 doorlopend worden gehandeld. Uit onze analyse blijkt dat koersen in de ochtendhandel niet altijd alle nieuwe informatie volledig en adequaat absorberen. Doordat de koersreactie op slecht nieuws een aantal keer beperkt was, ontvingen verkopers van het aandeel een (te) lage koers.

Handelen buiten de beurs om lijkt vooral iets voor de meer speculatief ingestelde belegger die wat minder kostenbewust is.

2. Wat valt op aan de koersvorming vóór de openingsgong?
Door de dunne handel op Tradegate lijkt de prijsvorming minder efficiënt dan op andere beurzen.

Dat leverde tijdens het recente cijferseizoen enkele opmerkelijke koersbewegingen op. Waar beursfondsen hun cijfers voor 8 uur ’s ochtends publiceren, kan er op Euronext pas vanaf 9 uur worden gehandeld. Via Tradegate kan dat al een uur eerder. We nemen een aantal opvallende situaties door.

ASML: beleggers niet uitgeslapen
Chipmachinemaker ASML kwam 24 januari met jaarcijfers die beter waren dan verwacht. Beleggers reageerden vooral enthousiast op het nieuws dat het aantal nieuwe bestellingen een recordhoogte had bereikt. Bij het luiden van de openingsgong op Euronext Amsterdam stond er vergeleken met de slotstand van een dag eerder een plus van ruim 7 procent op de borden, oftewel een koers van 758 euro (de vorige slotkoers was 707 euro).

Op Tradegate was ASML’s koers vanaf 08:00 stapsgewijs opgelopen van 732 euro richting de openingskoers op Euronext. De uitgeslapen belegger kon op Tradegate dus relatief goedkoop stukken inslaan.

Al was de ruimte daartoe beperkt door de dunne handel. Om een idee te geven: tussen 08:00 en 09:00 gingen er op Tradegate 3.800 stukken van hand tot hand, voor een totaalbedrag van 2,8 miljoen euro. Alleen al tijdens de openingsveiling op Euronext verwisselden circa 160 duizend stukken van eigenaar.

De handel in ASML op de ochtend van de jaarcijfers

Bron: Bloomberg. Linker-as koers in euro’s. Rechter-as aantal verhandelde stukken. 24 januari. Tussen 08:00 en 09:00 wordt de informatie over de handel op Tradegate getoond. Na 09:00 toont de grafiek de handel via Euronext.

Adyen: lage koers voor beursopening
Ook Adyen kon beleggers bekoren op de dag van de presentatie van de jaarcijfers. De Amsterdamse betalingsverwerker rapporteerde sterker dan verwachte financiële resultaten over de tweede helft van 2023. Maar op Tradegate was de feestvreugde in eerste instantie nog bescheiden, zoals eigenlijk ook het geval was bij ASML.

Op Tradegate steeg de koers vanaf 08:00 geleidelijk en op een zeer laag volume, voordat de handel via Euronext Amsterdam van start ging. Daar steeg het aandeel door naar 1.436 euro.

Ook bij Adyen is de handel op Tradegate dun

Bron: Bloomberg. Linker-as koers in euro’s. Rechter-as aantal verhandelde stukken. 8 februari. Tussen 08:00 en 09:00 wordt de informatie over de handel op Tradegate getoond. Na 09:00 toont de grafiek de handel via Euronext.

Vivoryon: koersval voorbeurs veel minder sterk
Het in Nederland genoteerde Duitse biotechbedrijf Vivoryon verloor onlangs vrijwel zijn volledige beurswaarde. Op 4 maart kwam het bericht dat uit een onderzoek is gebleken dat een nieuw Alzheimer-medicijn niet effectief is. Het aandeel was op Euronext de vorige handelsdag nog meer dan 8 euro waard, maar sloot op de dag van het nieuws uiteindelijk op 80 eurocent.

