De jaarvergadering van Philips stond dit jaar in het teken van economische tegenwind, geopolitieke spanningen en herstellend vertrouwen. De VEB legde het bestuur en commissarissen een serie vragen voor: over de schade door Amerikaanse importtarieven, de fragiele positie in China, het symbolische dividend en de nasleep van het apneuschandaal. Vier harde noten dus — lastige kwesties die Philips moest kraken onder het oog van kritische aandeelhouders. Een verslag.
Noot 1: Philips gevangen tussen grootmachten in tarievenoorlog
De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China zet Philips structureel onder druk. De Amerikaanse importtarieven raken het concern rechtstreeks, vooral op medische apparatuur en componenten die grensoverschrijdend worden verhandeld. Tijdens de aandeelhoudersvergadering van 8 mei maakte topman Roy Jakobs duidelijk dat er voorlopig geen verlichting wordt verwacht. “We zijn uitgegaan van wat we op dit moment weten,” stelde hij. In de aangepaste outlook voor 2025 is daarom expliciet géén rekening gehouden met succesvolle vrijstellingsverzoeken.
Het gevolg: Philips moest zijn winstverwachting voor dit jaar met 100 basispunten EBITA-marge verlagen — een tegenvaller van zo’n 250 tot 300 miljoen euro. Alleen voor een beperkt aantal producten, zoals apneuapparatuur, worden nog uitzonderingen verkregen onder het Nairobi-protocol. Maar verdere versoepeling blijft onzeker. “We krijgen daar wel gehoor op,” aldus Jakobs, “maar het is onzeker of we nieuwe uitzonderingen zullen verkrijgen.”
Lees hier de VEB-analyse van eerder deze week over de impact van de handelstarieven op de winstverwachting.
Om de schade te beperken, versnelt Philips zijn regionaliseringsstrategie. In China wordt inmiddels 90 procent van de lokaal verkochte producten ook daar geproduceerd — een eis van de Chinese overheid. In de VS breidt Philips zijn aanwezigheid uit met tientallen productie- en R&D-locaties. Toch blijft volledig lokaal produceren onhaalbaar. “Je zult altijd grensoverschrijdende dwarsstromen houden,” erkende Jakobs. Het bedrijf blijft daarmee kwetsbaar voor nieuwe handelsbarrières.
Jakobs waarschuwde bovendien voor het domino-effect van wereldwijd toenemend protectionisme. “China heeft eerder al zulke maatregelen genomen. Wat nu in de VS gebeurt, mag geen verrassing zijn.” Hij doelde daarmee op structurele beperkingen waar buitenlandse bedrijven in China al langer mee kampen: verplichte lokale productie, voorkeursbehandeling voor binnenlandse leveranciers bij ziekenhuisinkopen, en importregels die buitenlandse concurrentie ontmoedigen.
Diezelfde trend ziet hij nu overslaan naar het Westen. “Regionalisering naar de VS heeft elders consequenties — ook voor Nederland,” stelde Jakobs. Investeringen en banen kunnen verschuiven zodra landen hun industriebeleid aanpassen aan nieuwe geopolitieke verhoudingen.
Noot 2: Voorzichtig vertrouwen in China, ondanks aanhoudende tegenwind
De Chinese markt blijft moeilijk terrein voor Philips. De omzet in ’s werelds grootste consumentenmarkt daalde opnieuw, vooral binnen Personal Health (tandenborstels) en Diagnosis & Treatment (hersenscanners). Het concern wijt dit aan economische tegenwind, lage consumentenbestedingen en een intensieve anticorruptiecampagne, waardoor ziekenhuizen investeringsbesluiten uitstellen.
Toch rekent Philips op herstel in de tweede helft van 2025, al klonk daarbij meteen een relativerende ondertoon. “De economie is niet gemakkelijk te voorspellen,” zei CEO Roy Jakobs. “Maar onze verwachting is gebaseerd op onze eigen planning en wat ik ter plekke zie”, voegde hij daaraan toe. Jakobs gaf aan minimaal één keer per kwartaal in China aanwezig te zijn.
Vorig jaar was Philips aanvankelijk ook optimistisch over het herstel. Aandeelhouders vroegen zich af wat het deze keer anders maakt. Jakobs erkende de risico’s, maar stelde dat de Chinese strategie inmiddels is aangescherpt: “We hebben geïnvesteerd in nieuw leiderschap en focus aangebracht in onze lokale productie. Onze positionering is sterker dan voorheen.”
Lees hier hoe Philips worstelt met tegenwind op de Chinese markt.