Op Euronext Amsterdam startte de handel pas om kwart over twaalf, terwijl er in de ochtend wel via Tradegate in Vivoryon kon worden gehandeld. Euronext hanteert strenge regels om de handel te stabiliseren als er een te grote koersbeweging dreigt. In dat geval wordt de handel tijdelijk stilgelegd.

Vivoryon bracht het slechte nieuws al voorbeurs naar buiten, maar het duurde even voordat dat bericht op Tradegate volledig was ingeprijsd in het aandeel. Net na 08:00 uur werden er nog enkele tienduizenden stukken verhandeld tegen een koers van meer dan 5 euro per stuk.

Het koersverloop van Vivoryon na publicatie van de slechte testresultaten

Bron: Bloomberg. Linker-as koers in euro’s. Rechter-as aantal verhandelde stukken. 4 maart. Tussen 08:00 en 12:10 wordt de informatie over de handel op Tradegate getoond. Na 12:10 toont de grafiek de handel via Euronext.

PostNL: handel bijna gelijk aan openingskoers
Afgaande op de bovenstaande voorbeelden, lijkt het erop dat de handelaars bij Tradegate nog geen koffie op hebben en (te) traag reageren op nieuwe informatie.

Er zijn echter ook genoeg voorbeelden van situaties waar nieuwe informatie wél gelijk door de markt wordt opgenomen. Zo opende PostNL 26 februari op Tradegate direct een procent of vier lager na publicatie van teleurstellende jaarcijfers. Tijdens de ochtendhandel op Euronext bleef de post- en pakketbezorger rond diezelfde koers hangen.

PostNL opende meteen lager op Tradegate na publicatie van de jaarcijfers

Bron: Bloomberg. Linker-as koers in euro’s. Rechter-as aantal verhandelde stukken. 26 februari. Tussen 08:00 en 09:00 wordt de informatie over de handel op Tradegate getoond. Na 09:00 toont de grafiek de handel via Euronext.

3. Welke lessen moet een belegger trekken?
Op het eerste gezicht lijken extra handelsuren interessant, zoals ruimere openingstijden van de plaatselijke supermarkt ook aantrekkelijk zijn. Maar de handel in aandelen op alternatieve beurzen is toch iets anders dan het kopen van een potje pindakaas.

Zo blijft het moeilijk om te voorspellen wat de koersreactie zal zijn. Zeker op de korte termijn. Daardoor heeft de handel in de vroege ochtend een hoog speculatief gehalte. Voor elke belegger die ASML in de ochtend na de cijferpublicatie goedkoop oppikte en de koers zag oplopen, is er ook een (achteraf) teleurgestelde belegger die op dat moment tegen een (te) lage prijs heeft verkocht.

Uit vele onderzoeken blijkt dat kortetermijnbeleggers rendement mislopen door te veel te handelen. Dat effect wordt onder andere veroorzaakt door de extra transactiekosten.

De provisies voor transacties in Nederlandse of Amerikaanse aandelen via het Tradegate-platform liggen bij DeGiro bijvoorbeeld ook hoger dan de tarieven voor de reguliere beurzen. Bovendien zijn de spreads – vooral tussen 08:00 en 09:00 – bij Tradegate aanzienlijk. Daarbovenop zijn de volumes laag, zodat het maar de vraag is of je als belegger op het moment suprême kunt kopen of verkopen.

Zo was de spread op Tradegate in het geval van Adyen (voor 09:00 uur op de ochtend van de cijferpublicatie) enkele tientallen euro’s. Ook lagen er het grootste deel van het eerste handelsuur maar vijf stukjes in de ‘laat’ - er waren dus maar vijf stuks Adyen te koop tegen de getoonde koers. Ter vergelijking: op Euronext was de spread in de ochtend hooguit enkele euro’s, met bied- en laatvolumes van honderden stukken.

Daarnaast moeten speculanten opletten: er kan alleen weer via Tradegate worden verkocht als aandelen daar ook zijn gekocht. Aankopen via Tradegate en weer verkopen via Euronext (of vice versa) is dus niet mogelijk.