Daarnaast vroeg de VEB naar de mogelijke impact van de schikking die Philips in 2023 trof met de Amerikaanse beurswaakhond SEC, vanwege onregelmatigheden rond aanbestedingen in China tussen 2014 en 2019. Hoofd juridische zaken Marnix van Ginneken reageerde stellig: “De tegenvallende groei in China staat geheel los van de schikking.” Volgens hem is sindsdien een wereldwijd compliance-programma ingevoerd, met een aanvullend traject specifiek voor China. “We voldoen volledig aan de door de SEC gestelde eisen,” aldus Van Ginneken. Ook de zogenoemde “tone at the top” — de voorbeeldrol van het leiderschap — is volgens hem expliciet versterkt.
Noot 3: Sigaar uit eigen doos, met een glimlach van Sijbesma
Philips stelt over 2024 een keuzedividend voor, waarbij maximaal 50 procent in contanten wordt uitgekeerd. Wie geen keuze maakt, krijgt aandelen — net als in de laatste jaren, toen het dividend volledig in stockdividend werd voldaan. Een volledig cashdividend is daarmee sinds 2022 niet meer uitgekeerd.
CFO Charlotte Hanneman lichtte toe dat er dit jaar weliswaar weer een cashcomponent is, maar dat die beperkt blijft. “Het is de bedoeling dit geleidelijk op te voeren,” zei ze. “Maar de snelheid daarvan hangt nauw samen met de voortgang in het apneudossier. Voor nu ligt de focus op groei.”
President-commissaris Feike Sijbesma merkte met een glimlach op dat “veel beleggers juist blij zijn met de mogelijkheid tot stockdividend.” Een uitspraak die bij de VEB op scepsis stuitte: een dividend is pas echt als je het kunt zien op je bankrekening.
Lees hier onze eerdere analyse waarom stockdividend een sigaar uit eigen doos is.
Die voorzichtigheid is niet zonder reden: de verwachting voor de vrije kasstroom voor dit jaar is inmiddels teruggevallen tot ‘slightly positive’, onder meer vanwege hoge douanekosten als gevolg van Amerikaanse invoerheffingen. Eerder ging het concern nog uit van circa 500 miljoen euro.
Noot 4: Open eindjes bij apneuschandaal
Hoewel Philips stelt “op koers” te liggen met de uitvoering van het consent decree van de Amerikaanse FDA, kan het nog vier tot zes jaar duren voordat het verkoopverbod op apneuapparatuur in de VS volledig wordt opgeheven. Pas nadat een onafhankelijke partij bevestigt dat Philips aan alle voorwaarden voldoet, neemt de toezichthouder daar een definitief besluit over.
“Alle stappen zijn gezet en door de FDA gecontroleerd,” zei topman Roy Jakobs. “Maar dit is een gedetailleerd proces. We bevinden ons pas in het eerste jaar, en de goedkeuring volgt pas ná onafhankelijke verificatie.”
De VEB vroeg zich af of Philips voldoende voorbereid is op een snelle commerciële terugkeer in de VS zodra de beperkingen worden opgeheven. Volgens het bedrijf is de organisatie daar klaar voor. “We zijn nog steeds actief in de VS,” aldus Jakobs, “en we kunnen snel terug naar volledige operatie.” Tegelijkertijd erkende hij dat het heroveren van marktaandeel allesbehalve zeker is. Marktleider ResMed heeft zijn positie intussen verder versterkt. ResMed-CEO Mick Farrell was recent in een bijeenkomst voor analisten ronduit sceptisch: “Zelfs als ze ooit terugkeren — wat ik betwijfel — zullen ze het oude marktaandeel niet meer halen.”
Ondertussen loopt het juridische na-traject door. Philips bevestigde dat het Amerikaanse ministerie van Justitie (DOJ) een strafrechtelijk onderzoek uitvoert, en dat er ook zaken lopen bij toezichthouders in andere landen. “De VS is het omvangrijkst,” aldus Jakobs, “maar er zijn ook onderzoeken op het niveau van individuele staten én bij autoriteiten in andere landen.”
De VEB stelde Philips in 2022 aansprakelijk voor de (koers)schade die ontstond doordat het bedrijf (veel) te laat openheid gaf over de problemen met apneu-apparatuur. Philips heeft sinds 2015 onverantwoorde risico’s genomen en die niet gedeeld met aandeelhouders. Een passende compensatie is dan ook op z’n plaats — een schikking zou in het belang zijn van alle betrokkenen.
Een belangrijk open eind blijft ook nog de uitstaande goedkeuring van testresultaten door de FDA. Die toetsing is essentieel om vertrouwen terug te winnen bij patiënten, artsen en beleggers.